plik


��2013-10-25 Dr hab. JarosBaw GoBbiewski jaroslaw_golebiewski@sggw.pl Program�wykBad�w 1. Podstawy dziaBaD marketingowych przedsibiorstw (istota i ewolucja marketingu, zarzdzanie marketingowe) 2. System informacji marketingowej (otoczenie marketingowe, pojcie i elementy SIM, cele i rodzaje badaD marketingowych, metodyka badaD marketingowych) 3. Informacyjne podstawy badaD marketingowych (wt�rne zr�dBa informacji, metody badaD ilo[ciowych, metody badaD jako[ciowych, techniki projekcyjne, eksperyment, badania panelowe) 4. Metodyka badaD sonda|owych (kwestionariusz, dob�r pr�by w badaniach marketingowych, metody analizy danych) 5. GB�wne obszary badaD (segmentacja, badanie dziaBaD promocyjnych, badanie satysfakcji klienta) Literatura�podstawowa Kdzior Z. Badania rynku. Metody i zastosowania. PWE. 2005 Kaczmarczyk S. Badania marketingowe metody i techniki. PWE. Warszawa 2002 Literatura uzupeBniajca Pfaff D. Badania rynku. Wydawnictwo EDU. 2010 Maison D. Noga-Bogomilski, Badania marketingowe. GdaDskie Wydawnictwo psychologiczne. GdaDsk 2007 Mazurek-AopaciDska K., Badania marketingowe. Podstawowe metody i obszary zastosowaD. Wyd. Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego, WrocBaw 1999. R�szkiewicz M., Metody ilo[ciowe w badaniach marketingowych, PWN, Warszawa 2002 Kdzior Z., Karcz K. Badania marketingowe w praktyce. PWE, Warszawa 1997. Duliniec E. Badania marketingowe w zarzdzaniu przedsibiorstwem. PWN, Warszawa 1999. Mynarski S. Badania rynkowe w przedsibiorstwie. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Krak�w 2001. Churchill G.A., Badania marketingowe. Podstawy metodologiczne, PWN, Warszawa 2002 Hill N., Aleksander J., Pomiar satysfakcji i lojalno[ci klient�w, Oficyna Ekonomiczna, Krak�w 2003. McDonald M., Dunbar I., Segmentacja rynku. Przegld procesu i wykorzystanie wynik�w. Oficyna Ekonomiczna, Krak�w 2003. 1 2013-10-25 dr hab. JarosBaw GoBbiewski jaroslaw_golebiewski@sggw.pl Troch�historii& q� Okres1906  1911- pierwsze u|ycie terminu w obecnym znaczeniu (USA  ojczyzna marketingu)  kombinacja czynnik�w, kt�re nale|y bra pod uwag w celu podjcia czynno[ci o charakterze sprzeda|y lub dziaBalno[ci majcej na celu popieranie sprzeda|y (R.S. Butler) GB�wne czynniki: �� produkty, �� rynki  na kt�rych maj by umieszczone towary, �� sposoby (metody) zdobycia rynku 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 2 2013-10-25 Marketing� Def. ��  aktywno[ przedsibiorstw skierowana na zaspokojenie potrzeb i oczekiwaD klient�w poprzez korzystny i satysfakcjonujcy obie strony proces wymiany (B. i W. {urawik) ��  praktyczna teoria dziaBania przedsibiorstw i osigania sukces�w w grze rynkowej (T. Sztucki) ��  proces planowania, koordynacji i kontroli wszystkich dziaBaD przedsibiorstwa ukierunkowanych na aktualne i potencjalne rynki (H. Meffert) ��  proces zarzdzania zmierzajcy do identyfikacji i antycypacji potrzeb konsumenta aby zaspokoi je wydajnie i zyskownie (Brytyjski Instytut Marketingu) 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 Nowa�definicja�marketingu American�Marketing�Association 2008 �� Marketing to zesp�B przyjmowanych zaBo|eD, podejmowanych dziaBaD i proces�w wykorzystywanych w celu tworzenia, dostarczania, wymiany oraz komunikacji na temat ofert posiadajcych warto[ dla nabywc�w, klient�w, partner�w lub spoBeczeDstwa jako caBo[ci 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 Podstawowe�zasady�marketingu 1. Nastawienie na zaspokajanie potrzeb klient�w 2. Zasada badania rynku 3. Zasada marketingu skoordynowanego 4. Zasada pozyskiwania i wykorzystania zadowolenia klienta 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 3 2013-10-25 Zarzdzanie�marketingowe �� proces planowania, koordynacji i kontroli wszystkich dziaBaD przedsibiorstwa ukierunkowanych na aktualne i potencjalne rynki (H. Meffert) 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 Wymiary zarzdzania przedsibiorstwem 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 4 2013-10-25 Funkcje�zarzdzania� marketingowego 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 Elementy�procesu�marketingu 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 Wsp�Bczesne�koncepcje�w� zarzdzaniu�marketingowym q�Marketing strategiczny q�Marketing spoBeczny q�Marketing midzynarodowy i globalny q�Marketing relacji 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 5 2013-10-25 Filary�marketingu�relacji q�Jako[ q�Marketing wewntrzny q�Dialog w miejsce monologu q�Specjalne programy lojalno[ciowe 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 Istota�marketingu�mix �� Produkt �� Cena �� Dystrybucja �� Promocja 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 6 2013-10-25 dr hab. JarosBaw GoBbiewski jaroslaw_golebiewski@sggw.pl  Otoczenie�marketingowe �� UkBad czynnik�w i uwarunkowaD wpBywajcych na dziaBalno[ marketingowa przedsibiorstw i ich strategie rozwojowe 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 7 2013-10-25 Makrootoczenie (uniwersalne) �� Uwarunkowania o charakterze ekonomicznym, gospodarczym �� Czynniki demograficzne, �� Aspekty spoBeczne i kulturowe, �� Czynniki polityczne, prawne, �� Rozw�j technik informatycznych i telekomunikacji. 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 Globalne�trendy�ksztaBtujce� marketing �� postp techniczny i rewolucja informacyjna �� przeBomowe technologie i innowacje - biotechnologia �� wschodzce gospodarki �� hiperkonkurencja �� [rodowisko naturalne �� wzrost siBy klienta 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 Mikrootoczenie (czynniki specyficzne) �� Konkurenci �� Dystrybutorzy �� Klienci indywidualni �� Klienci zbiorowi (firmy) �� Grupy nacisku (prasa, radio, telewizja, urzdy lokalne i centralne) 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 8 2013-10-25 ANALIZA SYTUACJI WEWNTRZNEJ �� Zasoby ludzkie (kapitaB spoBeczny organizacji) �� Zasoby materialne �� Zasoby finansowe �� Zasoby marketingowe (informacja, kontrakty, wizerunek marki, pozycja rynkowa firmy) 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 Plan�wykBadu �� Pojcie i elementy systemu informacji marketingowej �� Istota i zadania badaD marketingowych �� Rodzaje badaD marketingowych 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 9 2013-10-25 System�Informacji�Marketingowej (SIM) System informacji marketingowej obejmuje procedur systematycznego (cigBego) zbierania danych rynkowych, ich przetwarzania, analizowania, i przedstawiania zgodnie z potrzebami odpowiednich kom�rek decyzyjnych 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 Elementy�SIM �� System raport�w wewntrznych �� System wspierania decyzji �� System wywiadu marketingowego �� Badania marketingowe 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 Badania�marketingowe �� systematyczne projektowanie, zbieranie, analizowanie i prezentowanie danych i wynik�w badaD zwizanych ze specyficzn sytuacj marketingow przedsibiorstwa (Ph. Kotler) 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 10 2013-10-25 Badania�marketingowe �� dostarczanie informacji w celu wsparcia kierownictwa przedsibiorstwa w podejmowaniu trafnych decyzji (D. Tull, D. Hawkins) 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 Badania�rynku�a�inne�badania�empiryczne Empiryczne badania Empiryczne badania socjologiczne ekonomiczne Badania opinii i Badania motyw�w konsumpcji Badania rynku 32 11 2013-10-25 Cele�badaD�marketingowych 1. rozpoznanie rynku, cech klient�w itp., 2. dostosowanie produkt�w do potrzeb i oczekiwaD klient�w, 3. opracowanie nowych typ�w produkt�w, 4. zapewnienie skuteczno[ci dziaBaD promocyjnych, 5. rozw�j systemu dystrybucji i nowych technik sprzeda|y 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 Rola�badaD�marketingowych�w�zarzdzaniu 1. yr�dBo informacji dla decydent�w Cechy informacji (warto[ciowych) �� dokBadne �� wiarygodne �� trafne �� sp�jne �� por�wnywalne �� aktualne �� odpowiednio zredagowane �� przekazywane w prostej formie 2. Redukcja ryzyka gospodarczego 3. Budowa plan�w i strategii dziaBania 35 PrzesBanki�wzrostu�znaczenia�badaD�marketingowych (rosnca�rola�w�gospodarkach�kraj�w�uprzemysBowionych) �� Szybko[ zmian ekonomicznych, technologicznych, politycznych i prawnych otoczenia �� ZBo|ono[ zachowaD konsument�w �� �� Rozszerzenie si zasigu terytorialnego rynku poszczeg�lnych produkt�w (internacjonalizacja) �� Rozw�j przedsibiorczo[ci. 36 12 2013-10-25 Badania marketingowe Badanie postpowania Badanie marketingu mix nabywc�w Badanie zachowaD, Badanie produktu, badanie postaw, badanie badanie cen, badanie preferencji, badanie promocji, badanie motyw�w, badanie dystrybucji satysfakcji 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 Rodzaje�badaD�marketingowych (ze�wzgldu�na�wykorzystywane�metody) Badania ilo[ciowe Badania jako[ciowe Wywiad Indywidualny wywiad kwestionariuszowy pogBbiony Wywiad telefoniczny Zogniskowany wywiad grupowy Ankieta pocztowa Zogniskowana dyskusja grupowa Ankieta prasowa Burza m�zg�w Ankieta audytoryjna Rodzaje�badaD�marketingowych  ze�wzgldu�na�zr�dBa�informacji 1. Pierwotne 2. Wt�rne 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 13 2013-10-25 Rodzaje�badaD�marketingowych  ze�wzgldu�na�miejsce�zdobywania�informacji 1. Wewntrzne 2. Zewntrzne 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 Rodzaje�badaD�marketingowych  ze�wzgldu�na�horyzont�czasowy �� Informacje o zjawiskach przeszBych (ex post) �� Informacje o sytuacji przyszBej (ex ante) �� Informacje o sytuacji bie|cej 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 Rodzaje�badaD �� WBasne �� Na zlecenie q� ad hoc - podejmowane doraznie q� syndykatowe  prowadzone przez firmy badawcze z wBasnej inicjatywy 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 14 2013-10-25 Rodzaje�badaD�marketingowych  prowadzone� wBasnymi�siBami �  zlecane�instytutom�badawczym Zalety badaD zewntrznych Zalety badaD wBasnych �� Wiarygodno[ wynik�w badaD �� Znajomo[ specyfiki bran|y �� Wiksze kompetencje i �� Zachowanie tajemnicy banku i do[wiadczenie personelu poufno[ci co do prowadzonych badawczego badaD i ich wynik�w �� Du|e mo|liwo[ci szybkiego �� Brak problem�w midzy przeprowadzenia badaD zleceniodawc badaD a firm je realizujc �� Bardziej obiektywne spojrzenie na problemy badawcze banku �� PeBna kontrola nad przygotowaniem i realizacj badaD �� Mo|liwo[ obni|enia koszt�w badaD 44 Etapy�procesu�badawczego Definicja Projekt Dane Analiza Raport Decyzja Realizacja 45 15 2013-10-25 Procedura�badaD�marketingowych ETAPY BADAC Projektowanie badaD �� POSTAWIENIE PROBLEMU �� ANALIZA SYTUACJI �� OKREZLENIE ZADANIA BADAWCZEGO �� POSTAWIENIE HIPOTEZ Gromadzenie danych �� ANALIZA DANYCH WT�RNYCH �� OKREZLENIE METODY ZBIERANIA DANYCH PIERWOTNYCH �� DOB�R PR�BY �� BADANIA PILOTA{OWE �� PROCES ZBIERANIA DANYCH Opracowanie wynik�w �� ANALIZA I INTERPRETACJA DANYCH �� OPRACOWANIE RAPORTU KOCCOWEGO 46 Metody�prezentacji�wynik�w�badaD Prezentacja pisemna �� eliminacja zbytecznych szczeg�B�w metodycznych �� dostosowanie terminologii do sBownika odbiorcy �� pisanie w przystpnym stylu �� stosowanie metod graficznych �� tabele �� rysunki (wykresy koBowe, liniowe, sBupkowe) �� ukBad tre[ci 47 RAPORT�KOCCOWY (ukBad�tre[ci) �� STRONA TYTUAOWA �� Spis tre[ci �� STRESZCZENIE �� CEL BADAC �� UJCIE TEORETYCZNE �� yR�DAA INFORMACJI I Metodyka BADAC �� WYNIKI �� WNIOSKI I UOG�LNIENIA �� LITRATURA �� ANEKS STATYSTYCZNY 48 16 2013-10-25 Prezentacja�ustna �� Przygotowanie sali do prezentacji �� Unikanie czytania raportu �� U|ywanie konspekt�w (handout) �� U|ywanie [rodk�w wizualnych �� Utrzymywanie uwagi sBuchaczy 49 UkBad�prezentacji�(elementy) �� Slajd tytuBowy �� Cele badaD (og�lny i szczeg�Bowe) �� Metodyka �� Wyniki �� Wnioski 50 q� Wt�rne zr�dBa informacji q� Badania ilo[ciowe q� Badania jako[ciowe q� Techniki projekcyjne q� Eksperyment q� Badania panelowe 17 2013-10-25 Badania�przy�biurku"�(desk research) Informacje�wt�rne�to�takie, �� kt�re ju| istniej, zostaBy przez kogo[ wcze[niej zgromadzone, przetworzone i opracowane w formie umo|liwiajcej korzystanie z nich �� dostarczaj wiedzy o tym co si ju| wydarzyBo, �� pozwalaj analizowa badane zjawiska w okre[lonych przekrojach czasowych, przestrzennych i przedmiotowo-podmiotowych yr�dBa�informacji�wt�rnych �� Ksi|ki i czasopisma �� Statystyki rzdowe, bran|owe oraz sprawozdawczo[ �� Opracowania zawierajce wyniki badaD r�|nych instytucji 18 2013-10-25 Klasyfikacja�zr�deB�wt�rnych �� Wewntrzne  powstajce i znajdujce si w kom�rkach organizacyjnych podmiotu prowadzcego lub zlecajcego badania �� Zewntrzne powstajce i znajdujce si w r�|nego typu organizacjach �� Wsp�lne  powstajce w wyniku agregacji istniejcych informacji wewntrznych i zewntrznych (udziaB rynkowy) yr�dBa�danych�zewntrznych " Administracyjne " http://www.nbp.pl " Gospodarcze " http://www.polfair.com.pl " Naukowe Instytucje " http://www.ierigz.waw.pl/index. php " Badawcze " http://www.pentor.pl/main.x ml yr�dBa�danych�zewntrznych " Prospekty�emisyjne " http://www.dm.pkobp.pl/index .php/id=prosp/zone= 1/section=ogol Przedsibiorstwa� konkurujce�i�" http://www.gpw.pl/prospekty_ kooperujce emisyjne " Listy�najwikszych� przedsibiorstw " http://rankingi.wprost.pl 19 2013-10-25 yr�dBa�danych�zewntrznych " GUS " http://www.stat.gov.pl/gus " EUROSTAT " http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal Statystyka� /page/portal/eurostat/home powszechna " http://www.fao.org/corp/statistics " USDA " http://www.fas.usda.gov/psdonline/ psdQuery.aspx Istota�pomiaru�wt�rnego �� wyb�r (spis bibliografii) �� ocena �� redukcja (przepisywanie, streszczenie,) �� analiza i interpretacja Kryteria�oceny�jako[ci�zr�deB�wt�rnych dostpno[ �� wiedza badacza, �� infrastruktura informacyjna rynku dokBadno[ danych (wynika z metod przyjtych do ich gromadzenia oraz wiarygodno[ci podmiot�w oferujcych informacj) aktualno[ danych (uzale|niona od rodzaju podejmowanych decyzji  decyzje operacyjne, decyzje taktyczne, decyzje strategiczne) odpowiednio[ i trafno[ doboru (zakres podmiotowy, przedmiotowy, przestrzenny, czasowy) por�wnywalno[ danych 20 2013-10-25 Ilo[ciowych Jako[ciowych Metoda ankietowa Metoda wywiadu 62 Badania�ilo[ciowe �� Ankieta �� Metoda wywiadu 63 21 2013-10-25 Ankietowe�metody�pomiaru�po[redniego� (ilo[ciowe) Ankieta pocztowa Ankieta prasowa Ankieta internetowa Ankieta opakowaniowa (towarowa) Ankieta audytoryjna (konferencje, sympozja, zjazdy, wykBady) 64 65 CASI (Computer Assisted�Self administered�Interviewing) �� elektroniczny kwestionariusz wysyBany np. poczt elektroniczn (przez Internet lub Intranet), kt�ry respondent wypeBnia samodzielnie i odsyBa poczt zwrotn 66 22 2013-10-25 67 Metoda�wywiadu �� uproszczony kwestionariusz �� rola ankietera �� rodzaje wywiadu --w domu --na ulicy --tradycyjny (PAPI Paper &Pen personal Interview) --CAPI (Computer Assisted Personal Interviewing) 68 69 23 2013-10-25 70 Wywiad�telefoniczny �� tradycyjny wywiad telefoniczny �� skomputeryzowane wywiady telefoniczne ( CATI-Computer Aided Telephone Interviews) 71 72 24 2013-10-25 Burza�m�zg�w Specyficzna forma dyskusji (prowadzona zazwyczaj przez ekspert�w) polegajca na spontanicznym wypowiadaniu dowolnych sd�w i skojarzeD zwizanych z problemem przedstawionym grupie; w trakcie spotkania uczestnicy wymieniaj pogldy na dany temat oraz zgBaszaj wBasne pomysBy i rozwizania. Istota badaD jako[ciowych Rodzaje badaD jako[ciowych Pr�ba w badaniach jako[ciowych Organizacja badaD Zasady analizy jako[ciowej Kierunki zmian w badaniach jako[ciowych 74 Metody�jako[ciowe Umo|liwiaj�poznanie: �� motyw�w zakupu danej marki, �� wizerunku - firmy, marki czy osoby publicznej, �� poziomu satysfakcji z korzystania z usBug i produkt�w, �� stopnia lojalno[ci w stosunku do marki czy firmy, �� przebiegu szeroko rozumianego procesu decyzyjnego, �� opinii o produktach i pomysBach na produkty, 75 25 2013-10-25 76 Wywiady�indywidualne pogBbione�(IDIs  In�Depth�Interviews) �� spotkania, kt�rych celem jest zebranie informacji tylko od jednej osoby badanej. �� zbadanie indywidualnych motywacji i zwyczaj�w konsumenckich 77 Diady i�Triady Diada  wywiad prowadzony jednocze[nie z dwojgiem uczestnik�w. �� Diady homogeniczne �� Diady heterogeniczne  charakteryzuj si konfrontacj dw�ch przeciwnych opinii czy pogld�w. Triada  spotkanie z tr�jk uczestnik�w. Metoda Bczy zalety diady i wywiadu fokusowego 78 26 2013-10-25 WYWIAD�GRUPOWY� Fokusy �� Spotkanie dyskusyjne, prowadzone przez specjalnie wyszkolonego moderatora - wedBug ramowego scenariusza �� S stosowane jako metoda samodzielna lub jako narzdzie rozpoznawcze przed badaniami ilo[ciowymi �� Projekt badawczy skBada si z zwykle z kilku lub kilkunastu sesji grupowych, trwajcych od 1,5 do okoBo 2 godzin �� W ka|dej z nich bierze udziaB od 8 do 10 os�b oraz moderator 79 Zalety�i�wady�wywiadu�grupowego ZALETY �� efekty zwizane z grup �� gBbsza i bardziej wszechstronna analiza przedmiotu badaD, �� kr�tszy czas przeprowadzenia badania, �� mniejszy caBkowity koszt, WADY �� brak mo|liwo[ci generalizowania wynik�w na caB populacj, �� warto[ badaD jest uzale|niona od wiedzy i do[wiadczenia moderatora, �� swoboda przebiegu dyskusji powoduje te| trudno[ci w kodowaniu i analizie wynik�w. Wywiad�grupowy  EFEKTY�ZWIZANE�Z�GRUP ��EFEKT SYNERGII ��EFEKT KULI ZNIEGOWEJ ��EFEKT STYMULACJI ��EFEKT BEZPIECZECSTWA ��EFEKT SPONTANICZNOZCI 81 27 2013-10-25 82 Dob�r�pr�by�w�badaniach�jako[ciowych �� Zawsze podporzdkowany celom badania (tylko osoby, kt�re np. pij soki) �� Nie stosuje si ilo[ciowych