80926

Przypadki wyleczenia winy z uwagi na nienormalne sytuację motywacyjna.

1.    Działanie z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą sprawcy lub jego najbliższym. Jest przestępstwo złożenia fałszywych zeznań ale nie ponosi się winy wówczas gdy sprawca dopuścił się tego przestępstwa działając z obawy przed odpowiedzialnością kamą grożącą jemu samemu lub osobom jemu najbliższym art. 233 par. 3. Sprawca wtedy nie podlega karze (a nie nie popełnia przestępstwa), konsekwencja nie jest tak radykalna jak np. w przypadku stanu konieczności wyłączającego winę - tam sprawca nie popełnia przestępstwa. Takie rozstrzygnięcie (że sprawca nie podlega karze) pozwala na stosowanie pewnych środków zabezpieczających.

2.    Identyczna okoliczność uzasadnia brak karalności dotyczy przestępstwa zatajenia dowodów niewinności z art. 236

3.    W przypadku przestępstwa matactwa (ukrywania sprawcy przestępstwa lub zacieranie śladów przestępstwa) z art. 239 okolicznością wyłączającą winę jest ukrywanie osoby najbliższej.

W tych trzech przypadkach mamy do czynienia z nienormalną sytuacją motywacyjną - z jednej strony obowiązek prawny składania prawdziwych zeznań albo zakaz zatajania dowodów lub ukrywania przestępcy, ale z drugiej strony ustawodawca jest realistyczny - wie, że jeżeli dotyczyć to będzie samego sprawcy lub osoby mu najbliższej to ta sytuacja motywacyjna i tak będą silniejsze od zakazów prawnych.

Jeżeli chodzi o tą anormalną sytuację motywacyjną to mamy również w KK przypadki umniejszenia winy (nie wyłączenia):

1)    zabójstwo eutanatyczne, eutanazja, art. 150 - zabicie człowieka pod wpływem współczucia dla niego. Kara grożąca za eutanazję jest m in. dlatego niższa, bo sprawca działa ze współczucia dla ofiary - współczucie jest anormalną sytuacją motywacyjną, która umniejsza winę sprawcy

2)    zabójstwo w afekcie, art. 148 par. 4 - zabicie człowieka pod wpływem silnego wzburzenia. Silne wzburzenie to sytuacja ograniczająca wolność spr awcy

3)    przekroczenie granic obrony koniecznej z uwagi na strach lub wzburzenie usprawiedliwione okolicznościami zamachu, art. 25 par. 3 - przy zaistnieniu tych przesłanek sąd zobowiązany jest do odstąpienia od wymiaru kary. Wina mimo tych okoliczności zachodzi ale w tak minimalnym stopniu, że nie może prowadzić do wymierzenia jakiejkolwiek sankcji karnej

4)    quasi - prowokacja pokrzywdzonego - w stosunku do kilku przestępstw ustawodawca otworzył możliwość odstąpienia od wymiaru kary jeżeli zachowanie sprawcy wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego. Klasyczne sytuacje to jest przestępstwo ziuew^ragi i przestępstwo naruszenia nietykalności cielesnej. Okazuje się, że zaczął pokrzywdzony, jego zachowanie sprowokowało sprawcę do nadmiernej reakcji np. do zniewagi albo do uderzenia.