��2013-10-25
Dr hab. JarosBaw GoBbiewski
jaroslaw_golebiewski@sggw.pl
Program�wykBad�w
1. Podstawy dziaBaD marketingowych przedsibiorstw
(istota i ewolucja marketingu, zarzdzanie
marketingowe)
2. System informacji marketingowej (otoczenie
marketingowe, pojcie i elementy SIM, cele i rodzaje
badaD marketingowych, metodyka badaD
marketingowych)
3. Informacyjne podstawy badaD marketingowych (wt�rne
zr�dBa informacji, metody badaD ilo[ciowych, metody
badaD jako[ciowych, techniki projekcyjne, eksperyment,
badania panelowe)
4. Metodyka badaD sonda|owych (kwestionariusz, dob�r
pr�by w badaniach marketingowych, metody analizy
danych)
5. GB�wne obszary badaD (segmentacja, badanie dziaBaD
promocyjnych, badanie satysfakcji klienta)
Literatura�podstawowa
Kdzior Z. Badania rynku. Metody i zastosowania. PWE. 2005
Kaczmarczyk S. Badania marketingowe metody i techniki. PWE. Warszawa 2002
Literatura uzupeBniajca
Pfaff D. Badania rynku. Wydawnictwo EDU. 2010
Maison D. Noga-Bogomilski, Badania marketingowe. GdaDskie Wydawnictwo psychologiczne. GdaDsk
2007
Mazurek-AopaciDska K., Badania marketingowe. Podstawowe metody i obszary zastosowaD. Wyd.
Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego, WrocBaw 1999.
R�szkiewicz M., Metody ilo[ciowe w badaniach marketingowych, PWN, Warszawa 2002
Kdzior Z., Karcz K. Badania marketingowe w praktyce. PWE, Warszawa 1997.
Duliniec E. Badania marketingowe w zarzdzaniu przedsibiorstwem. PWN, Warszawa 1999.
Mynarski S. Badania rynkowe w przedsibiorstwie. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w
Krakowie. Krak�w 2001.
Churchill G.A., Badania marketingowe. Podstawy metodologiczne, PWN, Warszawa 2002
Hill N., Aleksander J., Pomiar satysfakcji i lojalno[ci klient�w, Oficyna Ekonomiczna, Krak�w 2003.
McDonald M., Dunbar I., Segmentacja rynku. Przegld procesu i wykorzystanie wynik�w. Oficyna
Ekonomiczna, Krak�w 2003.
1
2013-10-25
dr hab. JarosBaw GoBbiewski
jaroslaw_golebiewski@sggw.pl
Troch�historii&
q� Okres1906 1911- pierwsze u|ycie terminu w obecnym znaczeniu (USA
ojczyzna marketingu)
kombinacja czynnik�w, kt�re nale|y bra pod uwag w celu podjcia czynno[ci
o charakterze sprzeda|y lub dziaBalno[ci majcej na celu popieranie sprzeda|y
(R.S. Butler)
GB�wne czynniki:
�� produkty,
�� rynki na kt�rych maj by umieszczone towary,
�� sposoby (metody) zdobycia rynku
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
2
2013-10-25
Marketing�
Def.
�� aktywno[ przedsibiorstw skierowana na zaspokojenie
potrzeb i oczekiwaD klient�w poprzez korzystny i
satysfakcjonujcy obie strony proces wymiany (B. i W.