dobor�w os�b (pr�ba zbyt maBa) 83 Liczba�wywiad�w� schemat� badania �� Brak wyraznych reguB �� Proste badanie- dwie a najlepiej 4 grupy  umo|liwia por�wnanie wynik�w �� Badania jako[ciowe przecitnej wielko[ci (4-6 grup fokusowych) przeprowadza si w dw�ch lokalizacjach celem uniknicia bBdu wynikajcego z miejsca pomiaru (PoznaD  Warszawa) 84 28 2013-10-25 Scenariusz�wywiadu �� Plan wywiadu  przygotowany przez moderatora �� Ustala logiczn kolejno[ pojawienia si poszczeg�lnych problem�w �� Nie powinien zawiera zbyt wielu pytaD (komplikuje prac moderatora) �� Powinien uwzgldnia czas przeznaczony na poszczeg�lne problemy �� Badania focusowe nie powinny by [ci[le ustrukturalizowane 85 Zasady�analizy�jako[ciowej �� Czsto opis tego co si zdarzyBo podczas wywiadu a nie pr�ba poszukiwania zale|no[ci przyczynowo-skutowych �� Analiza sprowadza si do ustnego podsumowania wynik�w bezpo[rednio po badaniu (debriefing) �� Top-lines pisemne podsumowanie gB�wnych wynik�w przygotowane nastpnego dnia po badaniu �� Szczeg�Bowy raport (standard Power Point) 86 Etapy�analizy�jako[ciowej �� Przygotowanie danych (dosBowne spisanie przebiegu wywiadu, przegldanie kaset wideo) �� Uporzdkowanie wynik�w (selekcja materiaBu podporzdkowana pytaniom badawczym) �� Przygotowanie raportu (przedstawienie fakt�w, interpretacja, wyciganie wniosk�w) �� Dyskusja wynik�w, wyciganie wniosk�w i formuBowanie zaleceD 87 29 2013-10-25 Ewolucja�badaD�jako[ciowych �� Zwikszenie czasu wywiadu (indywidualne z z 1 godziny do 2-2,5, grupowe z 1,5 do 3-4) �� Zmniejszenie liczby os�b w grupie (wywiady bardziej opBacalne) z 10 -12 do 7-8 �� Miejsce wywiadu: zamiast focusowni  naturalne warunki np. dom respondent�w) �� Coraz czstsze stosowanie technik projekcyjnych w trakcie wywiad�w �� Zmiana sposobu prezentacji raportu (Power Point) 88 Istota technik projekcyjnych Zastosowanie Rodzaje technik projekcyjnych 89 Techniki�projekcyjne� istota �� Spos�b wy[wietlania naszych do[wiadczeD, doznaD, odczu i wyobra|eD na inn osob lub przedmiot 90 30 2013-10-25 Zastosowanie�w�badaniach� marketingowych �� Spos�b odkrycia prawdy o konsumencie 91 Rodzaje�technik�projekcyjnych �� Skojarzenia �� UzupeBnienia �� Konstrukcje �� Ekspresje 92 Skojarzenia �� Techniki, w kt�rych zastosowane bodzce (sBowa lub obrazy) wywoBuj dowolne spostrze|enia. �� Zazwyczaj logo, nazwa, produkt, usBuga i marka s kojarzone z kolorem, odczuciem, pejza|em, drzewem, filmem, epok, list zakup�w, przedmiotem 93 31 2013-10-25 Skojarzenia� Wyobra|eniowy�profil� u|ytkownika� Instrukcja: �� ChciaBabym (chciaBbym) zaproponowa zabaw wymagajc u|ycia wyobrazni. Ka|da osoba otrzyma teraz taki sam zestaw zdj, przedstawiajcy r�|nych ludzi. Dla kobiet  twarze kobiece, dla m|czyzn s przeznaczone twarze mskie. RozB�|my, ka|dy indywidualnie, te zdjcia przed sob i przyjrzyjmy si im dokBadnie. Wyobrazmy sobie, jacy s ci ludzie i kim oni s. Nastpnie wybierzmy spo[r�d nich jedn osob, kt�ra w naszym odczuciu uwielbia ... tak osob, kt�ra zawsze i wszdzie kupuje, tak osob, dla kt�rej ... jest ulubion (ulubionym) �� OdB�|my teraz zdjcia pozostaBych os�b, pozostawiajc tylko fotografi tej jednej  miBo[nika ... Przyjrzyjmy si jeszcze raz naszemu bohaterowi. Kto to jest, jak si zachowuje, jak si ubiera, czy ma rodzin, czy te| nie, jakie jest jego wyksztaBcenie, zaw�d, czy pracuje, je[li tak, to gdzie, jak wyglda jego typowy dzieD, jaki jest jego styl |ycia, system warto[ci i priorytety, jakie ma zainteresowania, hobby, je|eli w og�le ma, w jaki spos�b odnosi si do innych ludzi, a jak ludzie odnosz si do niego, gdzie mieszka, jak wyglda jego dom, czy ma samoch�d, jakiej marki, jakie s gB�wne cechy jego osobowo[ci, jak si czujemy w towarzystwie tej osoby? 94 Wyobra|eniowa�typowa�sytuacja�konsumpcji� (u|ycia)�danego�produktu�(marki) Instrukcja: �� Wyobrazmy sobie typow sytuacj, w kt�rej nasz bohater najcz[ciej pije (spo|ywa, u|ywa) . . .Tak sytuacj, w kt�rej ... najlepiej mu smakuje, tak, kt�ra najbardziej pasuje do ... Jakie to jest miejsce, gdzie to jest, jaka jest pora roku, dnia, jakie jest otoczenie, jakie dominuj barwy, jaki panuje nastr�j, jakie jest tempo, co si dzieje dookoBa, czy towarzysz mu ludzie, je|eli tak, to jacy, co robi, jak si zachowuj, w jaki spos�b odnosz si do naszego bohatera, a jak on do nich, w jaki spos�b nasz bohater pije (je, u|ywa) ... (spos�b serwowania, u|ywania), co w ... jest takiego nadzwyczajnego, wyjtkowego, |e najbardziej lubi wBa[nie to. 95 Skojarzenia� Technika�animalizacji� Instrukcja: �� Proponuj kolejn zabaw, w kt�rej wykorzystamy takie same zestawy zdj r�|nych zwierzt. RozB�|my, ka|dy z osobna, te zdjcia przed sob i przyjrzyjmy si im dokBadnie. Wyobrazmy sobie, jakie s te zwierzta, jak si zachowuj. Spr�bujmy do poszczeg�lnych zwierzt dopasowa poszczeg�lne marki, na przykBad sBoD, naszym zdaniem, pasuje najlepiej do... itak dalej. W czym to konkretne zwierz przypomina mark X, jakie s tu podobieDstwa? Jak wyobra|amy sobie to zwierz, jego charakterystyk, natur, spos�b zachowania, |ycie, jakie wiedzie? Co w szczeg�lno[ci to zwierz ma wsp�lnego z mark X? W jaki spos�b odniosBoby si do nas? Jak by[my si czuli w jego towarzystwie? 96 32 2013-10-25 Skojarzenia� Technika� personifikacji Instrukcja: �� Wyobrazmy sobie, |e potrafimy zmieni mark X w konkretn, |yw osob. X staje si czBowiekiem. Jaka to jest osoba? Jakiej jest pBci, w jakim jest wieku, jak si ubiera, czy preferuje jaki[ konkretny styl, jaki to styl (opakowanie), co mo|na by byBo zmieni, poprawi, ulepszy w jej sposobie ubierania si, je|eli w og�le jest to konieczne (modyfikacje opakowania), jakie ma wyksztaBcenie, zaw�d, czy pracuje, je|eli tak, to gdzie, jaki prowadzi styl |ycia, co jest dla niej najwa|niejsze, jaki ma system warto[ci, czym si interesuje, jakiej muzyki sBucha, jak wyglda jej dom, Bazienka, kuchnia, jakie jest jej ulubione danie, jak spdza wolny czas, co robi w wakacje? Jakie prowadzi |ycie towarzyskie (popularno[), czy ma przyjaci�B (lojalno[), je|eli tak, to ilu i jakich, w jaki spos�b si do niej odnosz, a ona do nich, je|eli nie, to dlaczego? (Co blokuje popularno[ danej marki?). Co w takiej sytuacji mo|na by zmieni, ulepszy (wskaz�wki dotyczce strategii marketingowej), aby miaBa przyjaci�B? Jaka jest jej rodzina, czy jest liczna, z kogo si skBada, czy mogBaby j powikszy, czy chciaBaby tego? (modyfikacje produktu, rozszerzenie asortymentu), jak my si z ni czujemy, jak ona si do nas odnosi, gdzie by[my z ni spdzili wolny czas i w jaki spos�b? 97 Skojarzenia� Technika� personalizacji� Instrukcja: �� Wyobrazmy sobie, co powiedziaBaby o sobie marka X, w jaki spos�b by si przedstawiBa, zachwalaBa siebie na tle innych? W czym jest lepsza od innych? Jakich lubi konsument�w, dla kogo, jej zdaniem, jest najbardziej odpowiednia? W jaki spos�b troszczy si o swoich nabywc�w? 98 Skojarzenia� Technika�Brand�Party Instrukcja: �� Wyobrazmy sobie, |e X, Y, Z zmieniaj si w prawdziwe osoby. Wszystkie dostaj zaproszenie na zabaw. Jak wygldaj, jak si zachowuj, o czym m�wi, w jakim przebywaj towarzystwie, w jaki spos�b si wzajemnie do siebie odnosz, kto jest wodzirejem? I tak dalej. 99 33 2013-10-25 UzupeBnienia Techniki projekcyjne stosowane w bm to dokoDczenia zdaD, opowiadaD i rysunk�w, pytania uzupeBniajce i pytania projekcyjne �� Komiks (chmurki, dymki) �� Pytania uzupeBniajce 100 Konstrukcje �� technika wyobra|enia marek jako rodziny �� technika wyobra|enia marek jako pracownik�w jednej firmy Instrukcja: Na rynku dostpnych jest du|o r�|nych ... Przyjrzyjmy si niekt�rym. Czujemy, |e cz[ jest do siebie bardziej podobna, a inne zdecydowanie si r�|ni. Kierujc si intuicj, podzielmy je na grupy. Wyobrazmy sobie, |e ka|da z tych o|ywa i zamienia si w realn osob. Wszystkie tworz jedn rodzin. Kto jest w niej ojcem, kto matk? Jakich innych czBonk�w rodziny mo|emy sobie wyobrazi? Jakie s midzy nimi relacje? 101 Ekspresje �� Psychodrama �� Kierowana fantazja 102 34 2013-10-25 Psychodrama Psychodrama polega na uto|samieniu si wybranej osoby z mark i przedstawieniu jej poprzez odpowiednie zachowanie, ton gBosu, mimik, gesty, dob�r sBownictwa i tre[ wypowiedzi. Pozostali uczestnicy grupy wyliczaj korzy[ci, definiuj wady, oceniaj przewag produktu nad konkurencj, opisuj towarzyszce im emocje. W szczeg�lno[ci technika ta jest wykorzystywana do okre[lenia procesu decyzyjnego i zachowania przy zakupie. 103 Kierowana�fantazja� 1. Kraina �� Instrukcja: ChciaBabym teraz zaproponowa now zabaw, wykorzystujc nasz wyobrazni. Wyobrazmy sobie, |e ruszamy w podr�| do [wiata (krainy, na planet). Jakie s: otoczenie, atmosfera, nastr�j, kolory, pora roku? Co tam si dzieje, jak my si tam czujemy, co robimy i tym podobne? 