plik


ÿþZMIANY CEN W SKALI MAKRO  INFLACJA I DEFLACJA WykBad 10 dr Danuta Rusiecka 25.04.12 INFLACJA Przez inflacj rozumie bdziemy proces wzrostu ogólnego poziomu cen. Z inflacj mamy do czynienia, gdy rosn ceny zró|nicowanych dóbr. tzn. |e wzrost cen ma inflacja oznacza wzrost w jakim[ okresie charakter [redniego poziomu cen wzgldnie trwaBy Historia inflacji INFLACJA W OKRESIE PIENIDZA KRUSZCOWEGO przyczyny : " zwikszenie ilo[ci kruszców (np. Aleksander Wielki, odkrycie Ameryki, XIX- wieczna gorczka zBota) " zmniejszenie ilo[ci kruszców w monetach bez zmiany ich nominaBu (Ateny, Rzym, Kartagina -  rozcieDczaj swoje monety, miedziane srebrne denary) INFLACJA O W OKRESIE PIENIDZA PAPIEROWEGO Finansowania wydatków paDstwa, zwBaszcza wydatków wojennych psuciem pienidza (druk nadmiernej ilo[ci pienidza) W GOSPODARCE CENTRALNIE PLANOWANEJ Inflacja przejawiaBa si nie w jawnym wzro[cie cen, lecz w istnieniu niedoborów towarów na rynku i ukrytych podwy|kach cen Przyczyny inflacji 1. Monetarna (neoilo[ciowa ) teoria inflacji: Tempo wzrostu cen zdeterminowane jest tempem wzrostu poda|y pienidza. Poniewa| poda| pienidza znajduje si pod kontrol banku centralnego, przyczyny inflacji upatruje si w bBdnej polityce pieni|nej banku centralnego. W tej polityce upatruje si tak|e [rodków ograniczania inflacji TRADYCYJNA TEORIA ILOZCIOWA PIENIDZA - równanie Irvinga Fishera Fisher zakBadaB, |e ceny oraz pBace zmieniaj si wprost proporcjonalnie do ilo[ci pienidza w obiegu (nominalnej poda|y pienidza) Hipoteza Fishera brzmi: wzrostowi inflacji o 1% towarzyszy zwykle wzrost stopy procentowej tak|e o 1%. równanie obiegu pienidza MV = PY M / P = Y / V V = PY / M zaB. V const., Y const. Gdzie : Y lub Q poziom realnego dochodu lub produkcji M / P realna poda| pienidza Y / V realny popyt na pienidz PY = PKB nominalny produkt krajowy brutto Przyczyny inflacji 1. Monetarna (neoilo[ciowa ) teoria inflacji: Tempo wzrostu cen zdeterminowane jest tempem wzrostu poda|y pienidza. Poniewa| poda| pienidza znajduje si pod kontrol banku centralnego, przyczyny inflacji upatruje si w bBdnej polityce pieni|nej banku centralnego. W tej polityce upatruje si tak|e [rodków ograniczania inflacji 2. Popytowa teoria inflacji : Przyczyn inflacji upatruje si w ustaleniu si agregowanego popytu na towary na poziomie przewy|szajcym mo|liwo[ci jego zaspokojenia. Pojawia si luka inflacyjna, a jej rozmiar wyznaczany jest przez ró|nic midzy wielko[ci Bcznego popytu na towary a wielko[ci dochodu narodowego odpowiadajcego peBnemu wykorzystaniu zdolno[ci wytwórczych. W warunkach swobodnego ksztaBtowania cen rynkowych luka inflacyjna wywoBuje inflacj. . DziaBania antyinflacyjne  ograniczanie wzrostu agregowanego popytu poprzez ograniczanie wydatków rzdowych, podniesienie podatków, zmniejszenie poda|y pienidza, podniesienie stóp procentowych Przyczyny inflacji cd. 3. Kosztowa teoria inflacji: Tempo wzrostu cen zdeterminowane jest tempem wzrostu kosztów produkcji niezale|nych od agregowanego popytu na towary. Pracodawcy, zwizki zawodowe, paDstwo - wykorzystujc swoj pozycj nakrcaj tzw. spiral inflacyjn Ró|ne przyczyny wzrostu kosztów powoduj ró|ne