65182

zrozumieć zachowanie społeczne z tej perspektywy, zakładają, iż ludzie usiłują widzieć świat

tak adekwatnie, jak to możliwe. Jesteśmy przedstawiani jako detektywi-amatorzy, którzy czynią,

co tylko możliwe, by najlepiej zrozumieć i przewidzieć swój społeczny świat. Nie jest to jednak

łatwe; często dostajemy się w tarapaty, ponieważ prawie nigdy nie znamy wszystkich faktów,

które są niezbędne, by sformułować najbardziej adekwatne wyjaśnienie danej sytuacji.

Niezależnie od tego, czy jest to względnie prosta decyzja, jak ta, czy na śniadanie zjeść płatki

(co w rzeczywistości jest skomplikowaną kombinacją tego, co zdrowe, i tego, co lubimy), czy

też nieco bardziej złożona, np. kupno możliwie najlepszego samochodu za cenę poniżej

15 tysięcy dolarów, albo decyzja bardzo skomplikowana, jak wybór współmałżonka, który ma

nas uszczęśliwić na resztę życia, to nigdy nie jest łatwo wcześniej poznać wszystkie fakty

mające na nią wpływ. Mimo to każdego dnia decydujemy niezliczoną liczbę razy; nawet gdyby

istniała możliwość uzyskania niezbędnej do podjęcia właściwej decyzji informacji, to po prostu

brak nam czasu lub wytrwałości, aby to zrobić.

Czy nie brzmi to zbyt przesadnie? Czy większość działań nie jest dość prosta? Przyjrzyjmy

się temu bliżej. Zacznijmy od zadania prostego pytania: jakie płatki śniadaniowe są według

ciebie lepsze, Lucky Charms czy 100% Natural od Quakera? Gdybyś był podobny do naszych

studentów, to wybrałbyś 100% Natural od Quakera. Poza tym wszyscy wiedzą, że Lucky

Charms to płatki dla dzieci, pełne cukru. Co więcej, na litość boską, na pudełku mają rysunek

krasnoludka. Natomiast 100% Natural ma na kartoniku obrazek kłosów zboża i czyż „natural"

nie znaczy „dobry dla ciebie"? Jeżeli tą drogą szło twoje rozumowanie, to wpadłeś w znaną

pułapkę poznawczą — dokonałeś generalizacji z opakowania na produkt. Dokładne

prześledzenie składników (wydrukowanych drobnym drukiem na opakowaniu) poinformuje cię,

że choć Lucky Charms mają nieco więcej cukru niż 100% Natural, to te ostatnie zawierają

znacznie więcej tłuszczu — tak wiele, iż poważne czasopismo „Consumer Reports" określiło je

jako mniej zdrowe niż Lucky Charms. Rzeczy nie zawsze są takie, jakimi się wydają; stąd

konieczność wypracowania sobie adekwatnego obrazu świata społecznego nie

zawsze jest

oczywista.