3784497761

14 Tadeusz Borys

nich latach zdecydowanie wyższa niż kwalitologii ogólnej. Wydaje się więc, że w dużym stopniu nadal pozostaje aktualne stwierdzenie V. Śin-delara „Należy dziwić się temu, że cała obszerna problematyka jakości (...) nie została dotychczas zebrana w logicznie istniejącą, samodzielną dyscyplinę naukową, którą można by nazwać na przykład kwalitologią" [Śindelar, 1976].

2. Kwalitologie specjalistyczne jako kolejne przykłady interdyscyplinarności nauk o jakości 2.1. Różne ujęcia kwalitologii specjalistycznych.

Jakość jest wszędzie - to twierdzenie, jak zostało to dowiedzione wcześniej, staje się oczywiste, jeśli przyjmiemy uniwersalną definicję jakości. Generuje ona nieskończoną liczbę - nie zawsze występujących w jawnej postaci - specjalistycznych teorii jakości (kwalitologii stosowanych) określanych specyfiką swoich obiektów badania. Każdy z tych specjalistycznych działów ogólnej teorii jakości wzbogaca tę teorię twierdzeniami (celami, zasadami, metodyką, semantyką, horyzontami badawczymi) charakterystycznymi wyłącznie dla właściwego dla danego działu specjalistycznego przedmiotu badania.

Jest to więc wykorzystanie i „ubranżowienie" ogólnych zaleceń abstrakcyjnej teorii jakości (w której natura obiektu nie jest konkretyzowana) w dziedzinach wiedzy, w których natura obiektu nie jest obojętna (np. w naukach towaroznawczych), a stosowana metodyka nie ma na ogół charakteru uniwersalnego. Przykładami takiego wzbogacania mogą być: ekonomiczna teoria użyteczności, w której występują specyficzne problemy wzbogacające wskazania metodyczne ogólnej teorii jakości, czy teoria regionalistyki, w której ogólne założenia teorii klasyfikacji są rozszerzane o warunek przyległości przestrzennej.

Uwzględniając podstawowe dziedziny wiedzy, w których twierdzenia ogólnej teorii jakości mogą być i często są wykorzystywane, można wyróżnić np. ekonomiczne, naukoznawcze, prawnicze, techniczne (inżynieryjne), czy przyrodnicze nauki o jakości. Nie jest to z pewnością pełny wykaz dziedzin zastosowań ogólnej teorii jakości. Można bowiem z łatwością wyodrębnić dalsze działy „branżowe", w tym takie, które w swych zakresach badawczych integrują kilka specjalistycznych dziedzin i eksponują specyfikę jakościową obiektu badania. Można to zilustrować na przykładzie kwalitologii obiektów użytkowych (jakości towarów, wyrobów, produktów).