1. Stara fotografia �� Instrukcja: Wyobrazmy sobie star fotografi, na kt�rej widzimy X sprzed lat, a tak|e jego otoczenie, rodzin, dom. Mimo upBywu czasu, co pozostaBo niezmiennego, staBego? Pomijajc kwesti wieku, co zdecydowanie si zmieniBo w tych obu obrazach, jakie dostrzegamy zasadnicze r�|nice? 104 Kierowana�fantazja Drzwi Instrukcja: �� Wyobrazmy sobie, |e idziemy dBugim, wskim korytarzem, w kt�rym znajduje si wiele drzwi. Ka|de z nich prowadz do [wiata innego produktu/marki. Podchodzimy do drzwi naciskamy na klamk i wkraczamy w [wiat ... Jakie s: otoczenie, atmosfera, nastr�j, kolory, pora roku? Co tam si dzieje, jak my si tam czujemy, co robimy i tym podobne? Czym r�|ni si te [wiaty midzy sob, jakie widzimy midzy nimi r�|nice, a jakie podobieDstwa, jakie jest motto ka|dego z tych [wiat�w? Targi Instrukcja: �� Wyobrazmy sobie, |e zostajemy zaproszeni na targi EXPO. Przy wej[ciu wita nas przewodnik, kt�ry bdzie nas oprowadza po kolejnych stoiskach. Mamy mo|liwo[ zobaczenia stoiska X, Y, Z i tak dalej. Jak one wygldaj, w czym s do siebie podobne, a czym si r�|ni? Jak wyglda ekspozycja towaru, jaki jest asortyment, jakie dominuj kolory, jaka panuje atmosfera? W jaki spos�b zachowuje si opiekun stoiska? Jak nas pr�buje zainteresowa swoim towarem? 105 35 2013-10-25 Zakres�stosowania�technik�projekcyjnych�w� praktyce�marketingowej �� Wprowadzanie nowego produktu na rynek �� Badania motywacyjne �� Badania taktyczne, czyli wyb�r najskuteczniej oddziaBujcego opakowania, reklamy 106 Istota eksperymentu Zalety i warunki eksperymentu Trafno[ wewntrzna Rodzaje schemat�w eksperymentalnych Schematy quasi-eksperymentalne Eksperymenty laboratoryjne i rynkowe 107 Eksperyment �� Celem jest poszukiwanie i zrozumienie zwizk�w przyczynowo-skutkowych w zachowaniach konsument�w Np.. �� Zwizek midzy liczb emisji reklamy a intencj zakupu lub faktycznym zakupem �� ..jak zmiana ceny wpBynie na sprzeda| produktu zmienna zale|na i zmienne niezale|ne 108 36 2013-10-25 Zmienna�zale|na�i�zmienne�niezale|ne 109 Zalety�podej[cia�eksperymentalnego �� Mo|liwo[ badania zwizk�w przyczynowo- skutkowych oraz ich siBy �� Unikanie zadawania pytaD wprost Dlaczego? Co?...bazuje na deklaracjach konsument�w a nie na ich faktycznych zachowaniach 110 Warunki�wystpienia�zwizku� przyczynowo skutkowego �� Zmienna niezale|na i zale|na wystpuj we wBa[ciwej kolejno[ci (przyczyna-skutek) �� Obserwowane efekty zmian warto[ci zmiennych nastpuj w tym samym lub zbli|onym czasie (obserwowany wzrost [wiadomo[ci marki po kilkunastu miesicach od kampanii reklamowej) �� Wyeliminowane s czynniki, kt�re mog mie wpByw na zmian warto[ci zmiennej zale|nej, a kt�rych nie mo|na przypisa manipulacji poziomem zmiennej niezale|nej 111 37 2013-10-25 Trafno[�wewntrzna�(kluczowe�pojcie� badaD�eksperymentalnych) �� O du|ej trafno[ci wewntrznej eksperymentu m�wi si w�wczas, kiedy obserwowane zmiany w warto[ciach zmiennej zale|nej mo|na jednoznacznie przypisa manipulacji eksperymentalnej (zmienn niezale|n), eliminujc tym samym inne mo|liwe wyja[nienia obserwowanego zjawiska �� Trafno[ zewntrzna eksperymentu- to stopieD, w jakim wyniki badania mog by generalizowane na inne sytuacje oraz innych ludzi. 112 Czynniki�obni|ajce�trafno[�wewntrzn� eksperymentu ZakB�cenia w pomiarze pocztkowym (pre-test)  wywiad na pocztku ma wpByw na wyniki koDcowe np. & ..sprawdzenie zmiany spostrzegania marki piwa pod wpBywem reklamy, wywiad- reklama-wywiad, (brak zmiany??? - bo respondenci chc by postrzegani jako osoby o sp�jnych opiniach) 113 Czynniki�obni|ajce�trafno[�wewntrzn� eksperymentu Historia  nieoczekiwane i niekontrolowane zdarzenia, kt�re mog mie wpByw na pomiar koDcowy Np& . WpByw kampanii promocyjnej na sprzeda|& Pomiar pocztkowy  reklama  pomiar koDcowy (po pomiarze pocztkowym gwaBtownie zmienia si pogoda) & W jakim stopniu wzrost sprzeda|y jest efektem reklamy a w jakim pogody 114 38 2013-10-25 Czynniki�obni|ajce�trafno[�wewntrzn� eksperymentu Dojrzewanie (zmiana nastawienia respondent�w) �� - gdy badanie trwa zbyt dBugo, biorce w nim osoby mog traci zainteresowanie i pod koniec udziela powierzchownych odpowiedzi �� - gdy wystpuj trudne warunki (wysoka temperatura, brak [wie|ego powietrza, haBas, brud, zapachy nie zwizane z badaniem) 115 Czynniki�obni|ajce�trafno[�wewntrzn� eksperymentu Instrumentacja  wprowadzanie w trakcie eksperymentu zmian w narzdziu badawczym lub zmiana warunk�w przeprowadzenia wywiad�w Np& . �� Zmiany w narzdziu badawczym  po wykonaniu pomiaru pocztkowego do kwestionariusza dodaje si kolejne pytania lub zmienia ich brzmienie i kolejno[ �� Zmiany w sposobie zbierania danych  pomiar pocztkowy  wywiad bezpo[redni-pomiar koDcowy wywiad telefoniczne �� Zmiany w sposobie przeprowadzania wywiadu  pomiar pocztkowy w miejscu w kt�rym badana osoba znajduje si po raz pierwszy  pomiar koDcowy w domu 116 Czynniki�obni|ajce�trafno[�wewntrzn� eksperymentu Dob�r os�b do badania �� Wym�g utworzenia dw�ch grup: I  eksperymentalna (tylko w tej grupie dokonujemy manipulacji zmienna niezale|n) II  kontrolna �� Por�wnanie wynik�w  r�|nica w wynikach jest efektem manipulacji !!!! Warunek: podobny skBad obu grup (eksperymentalnej i kontrolnej) 117 39 2013-10-25 Czynniki�obni|ajce�trafno[�wewntrzn� eksperymentu Utrata os�b badanych  rezygnacja os�b badanych z udziaBu w eksperymencie w trakcie jego prowadzenia �� Zmiana struktury pr�by!!! 118 Rodzaje�schemat�w�eksperymentalnych �� Pomiar pocztkowy (pre-test) i koDcowy (post-test) z grup kontroln �� Pomiar poczatkowy w grupie kontrolnej i koDcowy w grupie eksperymentalnej �� Tylko pomiar koDcowy z grupa kontroln �� Schemat Solomona 119 Pomiar�pocztkowy�(pre test)�i�koDcowy� (post test)�z�grup�kontroln �� sprawdzenie jak zmiana opakowania wpBynie na intencje zakupu soku owocowego �� Grupa 100 os�b dzielona na GE i GK �� Badanie intencji zakupu prezentowanych marek �� W grupie kontrolnej zastpienie opakowania badanego produktu nowym �� Kwestionariusz badania intencji zakupu (pomiar koDcowy) Wyniki prawidBowe je|eli: �� Brak istotnych r�|nic w wynikach pomiaru pocztkowego grupy GE I GK �� Istotna statystycznie r�|nica w pomiarze pocztkowym i koDcowym w grupie GE �� Brak istotnych r�|nic midzy pomiarem pocztkowym i koDcowym w GK 120 40 2013-10-25 �� 121 Pomiar�pocztkowy�w�GK�i�koDcowy�w�GE �� Brak pomiaru pocztkowego w GE eliminuje negatywny wpByw tego czynnika na trafno[ wewntrzn �� ZaBo|enie podobieDstwa GK i GE 122 123 41 2013-10-25 Tylko�pomiar�koDcowy�z�grup�kontroln �� ZaBo|enie takiego samego skBadu grup �� Uniknicie negatywnego efektu pomiaru pocztkowego 124 125 Schemat�Solomona �� Kombinacja schemat�w  pomiar pocztkowy i koDcowy z grupa kontroln oraz  tylko pomiar koDcowy z grupa kontroln �� Cztery grupy os�b �� Dwie grupy eksperymentalne GE1 i GE2 i dwie grupy kontrolne GK1 i GK2 �� Kosztowny, dBugotrwaBy i rzadko stosowany 126 42 2013-10-25 127 Schematy�quasi� eksperymentalne �� Brak kontroli czynnik�w wpBywajcych na trafno[ wewntrzn �� Jedna grupa tylko pomiar koDcowy �� Jedna grupa pomiar pocztkowy i koDcowy 128 Jedna�grupa�tylko�pomiar�koDcowy �� Jedna grupa �� Pomiar koDcowy po przedstawieniu pr�bki nowego produktu- pomiar intencji zakupu 129 43 2013-10-25 130 Jedna�grupa�pomiar�pocztkowy�i�koDcowy �� Ocena efektu dziaBaD marketingowych poprzez por�wnanie wyniku przed i po �� Czsto wykorzystywany �� Prostsze, taDsze 131 132 44 2013-10-25 133 Eksperymenty�laboratoryjne �� Przeprowadzony w warunkach odbiegajcych od typowych sytuacji zakupu, ogldania reklamy (najcz[ciej specjalnie przygotowane pomieszczenia) Zastosowanie: �� Testy koncept�w, testy produkt�w i opakowaD  badani oceniaj kilka produkt�w �� Testy reklam �� Rekrutacja konsument�w z ulicy (Central Location Test-CTL) �� Relatywnie niskie koszty i kr�tki czas �� Mo|liwo[ kontrolowania czynnik�w wpBywajcych na trafno[ wewntrzn �� Zr�|nicowany poziom generalizowania wynik�w (niska trafno[ zewntrzna) 134 Eksperyment�naturalny �� Zastosowanie& kiedy wprowadzany jest na rynek nowy produkt, zmieniane opakowanie, obni|ana cena �� Cele testu rynkowego  ocena stopnia akceptacji produktu przez konsumenta �� O poziomie akceptacji wnioskujemy na podstawie wielko[ci sprzeda|y w trakcie trwania testu 135 45 2013-10-25 Standardowy�test�rynkowy �� Wybrany produkt jest sprzedawany na terenie wybranych sklep�w na terenie okre[lonego obszaru geograficznego (test market) �� Badanie przebiega w warunkach naturalnych �� Za dystrybucj i monitorowanie odpowiada dziaB sprzeda|y producenta �� Analiza wynik�w polega na por�wnaniu wynik�w sprzeda|y przed rozpoczciem testu i po jego zakoDczeniu (np. przed wprowadzeniem nowego wariantu smakowego i po) lub na por�wnaniu wielko[ci sprzeda|y pomidzy sklepami eksperymentalnymi (prowadzona promocja) i kontrolnej �� Problem wyboru obszar�w 136 Pojcie badaD panelowych Telemetria BGD Badania trackingowe 138 46 2013-10-25 Panel staBa grupa respondent�w (gospodarstw domowych, punkt�w sprzeda|y, producent�w), kt�rzy zgadzaj si dostarcza dane w pewnym czasie 139 Efekt�panelowy �� powstaje wtedy gdy czBonkowie panelu wchodz w rol badajcego i po pewnym czasie wygBaszaj nie wBasne pogldy, ale takie co, jak sdz, badajcy chcieliby usBysze. Nastpuje projekcja opinii, brak warto[ci poznawczej oraz sugerowanie si poprzednimi odpowiedziami respondent�w. 140 Telemetria http://www.agbnielsen.pl/2006 11 12,1061.html#top10prog Raport 141 47 2013-10-25 Omnibus�PBS badanie�ilo[ciowe�prowadzone�metod� wywiadu�bezpo[redniego,�realizowane� cyklicznie� co�dwa�tygodnie� na� og�lnopolskiej�reprezentatywnej�grupie� 1060�Polak�w�w�wieku�15�i�wicej�lat. 142 Omnibus�PBS http://www.pbsdga.pl/x.php?x=74/Omnibus PBS.html Omnibus�PBS�realizowany�jest�w�technice� CAPI (Computer Assisted Personal� Interview)� tj.