81528

Wrażenia, wrażenia zmysłowe

Odzwierciedlenie określonej własności przedmiotu (jednorodnego bodźca), działającego na dany receptor. Wrażenie jest elementarnym składnikiem procesu poznawczego, najprostszą i podstawową informacją dotyczącą np.: kształtu, wielkości, barwy, dźwięku, zapachu. W zależności od zmysłu dzieli się wrażenia na: wzrokowe, słuchowe, smakowe, węchowe, dotykowe i mchowe. Przy opisie wrażeń bierze się ponadto pod uwagę: jakość (właściwości różniące wrażenia tego samego typu, odbierane tym samym zmysłem, np. odróżnianie barwy zielonej od czerwonej), intensywność (odzwierciedlanie ilości energii bodźca), trwanie (odzwierciedlanie czasu trwania bodźca). Psychologia

Spostrzeganie, spostrzeżenie, percepcja, proces poznawczy polegający na całościowym odzwierciedleniu rzeczy i zjawisk oddziaływujących w danej chwili na narządy zmysłowe jednostki. Spostrzeganie zachodzi dzięki współdziałaniu poszczególnych analizatorów, w wyniku zdobytego doświadczenia i w powiązaniu z innymi procesami poznawczymi.

Wrażenia - odzwierciedlenie się poszczególnych cech zmysłowych obiektów działających na nasze receptory takie jak barwa, kształt, twardość, szorstkość. Można je podzielić na dwie główne grupy zależnie od tego czy odzwierciedlają cechy przedmiotów i zjawisk znajdujących się w otoczeniu człowieka, czy też stan jego organizmu i ruchy ciała. Podział w zależności od receptorów:

•    eksteroreceptory - odbierają bodźce z pewnej odległości (telereceptory wzrokowe, słuchowe, bólowe, węchowe), bądź przy bezpośrednim kontakcie z przedmiotem (kontaktoreceptory dotykowe, smakowe, bólowe)

•    interoreceptoiy dostarczające informacji co dzieje się w naszym organizmie, a także informują nas o zmianie położenia człowieka. Wśród wrażeń odbieranych przez interoreceptoiy najwięcej informacji o własnościach przedmiotów i zjawisk świata zewnętrznego dostarczają człowiekowi wrażenia słuchowe i wzrokowe. Wzrokowe - bodźcami są fale świetlne o długości fal 390 - 760 milimikronów; słuchowe - bodźcami są fale dźwiękowe powstałe wskutek drgań w powietrzu lub innych substancjach. Granica od 16 - 20000 drgań na sekundę, najlepsza rozróżnialność to 155 -2200 drgańsekundę.

Spostrzeganie - proces poznawczy polegający na odzwierciedleniu w naszej świadomości całokształtu danego przedmiotu lub zjawiska oddziałującego na nasze narządy zmysłowe. Przedmioty oddziałują na nasze receptory jako bodźce złożone - widząc jabłko odczuwamy jego smak, zapach itp.

Podział spostrzeżeń: wzrokowe, słuchowe, dotykowe, smakowe, inne - uzależnione od narządów zmysłowych dominujących przy odzwierciedlaniu danego przedmiotu.

Spostrzeżenia polisensoryczne - mają charakter wielozmysłowy;

Spostrzeżenia monosensoiyczne - mają charakter jednozmysłowy.

Możemy podzielić spostrzeżenia ze względu na rodzaj zjawisk rzeczywistości odzwierciedlanych w spostrzeżeniu: przedmiotów; przestrzeni i stosunków przestrzennych między przedmiotami; czasu i stosunków czasowych; mchów istot, przedmiotów oraz własnego ciała.

Podstawową cechą spostrzeżeń jest stałość, która polega na tym, iż mimo zmiany wanuików spostrzegania (w pewnych granicach) spostrzegamy jako stałe pewne cechy przedmiotów: stałość barwy (kartka papieru jest dla nas biała mimo różnego światła), stałość wielkości (do pewnej odległości obrazy spostrzeganych przedmiotów zachowują tą samą wielkość, mimo iż wraz z ich oddalaniem się zmniejsza się ich odbicie w siatkówce); stałość kształtu (spostrzegamy przedmioty zgodnie z ich rzeczywistym kształtem, mimo, że kształt obrazu danego przedmiotu zmienia się na siatkówce wraz z każdym zmienieniem kata widzenia).