typy inflacji kosztowej: Øð Inflacja pBacowa, Øð Inflacja wywoBana przez zyski (np. w warunkach zmonopolizowania produkcji) Øð Inflacja wywoBana przez ceny dóbr importowanych Øð Inflacja wywoBana przez podatki Polityka antyinflacyjna  zmniejszenie tempa wzrostu kosztów poprzez osBabienie wpBywu na ceny i pBace lub stymulowanie wydajno[ci pracy obni|ajcej jednostkowe koszty produkcji INFLACJA A BEZROBOCIE. KONCEPCJA KRZYWEJ PHILIPSA Krzywa Philipsa ilustruje zaobserwowan przez A. W. Philipsa w latach 1861-1957 w Wielkiej Brytanii odwrotn zale|no[ midzy stop wzrostu pBac nominalnych a stop bezrobocia. A Stopa bezrobocia Tempo wzrostu nominalnych pBac (w %) INFLACJA A BEZROBOCIE. KONCEPCJA KRZYWEJ PHILIPSA cd. Zmodyfikowana krzywa Philipsa - w postaci zale|no[ci stopy bezrobocia i stopy (tempa) wzrostu cen t1 t0 b1 b0 Stopa bezrobocia Tempo wzrostu cen (w %) INFLACJA A BEZROBOCIE. KONCEPCJA KRZYWEJ PHILIPSA cd. DBugookresowa krzywa Philipsa - ma ksztaBt pionowej prostej przechodzce przez punkty A i E E2 t2 E1 t1 A b1 bn Stopa bezrobocia Tempo wzrostu cen (w %) RODZAJE INFLACJI W ZALE{NOZCI OD STOPNIA JEJ NASILENIE Øð inflacja peBzajca  gdy wskaznik inflacji nie przekracza 5% rocznie - nie powoduje zakBóceD przebiegu procesów gospodarczych i poddaje si kontroli Øð inflacja umiarkowana (kroczca)  gdy wskaznik cen oscyluje w granicach 5-20% rocznie -oczekiwana inflacja wywoBuje okre[lone zachowania podmiotów gospodarczych, przy czym zaczyna wymyka si to spod kontroli Øð inflacja galopujca - gdy wskaznik cen waha si w granicach 20- 150% rocznie - powoduje narastanie zakBóceD w przebiegu procesów gospodarczych, osBabia motywacje, w rezultacie hamuje rozwój gospodarczy Øð hiperinflacja  gdy ceny rosn w tempie przewy|szajcym 150% rocznie - ma tendencj rosnc oraz powoduje spadek warto[ci pienidza, uniemo|liwia racjonalne gospodarowanie z powodu niemo|liwo[ci przeprowadzenia rachunku ekonomicznego, nie pozwala planowa dziaBaD gospodarczych, nie skutkuj procesy motywacyjne, prowadzi to do anarchizacji |ycia spoBecznego SPOAECZNO-EKONOMICZNE SKUTKI INFLACJI zale| od stopnia nasilenia procesów inflacyjnych zale| od stopnia antycypowania przyszBej inflacji Skutki pozytywne : üð powolne procesy inflacyjne wywieraj korzystny wpByw na przebieg procesów gospodarczych : 1) wzrost cen wpBywa korzystnie na dynamik wzrostu PKB 2) powolne procesy inflacyjne pozwalaj na obni|ki realnych stóp procentowych i stawek realnych pBac, co wywoBuje popraw rentowno[ci produkcji i optymizm u przedsibiorców üð powolne procesy inflacyjne uBatwiaj po|dane zmiany relacji cenowych w warunkach sztywno[ci cen SPOAECZNO-EKONOMICZNE SKUTKI INFLACJI  cig dalszy. Skutki negatywne (ich skala wzrasta wraz z nasileniem inflacji : üð znieksztaBcenie informacyjnej funkcji cen, üð  ucieczka od pienidza, üð redystrybucja dochodów  zmiany w dochodach realnych ró|nych grup spoBecznych (staBe dochody nominalne a mo|liwo[ zmiany dochodów w innych grupach spoBecznych lub zawodowych, przesuwanie dochodów z tytuBu lokat bankowych do wBa[cicieli aktywów o warto[ci rosncej w czasie inflacji, od podatników do bud|etu paDstwa, od po|yczkodawców