Nagroda rzeczowa przyznana w konkursie

Sklep należący do spółki jawnej otrzymał w październiku 2009 r. telewizor o wartości 2.200 zł brutto, który stanowił nagrodę w konkursie jednego z dostawców. Konkurs był organizowany na targach. Wspólnik zamierza zabrać ten telewizor na własne potrzeby. Jak ująć to zdarzenie w księgach rachunkowych? Jak wyglądałaby sytuacja, gdyby telewizor ten został przeznaczony do sprzedaży (jako towar)?

Nagroda rzeczowa otrzymana nieodpłatnie posiada określoną wartość użytkową, a w przyszłości spowoduje wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych. Może więc być zaliczona do aktywów. Szczegółowy sposób jej ujęcia w księgach rachunkowych zależy od tego, jakie będzie jej przeznaczenie w działalności jednostki.

W przypadku gdyby nagroda rzeczowa została przeznaczona do sprzedaży w ramach działalności handlowej prowadzonej przez jednostkę, jej wartość należy zaliczyć do towarów, a drugostronnie do pozostałych przychodów operacyjnych. Do pozostałych przychodów operacyjnych zaliczyć bowiem należy przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, związane z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie (również w drodze darowizny) aktywów, w tym także środków pieniężnych na inne cele niż dopłaty do cen sprzedaży, nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych (art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. h) ustawy o rachunkowość). Zapis księgowy wyglądać może następująco:

- Wn konto 33 "Towary",

- Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".

Towar otrzymany nieodpłatnie wycenić należy zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości, tj. w cenie sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu, czyli według ceny rynkowej. W sytuacji opisanej w pytaniu, jednostka posiada prawdopodobnie dokument, z którego wynika cena przyznanego w ramach nagrody telewizora (np. protokół przekazania nagrody rzeczowej). Powinna więc przyjąć telewizor do magazynu w takiej właśnie cenie.

Nagrody otrzymane przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą stanowią przychód z tej działalności podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Późniejszą sprzedaż nagrody na podstawie faktury VAT należałoby księgować na zasadach ogólnych dotyczących sprzedaży towarów, zapisami:

a) wartość netto sprzedaży

- Ma konto 73-0 "Sprzedaż towarów",

b) VAT należny

- Ma konto 22-1 "Rozrachunki z tytułu VAT należnego",

c) wartość brutto sprzedaży

- Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami",

d) wydanie towaru z magazynu

- Wn konto 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)",

- Ma konto 33 "Towary".

W przypadku gdyby przyznany w nagrodę telewizor został przeznaczony na prywatne potrzeby jednego ze wspólników spółki, jego ustaloną wartość należałoby ująć na koncie rozrachunków z tym wspólnikiem. Zapis księgowy - na podstawie decyzji wspólników, przyznającej telewizor jednemu z nich - ujmuje się:

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki"
  (w analityce: Konto imienne wspólnika),

- Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".

Kwota ujęta na koncie 76-0 będzie przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Kwota ujęta na koncie 24 zostanie odpowiednio rozliczona np. przy ustalaniu wyniku finansowego spółki i jego podziale.

Dodajmy, że ponieważ podatnikowi nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony w całości lub w części przy nabyciu tego towaru, jego przekazanie na cele osobiste wspólnika nie powoduje konieczności wystawienia faktury wewnętrznej i opodatkowania podatkiem VAT.

W październiku 2009 r. pracownik wystąpił z wnioskiem o wypłatę wraz z wynagrodzeniem za ten miesiąc zaliczki na poczet wynagrodzenia za listopad 2009 r. Jak należało ująć tę zaliczkę w księgach rachunkowych?

Zaliczka na poczet przyszłego wynagrodzenia wypłacona przez pracodawcę w październiku 2009 r. nie jest kosztem bilansowym tego miesiąca. Tym kosztem będzie natomiast kwota wynagrodzenia należna za miesiąc, którego ta zaliczka dotyczy, a więc w rozważanym przypadku za listopad 2009 r. Wynika to z zasady memoriału określonej w art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości.

Dla celów podatku dochodowego zaliczka wypłacona pracownikowi na poczet przyszłego wynagrodzenia stanowi przychód ze stosunku pracy z chwilą jej otrzymania przez pracownika (postawienia do dyspozycji). Pracodawca obowiązany był więc w październiku 2009 r. kwotę tej zaliczki uwzględnić w podstawie opodatkowania. W tym samym miesiącu zaliczkę tę należało również uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.

Naliczone składki ZUS, w części dotyczącej wypłaconej zaliczki na poczet wynagrodzenia za listopad 2009 r., można było ująć w księgach rachunkowych z uwzględnieniem art. 39 ust. 1 ustawy o rachunkowości, tj. na koncie 64 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów".

Przykład

Założenia

1. Zgodnie z regulaminem pracy pracodawca wypłaca wynagrodzenie za dany miesiąc do końca tego miesiąca. Pan Jan Nowak jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę i otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w kwocie 3.000 zł brutto.
    