�przy�wykorzystaniu�ok.� 200�multimedialnych�komputer�w� przeno[nych�(laptop�w)� w�oparciu�o� autorskie�oprogramowanie�CAPI�PBS. ��Harmonogram realizacji�w�PBS 143 BGD podstawowe�zr�dBo�informacji�o: �� warunkach�bytu�ludno[ci,�tj.�poziomie�i� strukturze�dochodu�rozporzdzalnego,� �� wydatkach� �� spo|yciu� �� wyposa|eniu�gospodarstw�domowych�w� przedmioty�trwaBego�u|ytkowania 144 48 2013-10-25 Metodyka�badaD�BGD �� Badaniem�objte�s�wszystkie�grupy� gospodarstw�domowych,�z�wyjtkiem� zamieszkujcych�obiekty�zbiorowego� zakwaterowania�oraz�gospodarstw� cudzoziemc�w.� �� Jednostk�badania�jest�gospodarstwo� domowe�jedno lub�wieloosobowe.� �� Wyniki�badania�oparte�s�na�o[wiadczeniach� os�b�biorcych�udziaB�w�badaniu�bud|et�w� gospodarstw�domowych 145 Metodyka�badaD�BGD 1. http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xc hg/gus 2. BGD 2006 146 Badania�trackingowe �� Monitorowanie�zmian�w�postawach�i�zachowaniach konsument�w�w�dBu|szym�czasie �� Prowadzone�w�transzach�cyklicznie�rozmieszczonych�w� badanym�okresie�(rocznie) �� Transza� peBne�samodzielne�badanie�obejmujce�caB�badan� zbiorowo[ �� Pr�ba�do�ka|dej�transzy�dobierana�osobno �� Wymagaj�du|ej�pr�by� wysokie�koszty �� Badania�syndykatowe�monitorujce�poziom�korzystania�z� medi�w,�analizy�kondycji�marek,�skuteczno[ci�komunikacji� marketingowej 147 49 2013-10-25 Kwestionariusz�w�badaniach�trackingowych �� Pytania dotyczce spontanicznej i wspomaganej znajomo[ci marek �� Pytania dotyczce u|ytkowania marek i intencji zakupu �� Pytania dotyczce komunikacji reklamowej �� Pytania o znajomo[ reklam danej marki i marek konkurent�w �� Pytania okoliczno[ciowe dotyczce wa|nych wydarzeD w danym segmencie rynku (wprowadzenie nowych produkt�w, programy lojalno[ciowe, promocje) 148 Schemat�badaD�trackingowych �� Schemat�punktowy� badania�podzielone�na� transze�oddzielone�przerwami (4�transze�x4�tygodnie�x�312�wywiad�w�na� tydzieD) Okresy�badania:�Zima,�wiosna,�lato,�jesieD �� Wnioskowanie�o�zmianach�w�zachowaniach konsument�w�pomidzy�kolejnymi�transzami �� Badanie�nie�uwzgldnia�okres�w�midzy� transzami� nie�identyfikuje�np.�dziaBaD� marketingowych�zrealizowanych�midzy� transzami 149 150 50 2013-10-25 Schemat�badaD�trackingowych �� Schemat�cigBy� (50�tygodni�x�50�os�b�w�pojedynczej�transzy do� 100) �� R�wnomierne�rozdzielenie�caBej�pr�by�badania� trackingowego na�wszystkie�tygodnie�w� badanym�okresie 151 Technika�gromadzenia�danych �� Wywiady�osobiste�z�kwestionariuszem� papierowym� pocztki �� CATI �� Samodzielnie�wypeBniana�ankieta� elektroniczna�(obni|enie�koszt�w) 152 153 51 2013-10-25 Perspektywy�badan�trackingowych �� Podstawowe zr�dBo wiedzy o zmianach w [wiadomo[ci konsument�w i ich emocjonalnym stosunku do medi�w, produkt�w i marek �� Poszukiwanie mo|liwo[ci obni|enia koszt�w gromadzenia danych 154 155 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 52 2013-10-25 Cechy�czBowieka,�kt�re�mog�by� przedmiotem�pomiaru �� Cechy ilo[ciowe �� Cechy jako[ciowe 157 Cechy�ilo[ciowe Cechy fizyczne Cechy fizjologiczne Cechy ekonomiczne Waga Warto[ konsumpcji Fale m�zgowe Wiek Dochody Ruch gaBek ocznych Wymiary Wydatki wra|liwo[ sk�ry Wielko[ konsumpcji Oszczdno[ci Nat|enie gBosu Wzrost Potrzeby fizyczne 158 Cechy�jako[ciowe Cechy psychiczne Inne cechy �� Potrzeby psychiczne �� WyksztaBcenie �� Motywy �� Umiejtno[ci �� Postawy �� Wiedza �� Opinie �� Zaw�d �� Preferencje �� Status spoBeczny �� wyobra|enia 159 53 2013-10-25 Rodzaje�instrument�w�pomiarowych ��Naturalne ��Sztuczne�konwencjonalne ��Sztuczne�mechaniczne 160 Badania�kwestionariuszowe Kwestionariusz� zbi�r�pytaD�zapisanych�w�okre[lony� spos�b�na�kartkach�papieru�lub�w�innej�formie�w�celu� wywoBania�|danych�odpowiedzi Kwestionariusz� wszelki�uprzednio�przygotowany,� podporzdkowany�celom�badania�zbi�r�pytaD Budowanie�kwestionariusza�jest�jednym�z� najtrudniejszych�etap�w�procesu�badawczego Budowanie�kwestionariusza�jest�sztuk�a�nie� nauk!!!!!! 161 Etapy�budowy�kwestionariusza �� Okre[lenie�celu�i�problemu�badawczego �� SformuBowanie�wstpnej�listy�pytaD �� Wstpne�skalowanie�odpowiedzi �� Wstpne�sprawdzenie�kwestionariusza �� Konstrukcja�kwestionariusza�pr�bnego �� Pomiar�pr�bny �� Opracowanie�ostatecznej�wersji� kwestionariusza 162 54 2013-10-25 Zasady�budowania� kwestionariusza Kwestionariusz�ankietowy Kwestionariusz�wywiadu 163 Struktura�kwestionariusza ��wstp ��cz[�gB�wna ��podstawowe�dane�o�respondentach 164 165 55 2013-10-25 Wstp �� przedstawienie siebie i swojej firmy �� wyja[nienie dlaczego dana osoba powinna udzieli odpowiedzi �� nawizanie kontaktu z respondentem 166 Zasady�projektowania�kwestionariusza �� wBa[ciwa�kolejno[�pytaD� �� pytanie�powinno�dotyczy�tylko�jednej�sprawy �� pytania�powinny�dotyczy�fakt�w,�kt�re�respondenci� mog�sobie�Batwo�przypomnie �� pytania�powinny�by�jasne�i�zrozumiaBe�dla�ka|dego� uczestnika�badaD �� nale|y�unika�pytaD�sugerujcych,�naprowadzajcych� respondenta �� unika�pytaD�kBopotliwych�dla�respondenta �� ukBad�i�prezentacja�kwestionariusza�powinny�uBatwia� udzielenie�odpowiedzi 167 Skalowanie�odpowiedzi Pytania �� otwarte�zamknite �� Odpowiedz�niewyskalowana�Odpowiedz�wyskalowana Pytania�otwarte �� zaleta  zachcaj�do�odpowiadania�zgodnie�z�wol� respondenta �� wada  niech�respondent�w�do�udzielania�dBugich� odpowiedzi Pytania�zamknite �� niewielki�bBd�pomiaru,�je[li�dobrze�wyskalowane 168 56 2013-10-25 Pytania�otwarte �� W�pytaniach�otwartych�respondent�nie�dostaje�do�wyboru� gotowych�mo|liwo[ci�odpowiedzi.  Jakie�jest�Pana/Pani�zdanie�na�temat�globalnego�ocieplenia� klimatu? � lub�"Prosz�powiedzie,�jakie�zna�Pan(i)�marki�produktu�X?" �� odpowiedzi�na�pytania�otwarte�s�zwykle�bardzo�zr�|nicowane.� �� Oznacza�to,�|e�pogrupowanie�(zakodowanie)�tych�odpowiedzi� mo|e�zaj�du|o�czasu. �� zalet�pytaD�otwartych�jest�to,�|e�daj�one�bogatsze�informacje,� co�czsto�bywa�u|yteczne. 169 Pytania�zamknite �� respondent�mo|e�wybra�odpowiedz�spo[r�d� ograniczonej�liczby�podanych�mo|liwo[ci.� �� opracowywanie�odpowiedzi�na�pytania� zamknite�jest�Batwiejsze,�poniewa|�znaczna� cz[�mo|liwych�odpowiedzi�jest�znana�z� wyprzedzeniem.� �� pozwala�to�zaoszczdzi�czas�i�nakBad�pracy.� 170 Pytania�jednoodpowiedziowe "Czy�w�cigu�ostatniego�miesica�kupiB(a)�Pan(i)� produkty�marki�X?"� �� Tak� �� Nie� �� Trudno�powiedzie Respondent�mo|e�wskaza�tylko�jedn�spo[r�d� podanych�odpowiedzi. Tak�postawione�pytanie�pozwala�na�uzyskanie�og�lnej� informacji�na�temat�(na�przykBad)�zainteresowania� dan�kategori�produkt�w�lub�danym�segmentem� rynku. 171 57 2013-10-25 Pytania�wieloodpowiedziowe �� "Prosz�powiedzie,�kt�re�z�poni|ej�przedstawionych� marek�Pan(i)�zna,�przynajmniej�ze�sByszenia?" �� 1.�marka�A� �� 2.�marka�B� �� 3.�marka�C� �� 4.�marka�D� �� 5.�marka�E Respondent�mo|e�wskaza�dowoln�liczb�odpowiedzi� wszystkie,�marki,�jakie�zna.� Takie�pytanie�pozwoli�dostrzec�szersze�spektrum�zachowaD,� zar�wno�konsument�w,�jak�i�spoBeczeDstwa.� Mo|liwe�jest�por�wnywanie�upodobaD�respondent�w.� 172 Pytania�wieloitemowe �� "Jak�czsto�korzysta�Pan(i)�z�nastpujcych�produkt�w?" zawsze czasami nigdy �� 1.�marka�A �� 2.�marka�B� �� 3.�marka�C� �� 4.�marka�D� Respondent�udziela�odpowiedzi�na�kilka�(kilkana[cie)�pytaD� u|ywajc�tej�samej�skali�(oddzielnie�jest�pytany�o�ka|dy� element,�czyli�tutaj�mark).� Odpowiedzi�na�pytanie�wieloitemowe zamknite�pozwalaj�na� por�wnywanie�zjawisk�spoBecznych�i�rynkowych�wedBug�takiej� samej�skali.� Mo|liwe�dziki�nim�jest�por�wnywanie�proces�w�rynkowych� dotyczcych,�na�przykBad�danego�segmentu�rynku. 173 ZBote�zasady�przy�tworzeniu�pytaD�TNS� OBOP Dostosowanie�jzyka�do�typu�respondent�w �� Nie�nale|y�np.�u|ywa�naukowej�lub� paranaukowej terminologii�w�badaniu�skierowanym�do� uczni�w.� Wyja[nienie�trudnych�poj� �� Trudne�pojcia�nale|y�wyja[nia�we�wprowadzeniu�do�pytania.� Dziki�temu�unikniemy�r�|nych�interpretacji�tych�poj.