70037

wywieranie presji psychicznej na działania człowieka (np. agresywne zachowanie się „paparazzi").

c)    Cześć człowieka

—    wymieniona nie tylko w art 23 kc, ale też w Konstytucji (art 47) —► szczególna rola w jej ochronie przypada prawu cywilnemu, gdyż inne gałęzie me zapewniają równie szerokiej ochrony.

—    2 aspekty - oba chronione w arL 23 i 24 kc i to niezależnie od zawodu/wykonywanego zatrudnienia, lecz w granicach przeciętnych ocen obecnie stosowanych w społeczeństwie, a me w indywidualnym odczuciu osoby, która domaga się ochrony prawnej (uchw. SN (7) z 28.5.1971 r., OSN 1971, poz. 188).

*    tzw. cześć zewnętrzną w znaczeniu dobrej sławy, dobrego imienia

*    tzw. cześć wewnętrzną w znaczeniu godności osobistej, wyobrażenia o własnej wartości.

—    Naruszenie czci może nastąpić w każdy sposób, a w szczególności ustnie, w liście, w piśmie procesowym, w prasie, w książkach, w radiu i w telewizji.

—    Ochrona przysługuje także osobom publiczny lub ubiegającym się o nie w kampanii wyborczej (orz. SA w Krakowie z 13.5.1997 r.).

—    Dopuszczalna (nie jest bezprawna) jest natomiast rzetelna krytyka, oparta na prawdziwych faktach (sprawdzalnych podczas procesu).

*    SN — zachowanie szczególnej staranności przy zbieraniu materiałów, me może odebrać człowiekowi prawa do sprostowania; me może tego dokonać żadna norma moralna am zwyczajowa (OSP 2000, poz. 94). Odmiennie jednak wypowiedział się w innej sprawie (OSP 2004, poz. 22).

—    Negatywna ocena powinna być podana w odpowiedniej formie i adekwatna, ale sama w sobie me podlega ocenie według kwalifikacji prawdy i fałszu.

d)    Swoboda sumienia —► uznana za dobro osobiste w art. 23 kc. Bliższe określenie w art. 53 K.

e)    Nazwisko i pseudonim —* (art. 23 kc) - każdy może żądać, aby inna osoba bezprawme me używała jego nazwiska lub pseudonimu, oraz by w określonych sytuacjach me ujawniać jego nazwiska (np. zasada anonimowości dot. autorów listów do gazety).

—    ludykatura przyjmuje, że nazwy zespołów ludzkich, niemających osobowości prawnej też korzystają z ochrony przewidzianej dla dóbr osobistych.

f)    Stan cywilny

—    Nie został wymieniony w art. 23 kc, ale za dobro osobiste uznała go doktryna i judykatura, opierając się na prawie o aktach stanu cywilnego.

—    W szczególności: cecha przynależności do określonej płci, relacje rodzinne.

g)    Wizerunek

—    jako dobro osobiste wg art. 23 kc, bliżej określony w art. 81 PrAut - zakaz rozpowszechniania wizerunku bez zgody, z wyjątkiem

*    osoby powszechnie znanej, a wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez mą funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych,

*    osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.