86615

Celowość prawa

celowość należy do idei prawa i określana jako zgodność celu i środka w prawie -domaga się ona by prawo odpowiadało uwarunkowanym i ukierunkowanym ku niego celom

uwarunkowane są te cele, które w życiu społecznym istnieją. Prawo jest wówczas celowe jeśli odpowiada tym celom przy pomocy stosownych środków. Podobnie cele ukierunkowane winne być wypełnione przy użyciu właściwych środków celowość wymaga więc właściwego ustalenia w prawie i przez prawo relacji cel-środek Cele prawa

cel transcendentalnie określony - cel prawa jako instytucji społecznej Radbruch był pierwszym, który postawił pytanie o cel ostateczny prawa - określa go jako cel etyczny. Prawo ma służyć ostatecznej wartości jaka jest etyczna wartość dobra. Te wartości chce społeczeństwo urzeczywistniać za pomocą prawa i chce stworzyć ich właściwą hierarchię

istotne jest też, jaki światopoglądowy model ma dane społeczeństwo - to bowiem

wyznacza cel jaki będzie realizowany przez społeczność w kształtowaniu życia

wspólnego. Dzisiaj społeczeństwo obiera sobie najczęściej jakąś ideologię

zawierającą dobra, które społeczeństvso chce urzeczywistniać

celem prawa jest służyć tym dobrom - tzn. stworzyć odpowiednie środki dla ich

osiągnięcia

cel immanentnie określony - cel działający w prawie

Rudolf von Jherig - odkrył znaczenie celu prawa i wprowadził teleologikę /naukę o celu/ do myślenia prawnego

cel jest twórcą całego prawa. Ma on głęboki wpływ na treść, kształt i środki prawa teleologika działa tu w podwójnym sensie:

w urzeczywistnianiu realnie uwarunkowanych celów/interesów/ obywateli w urzeczywistnianiu celów funkcjonalnie danych samemu prawu /istniejących w samym prawie/

zasadą jest zachowanie proporcjonalnego środka odnośnie realizowanego celu i zakaz nadmiaru

teleologika prawa ma też \Masną celowość - chodzi o to by wszystkie sytuacje życiowe oceniać jednakowo. Ma temu służyć norma prawna, która grupuje różne sytuacje życiowe, a następnie stara się te grupy równo traktować - takie same ustawowe znamiona czynu - winne mieć ten sam skutek prawny norma wyznacza też granice relacji środka i celu nie ma żadnego przestępstwa ani kary bez prawa - nulla crimen, nulla poena sine lege.