� Zwr�cenie�uwagi�na�kolejno[�pytaD� �� Niekt�re�pytania�jak,�np. o�wysoko[�dochod�w,�czy�o�sprawy� osobiste,�albo�kwestie�dra|liwe,�najlepiej�umieszcza�na�koDcu� kwestionariusza.� �� Kwestionariusz�powinien�posiada�logiczn�struktur. 174 58 2013-10-25 ZBote�zasady�przy�tworzeniu�pytaD Unikanie�pytaD�sugerujcych �� Nale|y�sprawdzi,�czy�nie�naprowadzamy� respondenta�na�jak[�okre[lon�odpowiedz.�Nale|y� unika�pytaD�w�rodzaju� Rozumiem,�|e�Pana/Pani� r�wnie|�martwi�globalne�ocieplenie�klimatu& ? � Konkretno[ �� Nie�nale|y�zadawa�pytaD�w�rodzaju:� Czy� kiedykolwiek�jechaB/a�Pan/Pani�autobusem? .�Lepiej� spyta:� Kiedy�ostatnim�razem�jechaB/a� Pan/Pani autobusem? � 175 ZBote�zasady�przy�tworzeniu�pytaD Unikanie� dw�ch�pytaD�w�jednym Unikanie�nieokre[lonych�jednostek�czasu �� Nale|y�unika�pytaD�zawierajcych�okre[lenia� takie�jak� czasami ,� regularnie �czy� czsto .� Lepiej�stosowa�konkretne�okre[lenia�np.�  codziennie ,� raz�w�tygodniu �i�pyta:� ile�razy� w�tygodniu? �itp.� 176 ZBote�zasady�przy�tworzeniu�pytaD Unikanie�podw�jnej�negacji �� Nie�zadawajmy�pytaD�takich�jak,�np.�to:� Czy� nie�zgadza�si�Pan/Pani�ze�stwierdzeniem,�|e� globalne�ocieplenie�klimatu�nie�stanowi� zagro|enia�dla�Polski?� Unikanie�sB�w�emocjonalnie�nacechowanych �� Nale|y�unika�pytaD�w�rodzaju� Czy�sdzi� Pan/Pani,�|e�nale|y�marnowa�wicej� pienidzy�na�rozwizanie�problem�w� ekologicznych? �SBowo� marnowa �ma� Badunek�emocjonalny.� 177 59 2013-10-25 ZBote�zasady�przy�tworzeniu�pytaD Grupowanie�pytaD�wg�typu�lub�tematyki �� Warto�pogrupowa�razem�wszystkie�pytania� dotyczce�tego�samego�tematu.� Unikanie�pytania�o�procenty�lub�prawdopodobieDstwo �� Wielu�respondent�w�ma�trudno[ci�z�podaniem� warto[ci�procentowych�lub�prawdopodobieDstwa.� Je[li�pytamy�o�oszacowanie�czego[�w�procentach,� kt�rych�wielko[ci�powinny�sumowa�si�do�100%,� czsto�uzyskujemy�sum�ni|sz�lub�wy|sz�od�100%. 178 ZBote�zasady�przy�tworzeniu�pytaD Wykorzystywanie�narzdzi� w miar�potrzeby �� Pokazanie�materiaB�w�pomocniczych�do�kategorii�odpowiedzi� lub�kart�odpowiedzi�zwykle�sprawia,�|e�wywiad�staje�si� przyjemniejszy,�a�jednocze[nie�rozwizanie�to�oszczdza�czas.� Innym�rozwizaniem�mo|e�by�odtworzenie�reklamy�radiowej� lub�telewizyjnej�z�pliku�elektronicznego.� Dobre�przygotowanie�i�poinstruowanie�ankieter�w �� Nale|y�zadba�o�to,�aby�ankieterzy�wiedzieli,�w�jaki�spos�b� zadawa�respondentom�okre[lone�pytania.�Powinni�oni�tak|e� wiedzie,�|e�wszystkie�pytania�nale|y�odczytywa�dokBadnie.� Klarowno[�instrukcji� �� Nale|y�zadba�o�wyrazne�zaznaczenie�instrukcji�dla�ankietera,� odno[nik�w�oraz�sposobu�posBugiwania�si�materiaBami� pomocniczymi.�Elementy�te�nie�mog pozosta�niezauwa|one.� 179 ZBote�zasady�przy�tworzeniu�pytaD Podkre[lenie�poufno[ci�i�anonimowo[ci �� Zazwyczaj�respondenci�udzielaj�szczerych�i�rzetelnych� odpowiedzi�tylko�wtedy,�gdy�wyraznie�zaznaczy�si,�|e�ich� odpowiedzi�bd�poufne.� �� Mo|liwo[�przeprowadzenia�badania�pilota|owego �� Warto�przeprowadzi�badanie�pilota|owe,�aby�sprawdzi,�czy� pytania�zostaBy�odpowiednio�sformuBowane�z�punktu�widzenia� ankieter�w,�i�czy�s�zrozumiaBe�dla�respondent�w 180 60 2013-10-25 Skale�pomiarowe Skala� nominalna Cel�pomiaru� �� identyfikacja�kategorii�bez�konieczno[ci� dokonywania�gradacji �� mierzone�cechy�konsument�w:�pBe,�zaw�d,�miejsce� zamieszkania,� Pytania�rozstrzygajce Czy�zamierzacie�PaDstwo�zakupi�telefon�kom�rkowy?� Tak Nie� 181 Skala�porzdkowa �� Cechy �� Umo|liwiaj�uporzdkowanie�mierzonych�cech Skala�Likerta (jednakowa�liczba�ocen�pozytywnych�i� negatywnych) �� bardzo�nie�lubi �� raczej�nie�lubi �� jest�mi�to�obojtne �� raczej�lubi �� bardzo�lubi 182 Skale�pomiarowe� Skala�porzdkowa� Skala�rang W�skali�1� 5�oceD�walory�smakowe�poszczeg�lnych� marek�piwa �� Marka �� Lech �� {ywiec �� Okocim �� Warka �� Tyskie 183 61 2013-10-25 Skale�pomiarowe� Skala�przedziaBowa �� Skale�temperatur�Celsjusza,�Farenheita Skala�przedziaBowa�w�formie�pytania� dopeBniajacego �� 1.�Prosz�okre[li�doln�granic�temperatury� przy�kt�rej�produkt�powinien�zachowywa� swoje�wBa[ciwo[ci�....................C 184 Skala�ilorazowa Skala�ilorazowa �� (naturalny�punkt�zerowy�i�jednostka�miary) Skala�ilorazowa�w�formie�pytania� dopeBniajcego �� W�jakim�wieku�otrzymaB\a�Pani\Pan�prawo� jazdy�............�lat �� Prosz�okre[li�najwy|sz,�mo|liw�do� zaakceptowania�cen�towaru�........................zB 185 Mierniki�analizy�zbiorowo[ci�wedBug�typu� danych Dane�nominalne �� wskaznik�struktury�procentowej,� �� Dominanta Dane�porzdkowe �� wskaznik�struktury�procentowej,� �� dominanta,� �� Mediana Dane�przedziaBowe�i�ilorazowe �� wskaznik�struktury�procentowej,� �� dominanta,� �� mediana,� �� [rednia� �� odchylenie�standardowe 186 62 2013-10-25 187 Zasig�badania�ankietowego 1. Badania peBne (wyczerpujce) 2. Badania cz[ciowe (niewyczerpujce, niepeBne) Czynniki decydujce o wyborze: �� Liczebno[ zbiorowo[ci (czasochBonno[, pracochBonno[ i kosztochBonno[) 188 Rodzaje�populacji �� Populacja�maBa� badania�peBne �� Zbiorowo[�du|a� badania�fragmentaryczne �� Populacje�na�temat�kt�rych�mamy�rozlegB�wiedz �� Populacje�nieznane 189 63 2013-10-25 Rodzaje�populacji Populacje�skoDczone (o�ustalonym�skBadzie� jednostek) �� zbiorowo[�miast�w�Polsce �� pracownik�w�zakBadu�produkcyjnego�X �� zbiorowo[�przedsibiorstw�okre[lonej�bran|y �� zbiorowo[�mieszkaDc�w�miasta�x 190 Rodzaje�populacji Populacje�nieskoDczone �� zbiorowo[�nabywc�w�produktu �� zbiorowo[�przeje|d|ajcych�przez�miasto �� zbiorowo[�produkt�w�wytwarzanych�w� zakBadzie�x 191 Badanie�cz[ciowe �� badania zbiorowo[ci incydentalnych, �� badania quasi-reprezentacyjne, �� badania reprezentacyjne 192 64 2013-10-25 Pr�ba�badawcza Korzy[ci�doboru�pr�by �� Oszczdno[�pienidzy �� Oszczdno[�czasu �� Zwikszenie�dokBadno[ci�i�wiarygodno[ci� wynik�w �� przy�badaniach�peBnych� konieczno[� zatrudnienia�wielu�os�b� wraz�ze�wzrostem� liczby�os�b�ro[nie�ryzyko�popeBnienia�bBd�w �� Zmniejszenie�koszt�w�zwizanych�z� konieczno[ci�wypr�bowania�produktu 193 Etapy�procesu�doboru�pr�by 1. Zdefiniowanie�badanej�zbiorowo[ci� (populacji) 2. Ustalenie�wykazu�(operatu)�badanej� populacji 3. Ustalenie�liczebno[ci�pr�by 4. Wyb�r�metody�doboru�pr�by 5. Pobranie�pr�by 194 Populacja�badana Populacja�badana� jest�to�zbiorowo[,�o�kt�rej� badacz�chce�uzyska�okre[lone�dane. SkBadniki�badanej�populacji �� podmiot�(element)�populacji� �� jednostka�pr�by �� przedmiot�populacji/�zakres�przestrzenny �� czas,�w�kt�rym�jednostki�pr�by�bd�poddane� pomiarom. PrzykBady�definiowania �� I.�Badanie�dla�supermarketu �� podmiot� gBowa�gospodarstwa�domowego �� jednostka�pr�by� gospodarstwo�domowe �� przedmiot�populacji� Katowice �� czas� czerwiec�2006 195 65 2013-10-25 Wykaz�(operat)�badanej�populacji Wykaz�(operat)�badanej�populacji� zbi�r� jednostek�tej�populacji�odwzorowany�na� okre[lonej�li[cie,�z�kt�rej�dobiera�si�pr�b. �� ksiga�adresowa �� ksi|ka�telefoniczna �� lista�wyborc�w �� bran|owy�katalog�firm �� lista�klient�w 196 Zasady�sporzdzania�wykazu�badanej� populacji �� odpowiednio[  uaktualniona �� kompletno[ �� wyBczno[  ka|da jednostka wystpuje w wykazie tylko 1 raz �� dokBadno[  nie mog by jednostki nieistniejce lub nie nale|ce do badanej populacji �� dogodno[  ponumerowany i dostpny w jednym miejscu 197 Ustalenie�liczebno[ci�pr�by �� jak liczna ma by pr�ba, aby na jej podstawie mo|na byBo wycign wnioski o badanej lub generalnej populacji. �� wzrost liczebno[ci pr�by polepsza precyzj estymatora - ale wy|sze koszty. �� Przed obliczeniem niezbdnej liczebno[ci pr�by nale|y odpowiedzie: �� jak dokBadna ma by estymacja, czyli jaki dopuszczalny bBd mo|na przyj; �� jaki poziom ufno[ci nale|y przyj, aby nie przekroczy przyjtego bBdu szacunku danego parametru; �� jakie jest odchylenie standardowe lub jakie s proporcje badanej populacji. �� Je[li badanie ma by dokBadne bBd szacunku powinien si mie[ci w granicach �2%. 198 66 2013-10-25 Wyb�r�metody�doboru�pr�by Metoda�doboru�pr�by� jest�to�spos�b,�w� jaki�jednostki�populacji�badanej�s� dobierane�z�tej�populacji 199 Rodzaje�pr�b�(schematy�doboru�pr�by) �� Losowe (random)  na wyb�r konkretnej jednostki badacz i ankieter nie maja wpBywu  dob�r obiektywny- mo|na posBugiwa si metodami statystycznymi �� Nielosowe (non-random)- wystpuje wpByw badacza 200 Metody doboru pr�by Dob�r nielosowy Dob�r losowy (celowy) Dob�r losowy Dob�r Dob�r Dob�r Dob�r Dob�r metod Nieograniczony jednostek proporcjonalny warstwowy wielostopniowy eliminacji (prosty) typowych (kwotowy) Dob�r za Losowanie Dob�r pomoc proste systematyczny liczb losowych 201 67 2013-10-25 Dob�r�wielostopniowy�i�warstwowanie�pr�by Pr�ba og�lnopolska I stopieD  losowanie miast i gmin II stopieD  losowanie wsi w ramach gmin III stopieD  losowanie jednostek Warstwowanie - podziaB badanej zbiorowo[ci na podklasy w spos�b wyczerpujcy i wzajemnie rozBczny. W ramach ka|dej warstwy dobiera si pr�b. Pozwala zachowa w pr�bie udziaB poszczeg�lnych warstw w zbiorowo[ci 202 Dob�r�losowy ��losowy�to�taki,�gdzie�los�decyduje�o�tym,� kt�ra�jednostka�zostanie�dobrana ��losowanie�proste (bez�zwracania),�w� wyniku�kt�rego�otrzymuje�si�prost� pr�b�losow.