77100

średniowiecznej, nie tylko kościelnej tworząc podwaliny pod pojęcie liistorii świętej (kościelnej) - historia sacra w odróżnieniu od liistorii laickiej - historia profana.

Hagiografia czyli piśmiennictwo poświęcone świętym, wytwarzała teksty zajmujące się życiem świętych ich kultem relikwiami i cudami zarówno za ich życia jak i po śmierci, Dzielimy źródła hagiograficzne na trzy gatunki: martyrologia vita (lub passio) miracula

Twórczość liagiograficzna miała z jednej strony przekazać pamięć o cudownych wydarzeniach przynoszących chwalę Bogu I chlubę kościołowi. Z drugiej strony miała w życiu świata chrześcijańskiego odegrać rolę literatury kształtującej życie duchowe czytelników. Życie świętego miało być wzorem do naśladowania.

Legenda w pojęciu średniowiecza, to tekst przeznaczony do czytania w^r określonych celach, ale równocześnie z punktu widzenia teorii literatury legenda to baśń, mit, opowieść wyimaginowana. W twórczości hagiograficznej rzeczywistość miesza się z fikcją. Cele dydaktyczne hagiografii wiązały się z exemplum czyli wydarzeniem z życia świętego, które powinno tworzyć podstawę do naśladow'ania.

-    Martyrologium - najstarszy gatunek hagiogiaficzny, wiąże się ze staroclirześcijańskimi listami, wykazami męczenników, Martyrologium jest kompilacją elementów kalendarzowych i krótkiej informacji o śmierci męczennika

-    Żywoty świętych ( vita sanctorum). Zależnie od osoby świętego mogą to być passio ( żywot męczennika) lub vita ( żywot wyznawcy, dziewicy itp.) Są to utwory o cliarakterze biograficznym. W ścisłym z nimi związku pozostają utwory związane z dziejami relikwii świętego - mogą to być iiwentio (historia odnalezienia ciała świętego), elevatio ( podniesienie ciała, czyli czynności związanych z identyfikacją ciała) oraz translatio ( przeniesienie ciała świętego w miejsce, gdzie relikwie miały odbierać cześć kultową.

-    Miracula - to księgi cudów' dokonanych przez świętego zarówno za jego życia jak i po śmierci, zwłaszcza przy jego grobie. W celu spisywania owych cudów' dokonanych przez świętego organizowano niejednokrotnie formalne biura

Twórczość liagiograficzna jest niezwykle bogata również w Polsce. Długi jej szereg otwiera żywot biskupa Wojciecha, spisany bezpośrednio po jego śmierci. Wymienić tu należy Żywoty świętych Piotra Skargi i dzieło Floriana Jaroszewicza Matka świętych Polska albo żywoty świętych, błogosławionych. .. Polaków i Polek.