80775

lub może pociągnąć za sobą przewidziane przez prawo ujemne dla adresata skutki prawne.

Rozróżniamy dwa przypadki:

a)    gdy niewypełnienie obowiązku „powinno" pociągnąć za sobą skutki prawne (np. Kto wbrew obowiązkowi wyprowadzania swojego psa na spacer, nie robi tego, podlega karze grzywny lub pozbawienia wolności od jednego do trzech miesięcy.)

b)    gdy niewypełnienie obowiązku „może" owe skutki prawne pociągnąć - wtedy, gdy odpowiedni przepis prawa od decyzji określonego podmiotu uzależnia to, czy ten, kto nie zastosował się do odpowiedniego zakazu lub nakazu, ma ponieść owe ujemne skutki prawne, czy też nie (np. Lekarz, który postąpił tak jak w art.2 lub 3 podlega karze grzywny, pod warunkiem, że odpowiedni wniosek, przez uprawnionego oskarżyciela, zostanie wniesiony do sądu..)

Do obowiązków niewymuszalnych zalicza się te zwane naturalnymi (obligatio naturalis), tzn. takie których nie można wymusić, ale w przypadku ich spełnienia nie można zażądać zwrotu (np. wierzytelności przedawnione).

SANKCJE

Sankcje - ujemne skutki prawne, polegające na zastosowaniu represji w postaci przymusu państwowego, jakie powinny nastąpić, jeżeli adresat nie zastosuje się do nakazu czy zakazu przepisu prawa, a więc gdy nie wypełnia swojego obowiązku. Przepisy prawa ustalają rodzaj i wymiar represji. Dzielimy je na:

a)    represyjne

b)    egzekucyjne

c)    * niektórzy podają jeszcze „sankcje" nieważności

Ad. a) Sankcje represyjne - są złem, dolegliwościami, przykrościami wyrządzonymi tytułem odpłaty za zachowanie niezgodne z nakazami lub zakazami przepisów prawa.

Polski kodeks karny wyróżnia:

kary (grzywna, ograniczenie wolności, 25 lat pozbawienia wolności, dożywotnie pozbawienie wolności)

- środki karne (pozbawienie praw publicznych, zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej, zakaz prowadzenia pojazdów, przepadek przedmiotów, obowiązek naprawienia szkody, nawiązka, świadczenie pieniężne, podanie wyroku do publicznej wiadomości)

Sankcje karne mogą być: