Bierze się to stąd, że błona komórkowa w spoczynku jest o wiele mniej przepuszczalna dla jonów sodu niż dla jonów potasu.
-Pod wpływem bodźca następuje depolaryzacja błony, zwiększa się jej przepuszczalność dla jonów sodu, które wpadają do środka. W chwili pojawienia się potencjału czynnościowego, potencjał komórki staje się dodatni w stosunku do środowiska pozakomórkowego, ponieważ w środku komórki jest teraz nadmiar dodatnich ładunków elektrycznych. Podczas powrotu błony do stanu normalnego tzw. „pompa sodowo-potasowa,” wypycha sód i wsysa z powrotem potas.
-We włóknie nerwowym między częścią błony zdepolaryzowanej a częściami sąsiednimi powstają różnice potencjałów. Fala depolaryzacji przesuwa się i przenosi na dalsze odcinki.
-Po przejściu impulsu błona komórkowa natychmiast się repolaryzuje, czyli powraca do stanu spoczynkowego. Po krótkim okresie odnowy, czyli tzw. okresie refrakcyjnym (bezwzględnej niewrażliwości włókna na bodźce), może znów powstać nowy przebieg potencjału.
-potencjał czynnościowy wędruje wzdłuż neurytu (aksonu) aż do styku z następnym neuronem tzw. synapsy.
-Między synapsami jest szczelina. Impuls jest przenoszony w sposób ciągły mimo szczelin, czyli bez przerwania ciągłości drogi. Jest to możliwe dzięki specjalnym substancjom chemicznym tzw. przekaźnikom lub mediatorom uwalnianym przez zakończenia nerwowe. Do mediatorów pobudzających przenoszenie impulsu zaliczamy m.in. acetylocholinę adrenalinę czy scrotoninę, natomiast hamujących kwas gammaaminomasłowy (GABA).
-Do wywołania depolaryzacji potrzebny jest tzw. bodziec progowy. Bodziec progowy jest minimalnym bodźcem, jaki jest potrzebny do wywołania potencjału czynnościowego. Każdy silniejszy bodziec (nadprogowy) również wywoła depolaryzację, jednak żaden poniżej progowego nie pobudzi błony.
-Jeżeli na włókno nerwowe zadziałamy bodźcem, który wywoła reakcję, to wywoła od razu potencjał czynnościowy w jego całkowitej formie.
Skrótowo:
bodziec - dendryt - depolaryzacja błony - (przekazywanie impulsu) do ciała komórki - akson - błona prcsynaptyczna - synapsa - błona postsynaptyczna - dendryt następnego neuronu - ... - efektor (np. mięsień gładki)