• Senatus consultum Macedonianum:
o Wespazjan odebrał wierzycielom, udzielającym pożyczek pieniężnych synom pozostającym pod władzą, ochronę procesową, o Denegatio acłionis lub exceptio SC Macedoniami o Nie dotyczyło peculium castrense, uznanie poprzez ojca lub syna, inne rzeczy zamienne.
• Pożyczka morska - znaczna część ryzyka - wierzyciel (wyznaczanie tras i terminów, zastaw). Wysokie odsetki.
• Funkcja i znaczenie - korzystanie z cudzego kapitału i organizowanie kredytu. Pomoc, charakter przyjacielski i handlowy.
Użyczenie (commodatum):
• Początki - powiernicze przeniesienie własności - rzeczy wysokiej wartości (uciążliwe, niebezpieczne) - w kręgu bliskich - fiducia com amico contracta.
• Konstrukcja i treść:
o Dwustronnie zobowiązujący niezupełny, oceniany według wymogów dobrej wiary.
o Bezpłatne korzystanie z cudzych rzeczy w zakresie ustalonym przez strony, bez prawa do pobierania pożytków, o Rzeczy zużywalne - na pokaz.
• Uprawnienia i obowiązki stron:
o Komodant - dolus i culpa lata, nie mógł domagać się wcześniej zwrotu rzeczy użyczonej.
o Komodatariusz - dzierżyciel, odpowiadał za omnis culpa i custodia, odpowiedzialność za „kradzież używania”, ponosił zwyczajne koszty utrzymania rzeczy.
• Ochrona procesowa:
o Komodant - actio commodati
o Komodatariusz - contrarium commodati iudicium i retentio.
• Funkcja i znaczenie - wykorzystanie zbędnych dla właściciela środków produkcji.
• Precarium:
o Na prośbę prekarzysty druga osoba zezwalała mu na używanie swojej rzeczy, ale tylko w granicach własnego upodobania, o Możliwość pobierania pożytków.
o Pozbawione ochrony procesowej - ochrona posesoryjna. o Stosunki wiejskie - lafundyści, uelastycznianie instytucji sprzedaży i zastawu (lepsza eksploatacja środków produkcji).
Przechowanie (depositum):
• Początki - fiducia cum amico contracta w interesie oddającego windykacja.
• Konstrukcja i treść:
o Kontrakt dwustronnie zobowiązujący niezupełny, bonae fidei.