99980

strzałowych. Jednym z zasadniczych czynników będzie w tym przypadku właściwe usytuowanie otworów w odniesieniu do rozwarstwienia i spękań górotworu. Spękania i rozwarstwienia stwarzają możliwości ucieczki gazów i osłabienia niszczącej, urabiającej siły wybuchu. Wybór najbardziej skutecznych sposobów' prowadzenia robót strzałowych często musi być ustalony na podstawie terenowych badań próbnych.

Wykonanie wyłomu. Po odwierceniu otworów są one czyszczone, najczęściej przedmuchiwane sprężonym powietrzem, a następnie ładowane materiałem wybuchowym. Otwór wypełniamy ładunkami w dwóch trzecich jego długości, podłączając zapalniki do co drugiego lub co trzeciego ładunku Załadowany otwór w pozostałej jednej tizeciej długości zapełniamy przybitką wykonaną z plastycznych wałków gliny, którą wprowadzamy bardzo ostrożnie, ale dociskamy z dużą silą aby uzyskać dokładne zamknięcie otworu strzałowego, zwłaszcza jego końcówki (rys. 9.19). Prawidłowo załadowany otwór kruszy górotwór bez zbędnego    jego    naruszenia,    nadmiernych    wstrząsów.

Zbyt mały, niewystarczający ładunek nie skruszy skały, a wyzwoli się pizez przybitkę, tworząc tzw. fajki, czyli pozostawiając cześć nieodspojonego masywu. Minimalna długość przybitki nie powinna więc być mniejsza niż 30 cm. Ładowanie materiałów wybuchowych i ich odpalanie mogą wykonywać tylko osoby z odpowiednimi uprawnieniami do prowadzenia robót strzałowych, najczęściej górnicy strzałowi. Prowadzenie obót strzał owych musi przebiegać zgodnie z przepisami, pod nadzorem uprawnionych nstytucji dozom technicznego. Odpalaniem ładunków może sterować tylko jeden upoważniony pracownik Po odpaleniu wymagany jest czas na przewietrzenie wyrobiska i jkres oczekiwania na sprawdzenie, czy nastąpił wybuch wszystkich ładunków. Najkrótszy czas pizewietrzania i oczekiwania wynosi 10 min. Do dalszych etapów pracy można przystąpić po usunięciu ewentualnych niewypałów.

Roboty strzałowe są typowym przykładem cykliczności prac di ążeniowych i budowlanych. W każdym cyklu można wyróżnić pewne operacje, które mogą się zazębiać, ale są i takie, które muszą być całkowicie wydzielone ze względu na bezpieczeństwo załogi lub sprzętu. Wśród operacji związanych z wykonywaniem wyłomu można wymienić (rys. 9.20):

•    zmontowanie urządzeń wiertniczych i wiercenie otworów,

•    ładowanie otworów materiałem wybuchowym i odpalenie ładunków,

•    wietrzenie wyrobiska i kontrola skuteczności odstrzału,

•    ładowanie i transport urobku,

•    zabezpieczenie    wyrobiska.

Najlepszą, wydajność pracy i największy postęp robót uzyskuje się wówczas, gdy w jednej zmianie roboczej mieszczą się pełne cykle. Każdy cykl powinien kończyć się