do po|yczkobiorców itp.) üð wzrost niepewno[ci i osBabienie aktywno[ci gospodarczej (np. dziaBalno[ci inwestycyjnej w warunkach niepewno[ci co do nasilenia zjawisk inflacyjnych) üð niekorzystne zmiany w bilansie pBatniczym (wynikaj ze zmiany struktury eksportu i importu na skutek zmiany konkurencyjno[ci dóbr na rynkach [wiatowych) üð wzrost kosztów obsBugi dziaBalno[ci gospodarczej(liczniki, bilety, aparaty telefoniczne itp.. WSKAyNIKI CEN Do oceny ogólnego poziomu cen sBu| wskazniki cen  s one miar procentowych zmian wydatków zwizanych z kupnem pewnego zestawu dóbr (tzw. koszyka ) w jakim[ okresie czasu. Zmiany wydatków zwizanych z kupnem tego koszyka wynikaj wyBcznie ze zmian cen !!! Kwestie do rozstrzygnicia: 1) okre[lenie asortymentu dóbr wchodzcych do danego koszyka  w praktyce oblicza si ró|ne wskazniki cen (np. cen dóbr i usBug konsumpcyjnych, wskazniki cen hurtowych i detalicznych, deflator PKB (wskaznik cen wszystkich produktów i usBug wchodzcych w skBad PKB) problem zmian jako[ciowych dóbr wchodzcych w skBad  koszyka 2) sposób  wa|enia ceny poszczególnych dóbr  ka|de dobro jest  wa|one zgodnie z jego ekonomicznym znaczeniem np. udziaBy wydatków na poszczególne dobra w wydatkach ogóBem w okresie wyj[ciowym. GBówny problem  dezaktualizacja wag 3) wskaznik wzrostu cen w poszczególnych grupach towarowych Obliczanie wskaznika cen Cena dobra i w okresie t1 Liczba dóbr n C i1 Wsk c = " ( " uio " 100) i=0 C i0 Cena dobra i w okresie t0 Wskaznik cen Waga przypisana dobru i, okre[lona najcz[ciej przez udziaB dobra i w ogólnych wydatkach w okresie t0 Indeks wzrostu cen konsumpcyjnych CPI nð informuje o ruch wszystkich cen dóbr konsumpcyjnych nð uwzgldnia on prócz cen poszczególnych dóbr równie| struktur wydatków na te dobra  przyjcie innych zaBo|eD ni| GUS spowoduje inne odczucia co do inflacji Podczas inflacji nie wszystkie ceny i koszty rosn w tej samej proporcji. Niektóre z nich rosn szybciej, niektóre w wolniejszym tempie!! PrzykBad: Do grupy |ywno[ci zaliczamy: chleb mieszany zwykBy, makaron jajeczny, ziemniaki, cebula, miso wieprzowe z ko[ci, kieBbasa ToruDska, karp [wie|y, [ledz solony odBowiony, smalec, margaryna deserowa Palma, mleko krowie spo|ywcze, jaja kurze [wie|e, cukier biaBy krysztaB, herbata Madras, kawa naturalna mielona Tchibo Familly (do 1995r. Ekstra Selekt), d|em truskawkowy, galaretka o smaku ró|nym, pieprz naturalny. Odczucia konsumujcych inne produkty (np. wegetarian) - co do inflacji- bd odmienne. System wag dla obliczania CPI (struktura wydatków konsumpcyjnych) Wskaznik zmiany cen produkcji przemysBowej PPI - inaczej wskaznik cen produkcji sprzedanej przemysBu - liczymy ten indeks jako stosunek cen niedetalicznych w danym roku do cen niedetalicznych w roku bazowym - opracowuje si go na podstawie miesicznych cen reprezentatywnych wyrobów i usBug. Inne wskazniki ogBaszane przez prezesa GUS: nð [rednia cena sprzeda|y drewna nð [rednia krajowa cena skupu pszenicy nð [rednia krajowa cena skupu |yta nð wskaznik cen dóbr inwestycyjnych nð wskaznik cen produkcji budowlano-monta|owej nð wskaznik cen towarów i usBug konsumpcyjnych nð wskaznik cen towarów