84986

zob. się do czegoś co go przerasta, nic powinien był podejmować się tego św. Chodzi tu także o syt. obiektywne np. choroba (wina w podjęciu się zobowiązania do ktorego nie był przygotowany)

• • niemożliwość następcza - pojawia się po powstaniu zobowiązania, a przed jego wykonaniem.

Dalej zajmujemy się niemożliwością następczą subiektywną i obiektywną - są w zasadzie jednakowo traktowane.

Art. 475. § 1. Jeżeli świadczenie stało się niemożliwe skutkiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, zobowiązanie wygasa.

§ 2. Jeżeli rzecz będąca przedmiotem świadczenia została zbyta utracona lii) uszkodzona dłużnik obowiązany jest wydać wszystko, co uzyskał w zamian za tę rzecz albo jako naprawienie szkody.

.Stało się niemożliwe" czyli chodzi o niemożliwość następczą, która nic istniała w momencie powstania zobowiązania. Skutki niemożliwości zależą od odpowiedzi na pytanie co było jej przyczyną - są dwie możliwości:

A.    A. Jeżeli przyczyną są okoliczności za które dł. nie odpowiada to zob. wygasa. Domniemywa się jednak, że przyczyną są okoliczności obciążające dł. - aby zob. wygasło dł. musi obalić to domniemanie. Gdy mu

się to uda wygasa zobowiązanie, ale z pewnymi zastrzeżeniami:

1)    1) art. 475. § 2. - zasada surogacji realnej. Zob. upada, ale wierzyciel ma r. o wydanie surogatow świadczenia niemożliwego - musi on jednak wykazać, że dł. te surogaty otrzymał. (Czachorski:

Wydania surogatow' wierz, może żądać niezależnie od odszkodowania za niewyk. zob. niemniej szkoda zostanie wówczas zmniejszona od wartość surogatow. Ponieważ żądanie to jest prawem wierzyciela dł. nic może zaliczyć surogatow na poczet odszkodowania, gdy wierzyciel z roszczeniem tym nic występuje - uwagi te są zasadne pod warunkiem, źc przyjmiemy, że żądanie wydania surogatow powstaje a minori ad maius również w przyp. niemożliw. św. za którą dł. odp.|

2)    2) lojalny dłużnik powinien powiadomić niezwłocznie wierzyciela o niemożliwości świadczenia.

Jest to obowiązek kontraktowy i gdy dłużnik go nie wypełni może odpowiadać w granicach adekwatnego zw. przyczynowego (nic będzie odp. za niemożliwość św., ale za szkodę, której wierzyciel by nic doznał gdyby został na czas został powiadomiony).

B.    B. Jeżeli przyczyną niemożliwości świadczenia są okoliczności za które dłużnik odpowiada (np. on sam spowodował niemożliwość bo nie dbał o przedmiot z należytą starannością) to powstaje odp. z art.

471. tj. odp. za niewykonanie zobowiązania z przyczyn, za które dłużnik odpowiada. Obowiązek św. przekształca się wówczas w obowiązek naprawienia szkody. Odszkodowanie obejmuje w zasadzie pełną

1

szkodę w granicach pozytywnego int. umownego. Odnosi się to do niemożliwości obiektywnej i subiektywnej - przy niemożliwości subiektywnej następczej trzeha zastrzec 2 rzeczy:

1)    I) Jeśli dłużnik ma wypełnić świadczenie polegające na wydaniu rzeczy ozn. co do gatunku to dłużnik nie inoże powołać się na to, że przedmioty tego gatunku stały się niedostępne. Pojęcie niemożliwości jest bardzo ograniczone bo genus perire non censetur czyli gatunek nie może wygasnąć.

Jeśli powstają trudności w wydaniu rzeczy oznaczonych co do gatunku i na danym rynku ten gatunek zanikł ale na innych rynkach istnieje, to choćby był trudno dostępny nie ma niemożliwości świadczenia.

Trzeba tu odróżnić świadczenia gatunkowe i ograniczone gatunkowo. Dłużnik może się zwolnić od odpowiedzialności, jeżeli zaciągnął zobowiązanie gatunkowe ograniczone np. tona truskawek z własnego gospodarstwa wyprodukował 0.5 tony- może powołać się na niemożliwość świadczenia.

2)    2) Kolejny problem to pieniądze. Jeżeli niemożliwość wynika z aktualnego braku środków finansowych to nigdy nie zwalnia to z zobowiązania. Dłużnik przyjmując na siebie zobowiązanie jednocześnie udziela gwarancji. że ma środki. Zob. istnieje nadal jako możliwe do spełnienia, a dł. odpowiada za dług całym swoim majątkiem teraźniejszym i przyszłym.

SKUTKI NIEMOŻLIWOŚCI ŚWIADCZENIA W ZOB. WZAJEMNYCH

Większość podstawowych umów w obrocie to umowy wzajemne. Ustawodawca nie mówi tu o wierzycielu i dłużniku tylko o stronach, gdyż obie strony są jednocześnie dłużnikiem i wierzycielem 1) GDY ŻĄDNA ZE STRON NIE PONOSI ODP. ZA NIEMOŻLIWOŚĆ ŚWIADCZENIA ART. 495.

Art. 495. § 1. Jeżeli jedno ze świadczeń wzajemnych stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi, strona która miała to świadczenie spełnić, nie może żądać świadczenia wzajemnego, a w wypadku, gdy je już otrzymała obowiązana jest do zwrotu według przepisów o