scandjvutmpca01

188 Ćwiczenia zmysłów.

Nagromadzony przez dzieci zasób wrażeń zmysłowych jest podstawą do klasyfikacji przedmiotów.

Gdy dziecko pozna, że przedmioty mogą być gładkie, delikatne, miękkie, umiejętnie i odpowiednio poklasyfikuje te wrażenia, wtedy w umyśle jego powstanie nowa postać czynności psychicznej — pamięć zmysłów. Zapamiętanie wrażeń, wywołanych przez różne przedmioty w połączeniu z serją nowych obserwacyj, jak zmiana liczby, kierunku, położenia, pozwoli wyodrębnić istotne cechy przedmiotów od przygodnych.

Zespolenie cech istotnych utoruje drogę do ogólnego pojęcia przedmiotu, jak owoc, pokarm, sprzęt, bielizna i t. p.

Tym sposobem cała praca umysłowa dziecka, jak widzimy, opiera się na tych wrażeniach, które otrzymuje ono z zewnątrz zapomocą zmysłów. Jest to pierwszy stopień kultury duchowej, osiągnięty drogą obserwacji.

Przy ćwiczeniu zmysłów należy stopniować trudności i liczyć się z tern, żeby wszystkie zajęcia były zawsze interesujące i miłe.

Ten warunek właśnie potęguje trudności, nasuwające się przy przygotowywaniu i zdobywaniu pomocy wychowawczych. W handlu mamy ich bardzo mało, a wobec tego, że te, które są, nie mogą zadośćuczynić potrzebom indywidualnym, każda wychowawczyni musi je sobie stale przygotowywać; w ciągu jednego roku nie skompletuje bowiem całości.

Jako materjału zużytkować musi różnego rodzaju przedmioty, których dostarczy najbliższe otoczenie: ogród, pole, łąka, las, brzeg morza lub rzeki.

Ogród, pole, las, łąka dadzą rośliny, nasiona, suche owoce, zioła, liście, owady; brzeg morza lub rzeki, kamyczki różnych kształtów i wielkości, rozmaite muszelki;