�Obecnie�losowanie� przeprowadza�si�za�pomoc� komputerowych�program�w�losujcych. 203 Dob�r�losowy� Losowanie�systematyczne Etapy �� Wyznaczenie�interwaBu�losowania�wedBug�wzoru�k=N/n �� Odczytanie�z�tablicy�liczb�losowych�pierwszego�numeru,�r.� wskazujcego�pierwsz�jednostk�wchodzc�do�pr�by� posBugiwanie�si�tablic�liczb�losowych �� Wybranie�do�pr�by�jednostek �� r,�r+k,�r+2k,�....r+(n 1)k PrzykBad:�losowanie�n=17�przedsibiorstw�z�51 elementowego� wykazu.�Trzeba�podzieli�wykaz�na�17�r�wnych�interwaB�w:� k=51:17�=�3 �� Najpierw�losowo�numer,�a�potem�nastpny�co�k.� �� Metod�t�stosuje�si�do�doboru�du|ych�pr�b�z�du|ych� wykaz�w.�Nie�jest�ona�w�peBni�losowa,�bo�tylko�dob�r� pierwszej�jednostki�jest�losowy. 204 68 2013-10-25 Dob�r�nielosowy 1.�Metoda�doboru�jednostek�typowych� typowe,�uwa|ane�za�przecitne.� �� Stosowana�we�wstpnych�etapach�badaD,�bo� szybko[�i�maBe�koszty.� �� Jednak�jest�zr�dBem�wikszych�bBd�w�ni|� losowanie�proste.� 205 Metoda�doboru�kwotowego �� szeroko�stosowana�w�badaniach�marketingowych.� �� opiera�si�na�zaBo|eniu,�|e�pr�ba�jest�reprezentatywna�dla� wszystkich�element�w�badanej�populacji�je|eli�struktura�pr�by� jest�pod�wzgldem�cech�istotnych�taka�sama�jak�struktura� badanej�zbiorowo[ci. �� Badan�populacj�dzieli�si�na�grupy�(warstwy)�wedBug�takich� cech kryteri�w�jak:�wiek,�pBe,�wielko[�rodziny,�doch�d,� rodzaj�grupy�spoBecznej�lub�dziaBalno[ci.� �� Po�wyborze�warstw�okre[la�si�skBad�pr�by.� �� w�tym�celu�nale|y�ustali�udziaB�procentowy�wybranych� warstw�w�populacji�badanej.� �� Nastpnie�oblicza�si�skBad�pr�by�proporcjonalnie�do�udziaBu� poszczeg�lnych�warstw�w�populacji.� �� Te�skBadowe�liczby�jednostek�nazywa�si�kwotami� 206 Dob�r�nielosowy Metoda�doboru�poprzez�eliminacj� wyeliminowanie�jednostek�nietypowych�lub� odgrywajcych�w�zbiorowo[ci�marginalna�rol 207 69 2013-10-25 Dob�r�nielosowy �� Dob�r�przypadkowy�(wygodny)� pr�b�tworzy� si�jedynie�na�podstawie�deklarowanej� akceptacji�uczestnictwa�w�badaniu �� zastosowanie�w�badaniach�zagadnieD� powszechnych� �� nie�jest�istotne�r�|nicowanie�si�pogld�w �� np.�badanie�ulicznych�przekaz�w�reklamowych 208 Pr�ba�celowa �� Uchwycenie zr�|nicowania wewntrz zbiorowo[ci, wystpujcych kontrast�w, skrajnych pogld�w i zachowaD �� Nie upowa|nia do uog�lnienia wynik�w na caB zbiorowo[ �� Wykorzystywana w badaniach jako[ciowych i pilota|owych �� R�|ne mechanizmy doboru jednostek (np. jak przy pr�bach udziaBowych) 209 70 2013-10-25 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 Segmentacja� wybrane�definicje Segmentacja rynku polega na wyodrbnieniu w miar jednorodnych grup konsument�w przy wykorzystaniu r�|nych kryteri�w oraz na okre[leniu dla ka|dej z tych grup koncepcji dziaBaD marketingowych 212 Przyczyny�dokonywania� segmentacji �� Precyzyjne�okre[lenie�zr�|nicowania�potrzeb� poszczeg�lnych�grup�klient�w�oraz�motyw�w�kt�rymi� si�kieruj, �� Dostosowanie�oferowanych�usBug�do�potrzeb� nabywc�w �� Szybkie�reagowanie�na�zmiany�zachodzce�na�rynku �� Efektywne�ulokowanie�[rodk�w�w�procesie�realizacji� strategii�marketingowej 213 71 2013-10-25 Przyczyny�dokonywania� segmentacji �� Dob�r�medi�w�najbardziej�efektywnych�w�kampanii� promocyjnej �� Polepszenie�efekt�w�w�walce�konkurencyjnej �� Skierowanie�uwagi�na�wybrane�grupy�klient�w �� Opracowanie�i�realizowanie�strategii�reakcji�klient�w 214 Cechy�dobrze�wyodrbnionego�segmentu Wielko[ W przypadku wyodrbnienia zbyt maBej liczby klient�w wtpliwe jest aby uzyskane z tego tytuBu korzy[ci zrekompensowaBy poniesione koszty 215 Cechy�dobrze�wyodrbnionego�segmentu Mierzalno[ Wielko[ i cechy segmentu powinny by mierzalne, poza tym powinny dostarcza niezbdnych informacji o klientach (wiek, dochody, wyksztaBcenie itd.) 216 72 2013-10-25 Cechy�dobrze�wyodrbnionego�segmentu OpBacalno[ Segment musi pokry przynajmniej koszty strategii marketingowej; warunek ten jest [ci[le zwizany z kwesti odpowiedniej wielko[ci grupy klient�w. 217 Cechy�dobrze�wyodrbnionego�segmentu Dostpno[ Segment klient�w powinien by dostpny co umo|liwia efektywne wykorzystanie instrument�w marketingowych. 218 Cechy�dobrze�wyodrbnionego�segmentu Homogeniczno[ Segment powinien obejmowa grupy odznaczajce si podobnymi cechami i potrzebami np. MBodzie| studiujca. 219 73 2013-10-25 Etapy�podziaBu�rynku�na�segmenty 1. Okre[lenie (zdefiniowanie) rynku istotnego z punktu widzenia funkcjonowania banku, np. klienci indywidualni czynni zawodowo. 2. Dob�r kryteri�w segmentacji 3. Ocena atrakcyjno[ci poszczeg�lnych segment�w rynku i wyb�r tych do kt�rych bdzie adresowana oferta banku. 220 Kryteria�segmentacji Kryteria segmentacji Demogra- SpoBeczno- Psychogra- Geograficzne Behawioralne ficzne ekonomiczne ficzne 221 Kryteria�demograficzne �� Wiek �� Klasa spoBeczna �� Cykl |ycia 222 74 2013-10-25 Oczekiwania�klient�w�wobec�banku�i�jego�usBug�w� zale|no[ci�od�fazy�|ycia�i�statusu�rodzinnego Ludzie mBodzi Niezale|ni, oczekuj od banku tanich, wygodnych form obsBugi, najcz[ciej o charakterze po|yczkowym, karty kredytowe. MBode maB|eDstwa Wsp�lne konta bankowe, interesuj si kredytami bankowymi, oszczdzaniem a tak|e usBugami ubezpieczeniowymi Rodziny Faza najdBu|sza i najmniej jednorodna. Szybka i tania obsBuga rozliczeD pieni|nych i kredytowych. Osoby w wieku Oszczdzanie i porady finansowe. emerytalnym Atrakcyjny segment to emeryci, kt�rzy opr�cz emerytur maj inne zr�dBa dochod�w. 223 Kryterium�spoBeczno ekonomiczne �� Doch�d �� WyksztaBcenie �� Zaw�d �� Tradycja �� Pochodzenie spoBeczne i narodowo[ciowe �� Religia, formy wypoczynku itp. 224 Kryteria�behawioralne Kryteria te odnosz si do cech osobowo[ci klient�w: �� Wzorce�konsumpcji:�przywizanie�do�banku,� intensywno[�korzystania�z�jego�usBug, �� Korzy[ci�z�danej�usBugi�oraz�postrzeganie�ich�przez� klienta,�a�tak|e�reakcje�na�[rodki�marketingowe. �� Warunki�zwizane�z�korzystaniem�z�usBug� bankowych�np.�Oczekiwania�wobec�[wiadczenia� usBug,�preferowany�rodzaj�banku. 225 75 2013-10-25 Kryteria�psychograficzne Odnosz�si�do�stylu�|ycia,�postaw,�warto[ci,� hierarchii�potrzeb,�np.: �� Osoby�aktywne�i�ambitne �� Osoby�o�tradycyjnym�podej[ciu �� Osoby�preferujce�przede�wszystkim� bezpieczeDstwo. 226 Typowe�zmienne�segmentacyjne�i�przykBady 227 Kryteria segmentacji klient�w instytucjonalnych: �� Wielko[ przedsibiorstwa, �� Forma prawna, �� Bran|a gospodarki, �� Obszar funkcjonowania, �� Poziom zasob�w, �� Struktura organizacyjna i cechy os�b podejmujcych decyzje finansowe, �� Okres funkcjonowania firmy �� Postawy i oczekiwania wobec banku. dr in|. A. Wicka - segmentacja 228 76 2013-10-25 Segmentacja Metoda ex ante Kryteria podziaBu rynku ustala si z g�ry. Po czym identyfikuje si segmenty docelowe; gB�wnym zr�dBem informacji o rynku jest baza danych, kt�r dysponuje bank; na tej podstawie okre[la si potencjaln wielko[ rynku i charakteryzuje klient�w (wedBug kryterium geograficznego, demograficznego , behawioralnego) Pluta  Olearnik M. 229 Segmentacja Metoda ex-post PodziaB klient�w na segmenty przeprowadza si przy pomocy badaD rynkowych; metoda ta peBni rol pomocnicz wobec opisanej powy|ej. Pluta  Olearnik M. 230 Metody�segmentacji 1. Tabelaryzacja korelacyjna- polega na prezentacji zale|no[ci pomidzy dwoma charakterystykami (zmiennymi) w formie dw�ch zestawieD. Mo|e dotyczy np. Liczby posiadanych kart pBatniczych w zale|no[ci od dochod�w. 231 77 2013-10-25 Metody�segmentacji 2. Statystyczna analiza wielowymiarowa pozwala przeprowadzi analiz wielu wymiar�w jednocze[nie. Bank uzyskuje dziki temu informacje na temat wielu cech charakteryzujcych dan zbiorowo[. 232 Analiza�skupieD Celem analizy skupieD (cluster analysis) jest �� wyodrbnienie ze zbioru danych obiekt�w, kt�re byByby podobne do siebie, i Bczenie ich w grupy. W wyniku dziaBania tej analizy z jednego niejednorodnego zbioru danych otrzymujemy grup kilku jednorodnych zbior�w. Obiekty znajdujce si w tym samym zbiorze uznawane s za  podobne do siebie , obiekty z r�|nych zbior�w traktowane s jako  niepodobne . 