54508

o w sytuacjach wątpliwych powinno rozstrzygać znaczenie tekstu, a nie rzeczywiste intencje prawodawcy

•    teorie statyczne i dynamiczne wykładni (od J. Wróblewskiego):

o teorie statyczne przyjmują, że w razie konfliktu wykładni językowej, systemowej i funkcjonalnej należy preferować wynik wykładni językowej i systemowej

o teorie dynamiczne przyjmują, że w razie takiego konfliktu należy preferować wynik wykładni funkcjonalnej

o inaczej mówiąc - w konflikcie między literą a duchem prawa teorie statyczne opowiadają się za literą prawa, natomiast teorie dynamiczne za jego duchem

o teorie statyczne służą takim wartościom jak pewność, niezmienność prawa, jego przewidywalność

o teorie dynamiczne uznają, że interpretacja powinna służyć przystosowywaniu prawa do zmieniających się sytuacji społecznych, ekonomicznych i politycznych

o teorie dynamiczne służą szeroko rozumianej adekwatności prawa i życia

o styl statyczny interpretacji dominuje w okresach stabilizacji, styl dynamiczne w okresach przemian i reform

o zwolenników teorii statycznych nazywa się zwykle fonnalistami, dynamicznych - nieformalistami

-    praktyka interpretacyjna we wszystkich demokratycznych krajach należących do kręgu kultury zachodniej opiera się na regule (nazwanej przez L. Morawskiego) zasady pierwszeństwa wykładni Językowej i zasady pomocniczości wykładni systemowej oraz funkcjonalnej

•    reguła odpowiada w przybliżeniu tzw. „złotej regule” (the Golden nile), sformułowanej przez sądy angielskie pod koniec XIX wieku

•    reguła jest podobna do reguły , jasnego znaczenia” (plain meaning rule) autorstwa filozofa amerykańskiego O. Holmesa

•    podobną zasadę interpretacji tekstów prawnych uznawała także francuska szkoła egzegezy

•    jest to również zasada na której opiera się wykładnia prawa międzynarodowego i europejskiego

o jeżeli sens językowy nonny (natural and ordinary meaning) jest jasny i oczywisty, to zasadniczo na nim należy się oprzeć

-    definicja zasady pierwszeństwa wykładni językowej oraz pomocniczości wykładni systemowej i funkcjonalnej:

•    Interpretator powinien się opierać na rezultatach wykładni językowej i dopiero, gdy ta prowadzi do nie dających się usunąć wątpliwości korzystać z wykładni systemowej. Jeśli natomiast również wykładnia systemowa nie doprowadziła do uswiięcia wątpliwości interpretacyjnych, to wolno jest posłtćyć się wykładnią funkcjonalną

♦istnieje wiele wyjątków od podanej reguły, tzw. „w'ażne racje”:

•    Odjasnego (nie budzącego wątpliwości) reztdtatu wykładni językowej wolno odstąpić i oprzeć się na wykładni systemowej tyjko wtedy, gdy przemawiają za tym ważne racje; odjasnego reztdtatu wykładni językowej i systemowej wolno odstąpić i oprzeć się na wykładni fimkcjonałnej ty lko wtedy, gdy przemawiają za tym ważne racje