5341838769

nieobrabiane cieplnie tzn. w stanie umocnienia zgniotem oraz stopy obrabiane cieplnie poprzez utwardzanie wydzieleniowe. Zawartość pierwiastków stopowych w stopach nieobrabianych ciepnie jest niższa od granicznej rozpuszczalności w aluminium w temperaturze otoczenia (rys. 1.1) [1,2, 11].

Rys. 1.1. Fragment typowego wykresu równowagi stopów Al z zaznaczeniem zakresów stężenia stopów do przeróbki plastycznej, umacnianych przez zgniot i utwardzanych wydzieleniowo, oraz stopów odlewniczych [2]

1.1. Aluminium

Proces wytwarzania aluminium hutniczego jest dosyć skomplikowany i energochłonny. W procesie Bayera z rud boksytu wytwarza się tlenek aluminium AI2O3, który następnie poddaje się redukcji elektrolitycznej w stopionym kriolicie. W celu uzyskania większej czystości otrzymane w ten sposób aluminium jest poddawane rafinacji. Znaczna część wytwarzanego aluminium pochodzi z recyklingu. Według PN-EN 573-3:2005 aluminium może być wytwarzane w 17 gatunkach o stopniu czystości od 99,99 do 99,0% [8]. Sposób oznaczenia gatunków aluminium podano w normach PN-EN 515-1:1996 i PN-EN 573-1:2006 [6, 7]. Oznaczenie gatunku aluminium składa się ze znaków EN AW-A1 oraz liczby wyrażającej jego czystość. Niekiedy dodaje się symbol pierwiastka stanowiącego niewielką domieszkę, np. EN AW-Al99,0Cu. W oznaczeniu gatunków do zastosowań elektrycznych symbol Al poprzedzony jest literą E, np. EN AW-EA199,5. Czyste technicznie aluminium (ok. 99,5% Al.) stosowane jest na przewody elektryczne, urządzenia przemysłu