3784495020

Komórki wierzycielskie w urzędach skarbowych a poprawa skuteczności poboru podatków 19

tak między innymi dlatego, że w egzekucji obowiązuje prowizyjny system wynagradzania pracowników egzekucyjnych. Najkorzystniejsze z punktu widzenia pracownika jest pobieranie takich wpłat (chociażby częściowo), ponieważ prowizja wynosi wtedy 6,15% pobranych kwot. Nie należą do rzadkości przypadki, gdy podatnik otrzymuje od naczelnika urzędu skarbowego odmowną decyzję na jego wniosek o raty, ale jednocześnie nieformalnych rat udziela mu pracownik egzekucji, ograniczając czynności egzekucyjne, niekiedy przez kilka lat, do częściowego pobierania zaległości podatkowych, na kwitariusz (1-2 razy w miesiącu).

Poprawa skuteczności poboru zaległości podatkowych wymaga zatem z jednej strony likwidacji wynagrodzenia prowizyjnego od kwot ściągniętych egzekucyjnie, a z drugiej zdecydowanie większej dostępności uzyskania legalnego zezwolenia na spłatę zaległości podatkowej w ratach (wydawanego w ramach związania administracyjnego). Uzyskanie takiej zgody nie powinno mieć żadnego wpływu na zasady naliczania odsetek. Innymi słowy, udzielenie rat nie powinno być ulgą, lecz dopuszczalną formą zapłaty podatku (opóźniona wpłata rekompensowana byłaby zwiększeniem zobowiązania podatnika o odsetki za zwłokę). Z kolei pracownicy egzekucji zamiast prowizji mogliby otrzymywać dodatki lub premie związane bezpośrednio ze skutecznym działaniem. Dodatkowe wynagrodzenie powinno łączyć się nie z samym działaniem, lecz rezultatem takiego działania. Od dziesiątków lat Ministerstwo Finansów zapowiada dokonanie zmian, które spowodują, że pobór podatków będzie efektywny, tzn. skuteczny i tani. Ostatnie zapowiedziała to Izabela Leszczyna, wiceminister finansów¹⁷.

Kompetencje i kwalifikacje pracowników

Z punktu widzenia prakseologii zastrzeżenia budzi zakres kompetencji poszczególnych pracowników administracji podatkowej. Zakres uprawnień poszczególnych pracowników, a ściślej mówiąc, skala trudności powierzonych im zadań, powinien być uzależniony od sumy właściwości osobniczych, tzn. kwalifikacji, wiedzy, umiejętności, zdolności, doświadczenia, niezawodności itp.¹⁸ Działanie pracownika może być skuteczne wyłącznie w przypadku, gdy suma jego właściwości osobniczych jest adekwatna do złożoności przydzielonych za-

¹⁷    www.mf.gov.pl/ministerstwo-finansow [dostęp 13.11.2014],

¹⁸    Zob. S. Kowalewski, Przydatność prakseologicznej procedury pojęciowej dla nauki administracji, w: Przydatność prakseologicznej aparatury pojęciowej dla poszczególnych dyscyplin naukowych, red. T. Kotarbiński, J. Kordaszewski, H. Kowalewska, PAN, Wrocław 1964, s. 17.