67144

że jest ono dziedziną wiedzy i działalności praktycznej wyjątkowo złożoną, wieloaspektową i zawierającą znaczne obszary niewiedzy, stąd znaczna część rozdziału poświęcona została motywacji. Zawiera „tajemnice” opisane w prezentowanych teoriach motywowania oraz sposoby ich zastosowania.

W pozostałych rozdziałach zaprezentowano koncepcje skutecznego motywowania, oparte na kompleksowym działaniu uwzględniającym różne kategorie narzędzi. Jako pierwsze zostały opisane płacowe i pozapłacowe zachęty mobilizujące jednostki do efektywnej pracy. Następnie zaprezentowano poszczególne elementy polityki kadrowej ze szczególnym wskazaniem na ich rolę motywacyjną. Ostatnia część opracowania koncentruje się na problematyce organizacji pracy począwszy od istoty elastyczności fonu zatrudnienia i czasu pracy do proefektywnościowej kultury organizacyjnej opartej na przyjaznej atmosferze pracy i stosunkach pracowniczych.

Niektóre propozycje, na które powołują się autorzy, czasem mogą nie odpowiadać polskim realiom, ale zapewne mogą służyć jako inspiracja dla zastosowania w najbliższej przyszłości zważywszy, iż wzbogacanie systemów motywowania jest sprawą bezsporną, wymusza je krocząca konkurencja, procesy globalizacji, a przede wszystkim rosnące aspiracje i oczekiwania pracowników.

I. ISTOTA I ZNACZENIE MOTYWACJI I MOTYWOWANIA

Einstein wyraził swoje przemyślenia dotyczące efektywności pracy słowami: „Geniusz to 10% polotu i 90% potu”². W ten sposób pośrednio dal odpowiedź na pytanie, dlaczego częstokroć ludzie wybitnie utalentowani osiągają gorsze wyniki pracy od tych mniej zdolnych, za to bardziej pracowitych. Efektywność pracy zależy bowiem nie tylko od jednostkowych uzdolnień, ale także od motywacji do wykonania określonego zadania. Dlatego właśnie ten problem zostanie przedstawiony jako pierwszy - otwierający niniejsze opracowanie.

1. Motyw acja i jej znaczenie

Istnieje wiele definicji i teorii opisujących motywacje. Posługując się mało sformalizowanym określeniem można stwierdzić, że motywacja jest to chęć robienia czegoś, zależna od możliwości zaspokojenia przez to działanie jakiejś potrzeby danej jednostki, zaś pod pojęciem potrzeby rozumie tu się fizjologiczny lub psychologiczny brak czegoś, powodujący, że

^: Robbins S.P... Zachowania w organizacji. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne. Warszawa 1998. s. 87.

2