{urawik)
�� praktyczna teoria dziaBania przedsibiorstw i osigania
sukces�w w grze rynkowej (T. Sztucki)
�� proces planowania, koordynacji i kontroli wszystkich dziaBaD
przedsibiorstwa ukierunkowanych na aktualne i potencjalne
rynki (H. Meffert)
�� proces zarzdzania zmierzajcy do identyfikacji i antycypacji
potrzeb konsumenta aby zaspokoi je wydajnie i zyskownie
(Brytyjski Instytut Marketingu)
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
Nowa�definicja�marketingu
American�Marketing�Association 2008
�� Marketing to zesp�B przyjmowanych zaBo|eD,
podejmowanych dziaBaD i proces�w
wykorzystywanych w celu tworzenia, dostarczania,
wymiany oraz komunikacji na temat ofert
posiadajcych warto[ dla nabywc�w, klient�w,
partner�w lub spoBeczeDstwa jako caBo[ci
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
Podstawowe�zasady�marketingu
1. Nastawienie na zaspokajanie potrzeb klient�w
2. Zasada badania rynku
3. Zasada marketingu skoordynowanego
4. Zasada pozyskiwania i wykorzystania
zadowolenia klienta
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
3
2013-10-25
Zarzdzanie�marketingowe
�� proces planowania, koordynacji i kontroli
wszystkich dziaBaD przedsibiorstwa
ukierunkowanych na aktualne i potencjalne
rynki (H. Meffert)
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
Wymiary zarzdzania przedsibiorstwem
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
4
2013-10-25
Funkcje�zarzdzania�
marketingowego
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
Elementy�procesu�marketingu
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
Wsp�Bczesne�koncepcje�w�
zarzdzaniu�marketingowym
q�Marketing strategiczny
q�Marketing spoBeczny
q�Marketing midzynarodowy i globalny
q�Marketing relacji
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
5
2013-10-25
Filary�marketingu�relacji
q�Jako[
q�Marketing wewntrzny
q�Dialog w miejsce monologu
q�Specjalne programy lojalno[ciowe
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
Istota�marketingu�mix
�� Produkt
�� Cena
�� Dystrybucja
�� Promocja
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
6
2013-10-25
dr hab. JarosBaw GoBbiewski
jaroslaw_golebiewski@sggw.pl
Otoczenie�marketingowe
�� UkBad czynnik�w i uwarunkowaD wpBywajcych na
dziaBalno[ marketingowa przedsibiorstw i ich
strategie rozwojowe
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
7
2013-10-25
Makrootoczenie (uniwersalne)
�� Uwarunkowania o charakterze
ekonomicznym, gospodarczym
�� Czynniki demograficzne,
�� Aspekty spoBeczne i kulturowe,
�� Czynniki polityczne, prawne,
�� Rozw�j technik informatycznych
i telekomunikacji.
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
Globalne�trendy�ksztaBtujce�
marketing
�� postp techniczny i
rewolucja informacyjna
�� przeBomowe technologie i
innowacje - biotechnologia
�� wschodzce gospodarki
�� hiperkonkurencja
�� [rodowisko naturalne
�� wzrost siBy klienta
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
Mikrootoczenie (czynniki
specyficzne)
�� Konkurenci
�� Dystrybutorzy
�� Klienci indywidualni
�� Klienci zbiorowi (firmy)
�� Grupy nacisku (prasa, radio, telewizja,
urzdy lokalne i centralne)
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
8
2013-10-25
ANALIZA SYTUACJI WEWNTRZNEJ
�� Zasoby ludzkie (kapitaB spoBeczny
organizacji)
�� Zasoby materialne
�� Zasoby finansowe
�� Zasoby marketingowe (informacja, kontrakty,
wizerunek marki, pozycja rynkowa firmy)
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
Plan�wykBadu
�� Pojcie i elementy systemu informacji marketingowej
�� Istota i zadania badaD marketingowych
�� Rodzaje badaD marketingowych
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
9
2013-10-25
System�Informacji�Marketingowej
(SIM)
System informacji marketingowej obejmuje procedur
