Diagnostyka mikrobiologiczna
Pośrednia
- szukamy odpowiedzi immunologicznej
Bezpośrednia
- szukamy drobnoustroju lub jego fragmentu
Diagnostyka pośrednia
Badanie odporności humoralnej
- obecność przeciwciał
- miano przeciwciał
- dynamika narastania miana
- miano przeciwciał w klasie IgM i IgG
Badanie odpowiedzi komórkowej
- odczyny skórno-alergiczne
Odczyny serologiczne
Aglutynacji
- aglutynacji bakteryjnej
- aglutynacji lateksowej
- hemaglutynacji biernej
Precypitacji
Neutralizacji
Wiązania dopełniacza (OWD)
Immunoflorescencji
immunoenzymatyczne
Badanie mikrobiologiczne
Badanie bezpośrednie materiał od chorego
- metody hodowlane
- metody mikrohodowlane
* mikroskopowe
* serologiczne poszukiwanie antygenu
* molekularne poszukiwanie DNA lub RNA
Schemat badania bakteriologicznego
Badanie bakteriologiczne materiał od chorego
- preparat bezpośredni mikroskopowy met. Grama
- posiewy na podłożu
* izolacja
= antybiogram
= identyfikacja
# biochemiczna
# serologiczna
# chorobotwórczość
Identyfikacja bakterii
Testy biochemiczne
- fermentacja cukrów
- rozkład aminokwasów
* indol H2S inne
- redukcja azotanów
- inne np.
* katalaza, oksydaza
Dochodzenie epidemiologiczne
Ustalenie czy szczepy tego samego gatunku bakterii od różnych chorych lub nosicieli są tym samym szczepem czy z różnymi
Rodzaj materiału
Powinien pochodzić z ogniska zakaźnego, musimy spodziewać się, że będą w nim obecne bakterie które są przyczyną zakażenia, ale nie inne
Nie stosuje się środków dezynfekujących tak żeby miały kontakt z materiałem
Materiał powinien być pobrany:
Z odpowiedniego miejsca
Przed podaniem antybiotyku
Jałowo
Przy pomocy jałowego sprzętu
Do jałowego naczynia
W odpowiedniej ilości (nie za dużo i nie za mało-ilość zależy od rodzaju badania)
Materiały do badań mikrobiologicznych
Ropa
Krew
Mocz
Płyn mózgowo-rdzeniowy
Płyn z opłucnej
Płyn z otrzewnej
Kał
Punktaty
Plwocina
Materiały biopsyjne, wycinki tkanek
Wiele innych
Materiały do badań mikrobiologicznych
Z rany
Z ucha
Z oka (spojówki)
gardła
Z nosa
Z owrzodzenia
Ze zmian skórnych
Pochwy
Odbytu
Transport wymazów
Podłoża transportowe (waciki)
Wymazy powinny być na 2 wacikach (transportowy i zwykły)
Mocz
Metoda środkowego strumienia
Nakłucie nadłonowe
Cewnik, tylko wtedy jeżeli i tak chory jest cewnikowany
Mocz musi być jak najszybciej dostarczony do laboratorium. Do 2 godz. Może być w lodówce
Metody barwienia bakterii
Pozytywne
- proste
- złożone
* metoda Grama
* metoda Ziehl-Nielsena
Negatywne
- proste
Pozytywno-negatywne
Podział podłoża do hodowli bakterii
Naturalne
Syntetyczne
półsyntetyczne
Podział podłoża do hodowli bakterii
Płynne
Półpłynne
Stałe
Podział podłoża do hodowli bakterii
Namnażające
Wybiórcze
Różnicujące
Wybiórczo-różnicujące
Specjalne
Metody molekularne
Historyczne
- (%GC)
Obecnie
- hybrydyzacja
- charakterystyka genów
Metoda PCR
Reakcja łańcuchowa polimerazy, prowadzi do amplifikacji określonego fragmentu DNA
Istnieje wiele modyfikacji tej metody
Definicje
Kolonizacja
Zakażenie
Nosicielstwo
Nosiciel
Chory
Rodzaje zakażeń
Objawowe
Ostre
Podostre
Przewlekłe
Utajone
Bezobjawowe
Definicje
Epidemia
Pandemia
Endemia (teren endemiczny)
Zachorowanie społeczne
Definicje
Źródło zakażenia
Drogi przenoszenia się zarazków
Wrota zakażenia
Łańcuch epidemiologiczny
Źródło zakażenia
Drobnoustrój namnaża się i wydostaje, może zakażać inny wrażliwy obiekt
Chory człowiek
Chore zwierze
Nosiciel (człowiek lub zwierze)
Zwłoki
Środowisko (np. gleba, woda-rzadko)
Drogi przenoszenia
Powietrzno-kropelkowa
Wodno-pokarmowa
Kontakt bezpośredni
Kontakt pośredni
Przenosiciele
- czynni
- bierni
Wrota zakażenia
Błony śluzowe: nosa, gardła, jamy ustnej, układu płciowego, moczowego, odbyt, spojówki, przewodu pokarmowego
Układ oddechowy (płuca, oskrzela)
Nieuszkodzona skóra: prawie nigdy
Rany pourazowe (oparzenia, skaleczenia, poważne urazy)
Rany chirurgiczne
Rezerwuar zarazka
Jest to zbiór potencjalnych źródeł zakażenia, np. człowiek lub jakaś grupa zwierząt, np. gryzonie, lub np. gleba
1