233 234 78 2013-10-25 Wskazniki�potencjalnej� efektywno[ci�[rodk�w�reklamy ��Wskaznik�penetracji ��Wskaznik�jednostkowych�koszt�w� penetracji ��Koszt�dotarcia�do�tysica�odbiorc�w� reklamy 235 Wskaznik�penetracji GRP= R * F R- zasig oddziaBywania jako liczba podmiot�w odbierajcych przekaz reklamowy lub udziaB tych podmiot�w w caBej zbiorowo[ci odbiorc�w w okre[lonym czasie, F - liczba ekspozycji (nadawania) przekazu w okre[lonym czasie 236 Wskaznik�penetracji� przykBad �� Przekaz reklamowy spostrzegBo 70%, �� Przecitna osoba widziaBa reklam w danym okresie 3 razy �� GRP wynosi 70*3=210 �� Wskaznik ten jest najcz[ciej wy|szy w odniesieniu do telewizji ni| do radia 237 79 2013-10-25 Wskaznik�jednostkowych�koszt�w� ekspozycji K je= KR / GRP K je - koszty jednostkowe ekspozycji KR - koszty akcji reklamowej GRP - wskaznik ekspozycji/penetracji 238 Wskaznik�jednostkowych�koszt�w� ekspozycji �� Najcz[ciej wykorzystywany do liczenia efektywno[ci medi�w telewizyjnych i radiowych (przywizywanie szczeg�lnej uwagi do czstotliwo[ci ekspozycji). 239 Wskaznik�jednostkowych�koszt�w� ekspozycji DzieD emisji Liczba DBugo[ ZaBo|one Koszty Jednostkowy ekspozycji spotu GRP caBkowite Koszt w miesicu reklamowego (zB) ekspozycji (sek.) (zB) pitek 4 30 20 68000 3400 pitek 6 60 45 247500 5500 sobota 4 30 15 48000 3200 sobota 6 60 35 147000 4200 razem 20 115 510500 240 80 2013-10-25 Wnioski �� Dla firmy bardziej opBacalne s spoty 30 sekundowe ni| 60 sekundowe  jednostkowe koszty ekspozycji s ni|sze. �� Korzystniejsze s reklamy w soboty ni| w pitki. 241 Koszt�dotarcia�do�tysica� odbiorc�w *1000 K R =� K D N KD - koszt dotarcia do tysica odbiorc�w KR - koszt przekazu reklamowego w danym [rodku przekazu N- nakBad (zasig dotarcia [rodka reklamy do odbiorc�w) 242 Metoda� koszt�na�1000  przykBad �� Koszt�umieszczenia�ogBoszenia�w�miesiczniku�A�wynosi� 2000�zB. nakBad�1,5�mln. �� Koszt�umieszczenia�ogBoszenia�w�miesiczniku�B wynosi� 1800�zB.� nakBad�1,8�mln �� Koszt�na�1000�A=1,33�zB. �� Koszt�na�1000�B�=�1,0�zB. 243 81 2013-10-25 Testowanie�akcji�reklamowej Metody�testowania: ��jury�konsument�w ��test�portfelowy ��test�teatralny 244 Jury�konsument�w �� ok. 100 os�b adresat�w przekazu reklamowego, �� wywiady indywidualne lub grupowe po zapoznaniu z przekazem reklamowym �� respondenci oceniaj przekaz na punktowej skali ocen. 245 Test�portfelowy �� ok.�100�os�b�adresat�w�przekazu� reklamowego, �� por�wnywanie�przekaz�w�rzeczywistych�z� przekazami�roboczymi�(utworzonymi�tylko�dla� por�wnania). 246 82 2013-10-25 Testy�teatralne ��do�oceny�reklamy�telewizyjnej�i�kinowej, ��200 600�osobowa�grupa, ��po�prezentacji�filmu�reklamowego� respondenci�wypeBniaj�kwestionariusz� go�oceniajcy. 247 Co�to�jest�satysfakcja�klienta? �� W�wyniku�zakupu�i�korzystania�z�produktu/usBugi� Klient�zaspokaja�lub�nie�zaspokaja�swoje� oczekiwania.�Mog tu�wystpi trzy�rodzaje� zale|no[ci: �� oczekiwania�byBy�wiksze�ni| dostarczone�przez� zakupiony�produkt� Klient�niezadowolony �� oczekiwania�byBy�mniejsze�ni| dostarczone� przez zakupiony�produkt� Klient�bardzo� zadowolony �� oczekiwania�pokrywaj si�z�dostarczonymi� przez�zakupiony�produkt� Klient�zadowolony �� OCZEKIWANIA�to�zbi�r/kombinacja�pewnych�cech� istotnych�z�punktu�widzenia�KLIENTA 249 83 2013-10-25 Klient� 3� Z �� Znaleziony �� Zadowolony �� Zatrzymany 250 Istota�satysfakcji Satysfakcja to reakcja emocjonalna na procesy por�wnawcze realizowane przez klienta, polegajce na zestawieniu swoich do[wiadczeD i doznaD po konsumpcji produktu lub usBugi z oczekiwaniami, indywidualnymi normami lub okre[lonym wzorcem oceny. 251 Program�badania�i�pomiaru�satysfakcji 1. Identyfikacja obiekt�w badania (grupy klient�w). 2. Okre[lenie podstawowych kryteri�w oceny satysfakcji. 3. Wyb�r metod pomiaru. 4. Prowadzenie pomiar�w za pomoc wybranych metod. 5. Analiza por�wnawcza na tle konkurencji. 6. Interpretacja i ocena wynik�w 252 84 2013-10-25 Sposoby�analizy�satysfakcji�klienta �� Badanie poziomu zadowolenia klienta: �� analiza poziomu sprzeda|y �� analiza utraty klient�w �� analiza reklamacji �� Indeks satysfakcji klienta (ang. CSI  Customer Satisfaction Index) 253 Indeks�Satysfakcji�Klienta(1) �� Metoda�ta�pozwala�na�analiz poziomu�zadowolenia�Klienta�pod� wzgldem�ka|dej�cechy�istotnej�z�punktu�widzenia�satysfakcji� Klienta�jak�i�caBo[ci�produktu/usBugi.� �� Badanie�CSI�daje�odpowiedz na�pytania: �� jakie�s oczekiwania�Klienta�co�do�produktu/usBugi? �� kt�re�z�tych�oczekiwaD maj najwiksz warto[ dla�Klienta? �� w�jakim�stopniu�nasz�produkt�speBnia�te�oczekiwania? �� w�jakim�stopniu�konkurencja�speBnia�te�oczekiwania? �� w�kt�re�elementy�nale|y�inwestowa i�rozwija,�a�kt�re�s przeinwestowane? 254 Indeks�Satysfakcji�Klienta(2) �� Etap I  wt�rna eksploracja: �� analiza informacji dostpnych wewntrz firmy, warsztaty z pracownikami firmy(dziaBy sprzeda|y, marketingu, produkcji), wywiady indywidualne pogBbione z Klientami firmy ewentualnie ekspertami �� cel: zdefiniowanie cech, kt�re maj by oceniane, wyeliminowanie niepotrzebnych element�w badania (wiele informacji posiada sama firma) �� zdefiniowanie czynnik�w generujcych zadowolenie Klienta lub niezadowolenie, jakimi kryteriami si kieruj nabywcy 255 85 2013-10-25 Indeks�Satysfakcji�Klienta(3) �� Etap II  budowa kwestionariusza: �� umieszczenia w nim odpowiednich pytaD dotyczcych czynnik�w satysfakcji Klient�w, dajcych si zwymiarowa za pomoc skali Likerta (od 1 do 5) �� respondenci dodatkowo nadaj powy|szym czynnikom wagi (trzeba szczeg�lnie zwraca uwag na skal, w jakiej przedstawiane s wagi), co w rezultacie powoduje, i| otrzymana ocena konkretnego czynnika jest miar wa|on 256 Indeks�Satysfakcji�Klienta(4) �� Etap�III� prezentacja�i�analiza�wynik�w: �� miara�[rednia�z�powy|szych�wa|onych�ocen�wszystkich� czynnik�w�daje�w�rezultacie�wa|ony�og�lny CSI �� procedura�wyliczania�wa|onych�ocen�ka|dego�czynnika� odbywa�si dla�ka|dego�respondenta� wszyscy�respondenci� nadaj oceny�wa|one�wszystkim�czynnikom �� tak�skonstruowany�indeks�przedstawiany�jest�r�wnie|�w� powizaniu�z�przychodami�firmy�(funkcja) �� miara�Indeksu Satysfakcji�Klienta�wykonywana�jest�dla�firmy� jak�r�wnie| dla�ka|dej�firmy�konkurencyjnej,�co�umo|liwia� dokonanie�pozycjonowania�firmy�pod�wzgldem�ich� atrakcyjno[ci�dla�Klient�w� 257 CSI�(5)� wady �� Przyjte zaBo|enia teoretyczne tworzenia indeksu: wielowariantow ocen produktu przez klienta przy u|yciu n r�|nych parametr�w oraz uwzgldnianie znaczenia ka|dego z parametr�w przez przyporzdkowanie mu odpowiedniego wsp�Bczynnika znaczenia (wagi), �� Wy|szy indeks zadowolenia klienta mo|e lecz nie musi oznacza wy|szych przychod�w ze sprzeda|y i tego produktu, �� Stosowanie wsp�Bczynnika CSI wymaga systematycznego prowadzenia badaD rynkowych �� Zapewnienie por�wnywalno[ci parametr�w i ich wag dr in|. A. Wicka 258 86 2013-10-25 PrzykBad�obliczania�wagi�poszczeg�lnych�cech�usBugi Cecha usBugi Ocena wa|no[ci Waga (%) recepcja 4,2 14,09 pok�j 5,0 16,78 sprztanie 4,3 14,43 restauracja 4,5 15,10 UsBugi dodatkowe 3,5 11,75 Atmosfera hotelu 4,0 13,42 Parking 4,3 14,43 29,8 100 259 Ocena�wa|ona�satysfakcji Cecha usBugi Ocena satysfakcji Waga (%) Ocena wa|ona recepcja 4,0 14,09 0,56 pok�j 4,5 16,78 0,76 sprztanie 4,0 14,43 0,58 restauracja 4,1 15,10 0,62 UsBugi dodatkowe 3,8 11,75 0,45 Atmosfera hotelu 4,0 13,42 0,54 Parking 3,5 14,43 0,51 100 4,02 260 Badanie�typu�tajemniczy�klient�(mystery shopping) �� Prowadzcy�badanie�udaje�klienta�i�sam�gromadzi� do[wiadczenia�i�przekonuje�si�o�jako[ci�oferty,�a� zwBaszcza�o�poziomie�obsBugi.� �� Jest�to�rodzaj�eksperymentu�kontrolowanego.�Cechy�na� kt�re�zwraca�si�uwag:�umiejtno[�nawizywania� kontaktu�z�klientem,�sprawno[�obsBugi,�kultura�osobista�i� wygld�personelu,�umiejtno[�prowadzenia�rozmowy�z� klientem. 261 87 2013-10-25  Tajemniczy�klient � wyniki�badaD 262 Metoda�SERVQAL �� TW�RCY: Parasuraman A., Berry L. i Zeithaml V.A. �� ZaBo|enie�metody:�jako[�usBug�mierzy�si�r�|nic� pomidzy�usBug�oczekiwan�a�otrzyman. �� W�oryginalnej�wersji�autorzy�u|yli�10�kryteri�w,�kt�re� zostaBy�zredukowane�do�5. dr in|. A. Wicka 263 Luki�w�obsBudze Luka Luka w Luka Luka w Luka w proceduralna percepcji promocyjna rozumieniu zachowaniu potrzeb LUKA W JAKOZCI OBSAUGI 264 88 2013-10-25 5�ocenianych�wymiar�w 1. Materialno[ obsBugi (wygld, wyposa|enie) 2. Niezawodno[ (solidno[, rzetelno[) 3. Zdolno[ reakcji na potrzeby klienta, czy zaistniaBe sytuacje 4. Pewno[ i fachowo[ (kwalifikacje, uprzejmo[) 5. Empatia (wyczucie potrzeb klienta, po[wicenie uwagi) 265 5�ocenianych�wymiar�w �� Oceny tej dokonuje si w 7 stopniowej skali Likerta. �� Pytanie dotyczy oceny oczekiwaD wobec usBugi, �� Pytanie dotyczy oceny usBugi otrzymanej �� Trzecia cz[ badania dotyczy ustalenia stopnia wa|no[ci poszczeg�lnych element�w i polega na przydziale 100 punkt�w 5 wymiarom jako[ci usBug. 266 2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013 89

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
mat?13 mat?13
mat 13 k8
mat 13 k10
Yasnac MX3 Mat [PP] CU03 13
Yasnac MX3 Mat [MM] C553 13
mat 13 k9
mat 13 k11
mat 13 k2
mat 13 k3
przeszlosc to dzis 13 rozklad mat kl ii 2
mat 13 k5
mat 13 k4
UAS 13 zao
er4p2 5 13
Mat 6 Grawitacja dolny
MAT BUD 6

więcej podobnych podstron