2. Z listy płac za październik 2009 r. wynika, że pracownik otrzymał wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 3.000 zł oraz zaliczkę na poczet wynagrodzenia za listopad 2009 r. w kwocie 2.000 zł (przyznaną przez pracodawcę na pisemny wniosek pracownika). Wynagrodzenie wraz z zaliczką (w kwocie netto) zostało przekazane na rachunek bankowy pracownika 30 października 2009 r.
    

3. Pracodawca jest upoważniony do pomniejszania zaliczki na podatek dochodowy o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek.
    

4. Jednostka prowadzi ewidencję kosztów wyłącznie na kontach zespołu 4.

Obliczenia

1.	Kwota należnego wynagrodzenia za październik 2009 r.:		3.000,00 zł
2.	Kwota zaliczki na poczet wynagrodzenia za listopad 2009 r.:		2.000,00 zł
3.	Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: (3.000,00 zł + 2.000,00 zł) =		5.000,00 zł
4.	Składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika: (5.000 zł × 13,71%) =		685,50 zł
5.	Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne: (5.000 zł - 685,50 zł) =		4.314,50 zł
6.	Składka na ubezpieczenie zdrowotne według stawki 9%: (4.314,50 zł × 9%) =		388,31 zł
7.	Składka na ubezpieczenie zdrowotne podlegająca odliczeniu od podatku dochodowego: (4.314,50 zł × 7,75%) =		334,37 zł
8.	Koszty uzyskania przychodów:		111,25 zł
9.	Podstawa obliczenia zaliczki na podatek dochodowy: 5.000 zł - (685,50 zł + 111,25 zł) = 4.203,25 zł, a po zaokrągleniu do pełnych złotych:		4.203 zł
10.	Zaliczka na podatek dochodowy: (4.203,00 zł × 18%) - 46,33 zł =		710,21 zł
11.	Zaliczka po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne (po zaokrągleniu do pełnych złotych): (710,21 zł - 334,37 zł) =		376,00 zł
12.	Kwota netto do wypłaty: (5.000 zł - 685,50 zł - 388,31 zł - 376 zł) =		3.550,19 zł
13.	Składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracodawcę (według stawki 15,93%):
	a)	dotyczące wynagrodzenia za październik 2009 r.: (3.000 zł × 15,93%) =	477,90 zł
	b)	dotyczące zaliczki na poczet wynagrodzenia za listopad 2009 r. (2.000 zł × 15,93%) =	318,60 zł
14.	Składki na FP i FGŚP - łącznie według stawki 2,55%:
	a)	dotyczące wynagrodzenia za październik 2009 r. (3.000 zł × 2,55%) =	76,50 zł
	b)	dotyczące zaliczki na poczet wynagrodzenia za listopad 2009 r. (2.000 zł × 2,55%) =	51,00 zł

Dekretacja

Opis operacji	Kwota	Konto
				Wn	Ma
1. Lista płac - wynagrodzenie brutto za październik:	3.000,00 zł	40	23-0
2. Lista płac - zaliczka na poczet wynagrodzenia za listopad:	2.000,00 zł	23-4	23-0
3. Lista płac - składki finansowane przez pracownika:    a) składki na ubezpieczenia społeczne    b) składka na ubezpieczenie zdrowotne	685,50 zł 388,31 zł	23-0 23-0	22-4 22-4
4. Lista płac - zaliczka na podatek dochodowy:	376,00 zł	23-0	22-5
5. PK - składki ZUS finansowane przez pracodawcę: a) łącznie od wynagrodzenia za październik i od zaliczki wypłaconej na poczet wynagrodzenia za listopad (477,90 zł + 318,60 zł + 76,50 zł + 51,00 zł) = b) przeniesienie kosztów dotyczących zaliczki wypłaconej na poczet wynagrodzenia za listopad 2009 r. (318,60 zł + 51,00 zł) =	924,00 369,60 zł	40 64	22-4 49
6. WB - przelew wynagrodzenia wraz z zaliczką:	3.550,19 zł	23-0	13-0

Księgowania

W listopadzie 2009 r. należy:

• zaliczyć do kosztów bilansowych wynagrodzenie za ten miesiąc, w kwocie brutto, tj. 3.000 zł (Wn konto 40, Ma konto 23-0), natomiast kwotę zaliczki wynoszącą 2.000 zł przeksięgować na konto 23-0: (Wn konto 23-0, Ma konto 23-4),
   

• odnieść w koszty kwotę składek ZUS ujętą na koncie 64, tj. 369,60 zł (Wn konto 49, Ma konto 64).

Dla celów podatku dochodowego przychód ze stosunku pracy wyniesie w listopadzie 1.000 zł (3.000 zł - 2.000 zł). Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (finansowanych przez pracownika oraz pracodawcę) wyniesie również 1.000 zł.

---