93799

historycznoliteracka aktywność stylizacji

PASTISZ- (odmiana stylizacji) nie przekształca znaczeniowo ! funkcjonalnie tradycji, ku której sięga, ale ją przybliża i naświetla - „objaśnia”. „Stylizacja właściwa” natomiast dokonuje zawsze swoistej historycznoliterackiej translokacii tradycji odległej.zmieniając przy tym pierwotne sensy i funkcje ( przez wartościującą selekcje jej elementów, przed wszystkim dlatego, że elementy te włączone są w nowe wiązki strukturalne w obrębie tekstu - na różnych jego poziomach, a co za tym idzie w paradygmaty aktualnych kontekstów semiotycznych, nie wyzbywając się pierwotnej przynależności i znaczeń). l.Akt stylizacji przy pomocy elementów swego wzorca ingeruj w aktualne systemy kontekstu literackiego i wzbogaca tradycję zastaną współceśnie. 2. Reinterpretacja przeszłości i ingerencja w teraźniejszość to dwa równoczesne aspekty funkcjonalne stylizacji właściwej. 3. Po trzecie nawązuje zatarte lub zerwane więzi swej teraźniejszości z przeszłością; wzbudza i odnawia liistoryczna ciągłość tradycji. Wpływa aktywnie na tokprocesu liistorycznoliterackiego.

Patisz posiada wszystkie cechy stylizacji OPRÓCZ TYCH TRZECH. Ale -> zawiera pewien aspekt historyczny, szczególnie potraktowany. Pastisz bawi się z tradycją, z historią, z przeszłością literacką. Tą ludycza metodą uczy jej języka, wskazuje na jego odrębność, „innośś" (ustawiaąc go w świetle niezwykłych dla niego kontekstów semiotycznych, w których obrębię przebiega aktualna komunikacja literacka. To sprawia, że ma on (pastisz) bardziej uwypukloną funkcję metajęzykową. To zaś wypływa z:

1.    izolacji tekstu pastiszowego w kontekście aktualnym

2.    jego nieaktywności i niełączliwości ze stylami tego kontekstu (indyferencji wobec ich aktualnych zada artystycznych).

3.    funkcja refrencyjna tekstu zostaje wchłonięta przez metajęzykową i autoteliczną (cały tekst sam siebie pokazuje jako znak stylu Wraz z jego typowymi kompetencjami semantycznymi - tematami). Mówiąc inaczej: rzeczywistym i jedynym relatywnym signife tekstu jest system stylistyczny, wzięty jako semiotyczna całość.

Bachtin:

Cudzą koncepcję artystyczno-przedmiotową podporządkowuje stylizacja celom własnym, czyli nowej koncepcji. Sylizujący wykorzystuje obcy punkt widzenia dla celów własnych¹.

Pastisz jest sztuką zabawy w komunikacje niż rzeczywistą przedmiotową komunikacją. Jak zauważa Głowiński, historyczny aspekt pastiszu „objawia się się jako dystans wobec stylu historycznego, pozwalający zapanować nad jego tajemnicami i wyjawić właściwe mu ograniczeni”.( Przy czym w pastiszu nie występują pewne historyczne aspekty właściwe innym rodzajom styizacji, o tył ta właśnie jego ceclia obecna jest we wszystkich rodzajach stylizacji historycznej). Pastisz stanowi jedynie wyraz historyzmu postawy stylkatora, Mówi historycznym, „obcym” językiem nie po to. abv aktualnie przy jogo |X)mocvcoś nowgo powiedzieć, ale po tvbv te lristoryczną ięzykowość wyeksponować. Tekst, który uznamy za stylizacje właściwą - mówi swoje, ale mówi to „cudzymi słowami” i zarazem konfrontuje w samym akcie komunikacji, lecz także na poziomie swej konstrukcji artystycznej - to, co sam ma właśnie do powiedzenia, z tym co na ów temat miałby do powiedzenia język, który stał się przedmiotem stylizacji. A zatem reinterpretuje własną informację w kontekście tamtego „odległego” języka.

Cz. Miłosz Rozmowa na Wielkanoc

-    do pastiszu podobny ale pastiszem zdecydowanie nie jest

-    rekonstrukcja języka metafizycznej poezji barokowej

M. Bachtin. Problemy poetyki Dostojewskiego, s. 287.