nie|ywno[ciowych trwaBego u|ytku nð wskaznik wzrostu cen towarowej produkcji rolniczej nð wskaznik wzrostu cen skupu podstawowych produktów rolnych Deflator a CPI Do wyznaczenia inflacji mo|emy zastosowa obok CPI tak|e DEFLATOR PKB = (PKB nominalny / PKB realny) x 100 W przeciwieDstwie do CPI obejmuje on ceny wszystkich dóbr i usBug wchodzcych do PKB (m.in. czoBgi, tramwaje, szynka, piwo). CPI tylko uwzgldnia produkty nabywane przez konsumentów. Techniki obliczeD s ró|ne: nð w CPI koszyk jest staBy (w 90%) ceny ró|ne nð w deflatorze ceny s staBe a ilo[ci ró|ne. Zharmonizowany indeks cen konsumpcyjnych (HICP) " wskaznik gospodarczy opracowany do pomiaru zmian cen, które gospodarstwa domowe pBac za towary i usBugi " zharmonizowany indeks cen konsumpcyjnych (HICP) dla UE Eurostat wykorzystuje dane z krajowych urzdów statystycznych, by sporzdzi indeks HICP dla strefy euro i dla caBej UE (pozwala na dokonywanie porównaD midzy danymi pochodzcymi z poszczególnych paDstw czBonkowskich) " HICP odgrywa wa|na role przy zarzadzaniu polityk monetarn (jest gBównym instrumentem pomiarowym u|ywanym przez Europejski Bank Centralny (EBC) do oceny stabilno[ci cen w strefie euro. INFLACJA W POLSCE Stopa inflacji w polskiej statystyce: 1) porównanie ogólnego poziomu cen z roku t1 z poziomem cen w roku t0 (brane s pod uwag wskazniki przecitne dla 12 miesicy danego roku) albo 2) porównanie ogólnego poziom cen w danego miesica roku t1 do ogólnego poziomu cen z analogicznego miesica roku t0 PODSTAWOWY CEL BANKU CENTRALNEGO  UTRZYMANIE STABILNEGO POZIOMU CEN Przyjta przez Rad we wrze[niu 1998 roku Zredniookresowa Strategia Polityki Pieni|nej na lata 1999- 2003 zakBadaBa, |e na koniec tego okresu inflacja nie przekroczy 4%. Cel ten zostaB nastpnie skonkretyzowany w ZaBo|eniach Polityki Pieni|nej na 2003 rok w postaci celu krótkookresowego na poziomie 3% z przedziaBem mo|liwych odchyleD 1 punkt procentowy. Od pocztku 2004 r. Narodowy Bank Polski realizuje cigBy cel inflacyjny na poziomie 2,5% z dopuszczalnym przedziaBem wahaD +/- 1 punkt procentowy. INFLACYJNE KRYTERIUM ZBIE{NOZI Kraj ubiegajcy si o czBonkostwo w obszarze wspólnej waluty musi osign stabilny poziom cen. Stabilno[ ta musi mie charakter trwaBy. Kryterium inflacyjne jest speBnione wtedy, gdy stopa inflacji nie przekracza [redniej inflacji w trzech krajach czBonkowskich UE o najbardziej stabilnych cenach o wicej ni| 1,5 pkt proc. INFLACJA W POLSCE A KRYTERIA ZBIE{NOZCI Polska speBniaBa inflacyjne kryterium zbie|no[ci Polska speBniaB inflacyjne kryterium zbie|no[ci KONWERGENCJA STÓP INFLACJI W STREFIE EURO INFLACJA NA ZWIECIE 2010 DZIKUJ ZA UWAG

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wykład 2 10 3 12
BYT Wzorce projektowe wyklady z 10 i 24 11 2006
Wyklad 10
wyklad 10 09 06 2 komorka chem
Wyklad 10 starzenie
wyklad 10
Wykład 10 Zastosowanie KRZ
sciagi ekonomika 10 Inflacja
Wykład 10 skręcanie OK
wykład 10
Wykład 10 przykłady
BHP Wyklad 10
wykład 1 4 10 12
wyklad 10 09 06 2 komorka budowa
Budownictwo Ogolne I zaoczne wyklad 9 i 10 stropy b
Analiza Wykład 10 (09 12 10) ogarnijtemat com
Wyklad 10 termografia
WYKLAD 10

więcej podobnych podstron