4461062492

Warto podkreślić, że w perspektywie badań środowiskowych możliwe jest połączenie perspektywy etnograficznej oraz badań partycypacyjnych²⁰.

Badania historyczno-społeczne dotyczą badania przeszłości i wnioskowania na tej podstawie o genezie i rozwoju określonych zjawisk, zdarzeń i procesów. Rzecz sprowadza się do budowania narracyjnego obrazu minionego czasu na podstawie źródeł oraz w nawiązaniu do innych koncepcji i punktów widzenia, zawartych w dorobku historiografii²¹. Dzięki omawianym badaniom poszerza się postrzeganie procesów wychowawczych, społecznych i kulturowych o nowe obszary, z reguły, nieobecne w badaniach pedagogicznych jak: tajna oświata, tradycje, czytelnictwo, itp.

Badania nad procesami wychowania i socjalizacji w omawianej perspektywie mogą mieć wymiar mikrohistoryczny, np. historia zapisana w pamięci świadków pewnych wydarzeń i może mieć wymiar makro, czyli studia nad wychowaniem i socjalizacją prowadzone są w kontekście epok i procesów historyczno-społecznych²².

12.2 Funkcje badań jakościowych

Badaniom jakościowym przypisuje się następujące funkcje:

"1. badać, odkrywać, demaskować ukryte znaczenia i interpretacje,

2.    wspierać zmiany społeczne, budować warunki społeczno-kulturowe służące racjonalizacji procesów edukacyjnych i podnoszeniu jakości życia,

3. występować w obronie praw i godności jednostek oraz grup społecznie zmarginalizowanych, naznaczonych, wykluczonych"²³.

Pierwsza z funkcji jest widoczna w analizach tekstu (badaniach biograficznych, narracyjnych, dokumentach, pamiętnikach itp.), które ilustrują jak ludzie radzą sobie z problemami.

Druga funkcja jest związana z odkrywaniem potencjału środowiska. Ważną jest tutaj zmiana społeczna i działanie ludzi. Dokumentacji tych zmian służą głównie badania terenowe i etnograficzne.

Trzecia funkcja odnosi się do rozpoznawania różnych faktów, zdarzeń pokazujących prawa człowieka, różne mechanizmy wykluczenia. Badania te obejmują badania biograficzne,

²⁰    Tamże, s.96-98.

²¹    J. Topolski, Wprowadzenie do historii, Poznań 2006, Wydawnictw o Poznańskie Passium.

²²    B. Smolińska - Theiss, W. Theiss, Badania jakościowe....s.100

²³    Tamże, s. 90

17