99246

Śmierć dziecięcej naiwności może bowiem pociągać za sobą trzy możliwości:

•    jej metamorfozę

•    nihilizm i rozpacz

•    świadomość dojrzałą, tragiczną

•    Można dostrzec poznawczy sens transcendowania - wykraczania poza historię, chrześcijalistwo, moralność - podobnie sens niesie przewartościowanie wszystkich wartości, czy koncepcji wiecznych nawrotów. W tym ujęciu wykroczenie poznawcze i aksjologiczne na zewnątrz czegoś jest warunkiem jego zrozumienia, a nie założenia tego po prostu.

•    Myśl tradycyjna - antyczna i chrześcijańska były oparte na przekonaniu, że poza sferą znaków i symboli tkwi transcendencja, która poprzez nie się przejawia.

•    Marks, Freud i Nietzsche próbowali pokazać, że źródła sensu mają charakter immanentny, tkwiący w mechanizmach ekonomicznych, socjologicznych, psychologicznych - a żadnej transcendencji nie ma. Paradoksem jest jednak to, że jeśli nie ma transcendencji poza sferą znaków, to zawsze mamy do czynienia z systemem znaków, a koncepcje Marksa. Freuda i Nietzschego są kolejnymi w ich długim szeregu