Teoria klasyczna - główne założenia:
- 2x2x1 (dwa kraje, dwa dobra, jeden czynnik produkcji - praca)
- praca jest doskonale mobilna w kraju i niemobilna zagranicy konkurencja doskonała
- jednorodne dobra
- stałe koszty produkcji brak kosztów transportu
- brak ograniczeń w handlu (wolny rynek)
Podstawowe twierdzenie teorii klasycznej: warunkiem handlu międzynarodowego i źródłem korzyści z tego handlu są różnice w realnych kosztach kosztach produkcji wynikających z różnic w wydajności pracy.
Dwojakie rozumienie przez klasyków różnic w kosztach produkcji:
- różnice w sensie absolutnym (teoria A. Smitha) różnice w sensie względnym (teoria D. Ricardo)
Teoria przewagi absolutnej - sformułowana przez A. Smitha. Mówi o tym, że o korzyściach z handlu decydują absolutne różnice w kosztach produkcji między krajami. Dany kraj będzie odnosił korzyści z wymiany międzynarodowej, jeżeli będzie specjalizował się w produkcji i eksporcie tych dóbr które potrafi wytworzyć bezwzględnie taniej tj. bardziej wydajnie niż inne kraje. W warunkach specjalizacji międzynarodowej wynikającej z absolutnych przewag kosztowych poszczególnych krajów w produkcji określonych dóbr, dochodzi do realokacji zasobów pracy (od mniej do bardziej efektywnych sektorów) i wzrostu produkcji przy danych zasobach. Dzięki temu rośnie realny dochód konsumentów.
Teoria przewagi względnej (komparatywnej) - sformułowana przez D. Ricardo. Mówi o tym, że kraj ma przewagę względną w produkcji tego towaru, który jest wytwarzany względnie tanio, tzn. taniej w porównaniu z innym towarem. Inaczej mówiąc, kraj ma przewagę względną w produkcji tego towaru, który jest wytwarzany po niższym koszcie alternatywnym niż za granicą.
- Teza: absolutna przewaga nie jest warunkiem koniecznym rozwoju handlu międzynarodowego. Decydujące znaczenie ma przewaga względna wynikająca z porównania relacji kosztów wytwarzania obu produktów w kraju A i 8. Jeżeli ta relacja nie jest jednakowa w obu krajach, ich wzajemny handel będzie korzystny, niezależnie od tego czy kraj A produkuje wszystko taniej czy drożej niż kraj B.
- Koszt alternatywny danego dobra jest to ilość innych dóbr, z których produkcji trzeba zrezygnować aby wytworzyć dodatkową jednostkę danego dobra.
Specjalizacja międzynarodowa zwiększa dobrobyt w skali światowej.