78404

Prof. Maria Bijak - Kaszuba Gospodarka światowa

Wykład XIV - Teoria wzrostu a ekonomia rozwoju

Stanowisko ekonomii wobec problemu niezrównoważonego wzrostu gospodarczego podlegało ewolucji. Można tu wyodrębnić dwa nurty ekonomii:

1.    Teorie wzrostu, wyjaśniające wzrost(lub jego brak) w uprzemysłowionych gospodarkach rynkowych, ale mające ograniczone zastosowanie w odniesieniu do pozostałych gospodarek.

2.    Teorie rozwoju, tworzące nową dyscyplinę ekonomii(tzw. ekonomia rozwoju), które wyodrębniły się w drugiej połowie XX w. i poszukiwały rozwiązań dla państw opóźnionych w rozwoju lub zrujnowanych.

Teorie wzrostu - pod tym pojęciem rozumie się formalne modele ekonomiczne dotyczące ilościowego pomnażania dóbr i usług w gospodarkach rynkowych.

W neoklasycznei teorii wzrostu wyodrębniamy:

-    Model Harroda-Domara

-    Model Solowa

Przedstawione powyżej modele wzrostu przedstawiają dochód narodowy jako funkcję produkcji uwzględniającą, w zależności od modelów, różne czynniki warunkujące wzrost gospodarczy. Czynniki te są następujące:

-    zwiększanie zasobów kapitału, przez oszczędności i inwestycje(modeł H-D, model S)

-    zwiększanie zasobów pracy i jej wydajności, przez przyrost naturalny i edukacje (model S) postęp technologii, traktowany jako czynnik egzogenicznyfmodel S)

Zróżnicowanie tempa wzrostu gospodarczego i poziomu życia w skali Mn jest problemem przejściowym, ponieważ:

-    wymiana Mn prowadzi do wyrównywania się proporcji czynników produkcji w długim okresie,

-    kapitał napływa z krajów wyżej rozwiniętych, gdzie(zgodnie z prawem malejących przychodów) wydajność kapitału jest mniejsza- do krajów słabiej rozwiniętych, gdzie wydajność kapitały jest wyższa,

-    w konsekwencji, dzięki akumulacji zewnętrznej kraje słabo rozwinięte zwiększają inwestycje i produkcję.

Ngwą tęęria wzrpstu ęndQgęnicznggę.j

postęp techniczny jest endogenicznym czynnikiem wzrostu gospodarczego, obok oszczędności (kapitał finansowy) i kapitału ludzkiego

-    innowacje technologiczne powstają wewnątrz systemu(gospodarki) w efekcie publicznych i prywatnych nakładów na badania i wdrożenia

-    innowacje technologiczne zapobiegają spadkowej tendencji krańcowej wydajności czynników produkcji

-    kapitał będzie przyciągany raczej przez gospodarki wysoko rozwinięte, a nie słabo rozwinięte, ponieważ te ostatnie charakteryzują się niedostatecznym rozwojem kapitału ludzkiego i infrastruktury - czynników komplementarnych wobec kapitału finansowego

-    brak jest zatem czynników prowadzących do wyrównywania się poziomu życia w skali Mn