Wybory pezydenckie III RP - 9.07.1989 Zgromadzenie Narodowe wybiera na prez W. Jaruzelskiego (270 za, 233 przeciw, 34 wstyrzm, 7 nieważ; wymagana większość 269); Jaruzelski został wybrany dzięki poparciu niektórych posłów OKP. OKP nie wystawiało swojego kandydata bo było zastraszane i szantażowane przez Kiszczaka i bało się Moskwy. Jedynym kandydatem był zatem Jaruzelski, który swą kadencję miał sprawować 6 lat a w rzeczywistości sprawował do grudnia 1990. 1 WOLNE wybory prezyd: listopad 1990- ordynacja: powszechne, równe, tajne, bezpośred, kandydat by się zrejestrow musiał mieć 100 tys podpi i min 35 lat, wybierany był na 5 lat. I tura (25.11) prezyd zostawał ten co zdobył 50%+1 a jak nie to w II turze ten co więcej. Kandydaci: R. Bartoszcze (wywodz się z NSZZ „S” Rolników Indywidualnych potem PSL, program prorolniczy), W. Cimoszewicz (SdRP, lewicowy program), T. Mazowiecki (premier, popierany przez ROAD i FPD sztab wyborczy: Hall, Geremek, Frasyniuk, program kontynuacji zmian powolnymi krokami), L. Moczulski (KPN, radykalny przeciwnik lewicy i wszelkiej z nią ugody), S Tymiński (przyjechał z Kanady, biznesmen, bez powiązań i układów politycz w Polsce, program lekko libertariański, brak solidnego zaplecza politycz), L Wałęsa (popierany przez: PC, ZChN, KLD, SD, PAX, „S”, sztab: Merkel, Kozakiewicz); Wyniki w %(I tura, frekw ok. 60 %): L.W.- 39,96; S.T.- 23,1; T.M.-18,08; W.C.- 9,21; R.B.- 7,15; L.M.- 2,50. II tura(frekw ok. 53): L.W.- 74,25 a S.T.- 25,75. Konsekwencje wyborów: W II turze wszyscy politycy poparli Wałęsę gdyż Tymiński był kandydatem bez doświadczeń politycznych, bez programu pasującego do Polski, bez zaplecza i orientacji politycz; Mazowiecki podał się do dymisji bo przegrał wybory czyli społ go nie poparło w działaniach jako premiera; KPN po porażce Moczulskiego rozpadł się na KPN i KPN Frakcja Demokrat.; L. Wałęsa jako prezyd był osobą konfliktową (np. kłótnie o obsadzanie stanowisk w państwie, sprawa lustracji, konfikty wokół KRRiTv, spory o ordynację wyb w 1991 r, o Małą Konstytucję 1992, o MON, sprawa lustracji, rozwiązanie parlamentu 1992r. L.W. bywał taż niezdecydowany -sprawa puczu Janajewa. Od 1993 koabitacja rzad z lewicy prezydent z prawicy. Sukcesem wyborczym był wynik Cimoszewicza, który pokazał że SdRP ma szansę na odegranie dużej roli w polityce. Wynik Tymińskiego pokazał że ludzie mają już dość konfliktów w stylu „wojny na górze”. Społ chciało też szybszych przemian niż te które czynił rząd Mazowieckiego. 2 WYBORY PREZYD: listopad 1995. Zarejestrow 17 kandydatów a ostatecznie wystartowało 13. Ordynacja taka jak w I wyborach. Najważniejsi kandydaci: A. Kwaśniewski (SdRP, kandydat lewicy, program lewicowy, przywodca SLD, kampania w stylu zachodnim), Wałęsa (urzędujący prezyd, kandydat popierany przez BBWR i „S”, chęć podobnych działań jak w poprzedniej kadencji ale też naprawa błędów), J. Kuroń (popierany przez UW, odwoływał się do inteligencji, program centrowy poparcie Gazety Wyb), J. Olszewski (były premier, orientacja prawicowa, program z pierwiastkami narodowymi, popierany przez RdR), W Pawlak (PSL, Były premier, rolnik, program ludowy). Wyniki I Tura ok. 64% frekw: A.K: 35, 11; L.W: 33,11; J.K: 9,22; J.O: 6,86, W.P:4,31.Po I turze ostra rywalizacja Kawśniew z Wałęsą, wzajemne oskarżenia. Debata TV i niekulturalne zachowanie Wałęsy. II tura (ok. 68 % frekw nie głosowała Polonia) Kwaśniewski wygrał- 51,72 % głosów. Konsekwencje wyborów: Koniec koabitacji, silna pozycja lewicy, uspokojenie stylu prezydentury. Sukces w wyborach odniósł też Olszewski, który zaczął rozbudowywanie RdR a potem ROP. H. Gronkiewicz-Waltz nie odniosła sukcesu bo została napiętnowana przez Radio Maryja co pokazało siłę polit tego radia. Prezydentura Kwas: stabilna, bezkonfliktowa, często bez wyrazu, brak działań, afery: pijaństwo, całow ziemi itp., poparcie dla konstyt 1997, NATO i UE. 3 WYBORY PREZYDENCKIE : listopad 2000, wyniki (I tura):Aleksander Kwaśniewski 54,70% Andrzej Olechowski (centroprawica PO)17,60% Marian Krzaklewski (NSZZ „S”, AWS kampania nastawiona przeciw Kwaśniewskiemu) 14,90% Jarosław Kalinowski (PSL, prorolniczy, ludowiec) 5,70% Andrzej Lepper (Samoobrona, ludowiec, rolnik, populizm) 3%, Janusz Korwin-Mikke 1,50% Lech Wałęsa 0,90% Jan Łopuszański 0,80% Dariusz Grabowski 0,50% Piotr Ikonowicz 0,20% Tadeusz Wilecki 0,20% Bogdan Pawłowski 0,10%