systematycznego (cigBego) zbierania danych
rynkowych, ich przetwarzania, analizowania, i
przedstawiania zgodnie z potrzebami odpowiednich
kom�rek decyzyjnych
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
Elementy�SIM
�� System raport�w wewntrznych
�� System wspierania decyzji
�� System wywiadu marketingowego
�� Badania marketingowe
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
Badania�marketingowe
�� systematyczne projektowanie, zbieranie,
analizowanie i prezentowanie danych i
wynik�w badaD zwizanych ze specyficzn
sytuacj marketingow przedsibiorstwa
(Ph. Kotler)
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
10
2013-10-25
Badania�marketingowe
�� dostarczanie informacji w celu wsparcia
kierownictwa przedsibiorstwa w podejmowaniu
trafnych decyzji (D. Tull, D. Hawkins)
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
Badania�rynku�a�inne�badania�empiryczne
Empiryczne badania Empiryczne badania
socjologiczne ekonomiczne
Badania opinii i Badania
motyw�w konsumpcji
Badania rynku
32
11
2013-10-25
Cele�badaD�marketingowych
1. rozpoznanie rynku, cech klient�w itp.,
2. dostosowanie produkt�w do potrzeb i
oczekiwaD klient�w,
3. opracowanie nowych typ�w produkt�w,
4. zapewnienie skuteczno[ci dziaBaD
promocyjnych,
5. rozw�j systemu dystrybucji i nowych technik
sprzeda|y
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
Rola�badaD�marketingowych�w�zarzdzaniu
1. yr�dBo informacji dla decydent�w
Cechy informacji (warto[ciowych)
�� dokBadne
�� wiarygodne
�� trafne
�� sp�jne
�� por�wnywalne
�� aktualne
�� odpowiednio zredagowane
�� przekazywane w prostej formie
2. Redukcja ryzyka gospodarczego
3. Budowa plan�w i strategii dziaBania
35
PrzesBanki�wzrostu�znaczenia�badaD�marketingowych
(rosnca�rola�w�gospodarkach�kraj�w�uprzemysBowionych)
�� Szybko[ zmian ekonomicznych,
technologicznych, politycznych i prawnych
otoczenia
�� ZBo|ono[ zachowaD konsument�w
��
�� Rozszerzenie si zasigu terytorialnego rynku
poszczeg�lnych produkt�w (internacjonalizacja)
�� Rozw�j przedsibiorczo[ci.
36
12
2013-10-25
Badania marketingowe
Badanie postpowania
Badanie marketingu mix
nabywc�w
Badanie zachowaD,
Badanie produktu,
badanie postaw, badanie
badanie cen, badanie
preferencji, badanie
promocji, badanie
motyw�w, badanie
dystrybucji
satysfakcji
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
Rodzaje�badaD�marketingowych
(ze�wzgldu�na�wykorzystywane�metody)
Badania ilo[ciowe Badania jako[ciowe
Wywiad Indywidualny wywiad
kwestionariuszowy pogBbiony
Wywiad telefoniczny Zogniskowany wywiad
grupowy
Ankieta pocztowa Zogniskowana dyskusja
grupowa
Ankieta prasowa Burza m�zg�w
Ankieta audytoryjna
Rodzaje�badaD�marketingowych
ze�wzgldu�na�zr�dBa�informacji
1. Pierwotne
2. Wt�rne
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
13
2013-10-25
Rodzaje�badaD�marketingowych
ze�wzgldu�na�miejsce�zdobywania�informacji
1. Wewntrzne
2. Zewntrzne
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
Rodzaje�badaD�marketingowych
ze�wzgldu�na�horyzont�czasowy
�� Informacje o zjawiskach przeszBych (ex post)
�� Informacje o sytuacji przyszBej (ex ante)
�� Informacje o sytuacji bie|cej
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
Rodzaje�badaD
�� WBasne
�� Na zlecenie
q� ad hoc -
podejmowane
doraznie
q� syndykatowe
prowadzone przez
firmy badawcze z
wBasnej inicjatywy
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
14
2013-10-25
Rodzaje�badaD�marketingowych
prowadzone� wBasnymi�siBami �
zlecane�instytutom�badawczym
Zalety badaD zewntrznych
Zalety badaD wBasnych
�� Wiarygodno[ wynik�w badaD
�� Znajomo[ specyfiki bran|y
�� Wiksze kompetencje i
�� Zachowanie tajemnicy banku i
do[wiadczenie personelu
poufno[ci co do prowadzonych
badawczego
badaD i ich wynik�w
�� Du|e mo|liwo[ci szybkiego
�� Brak problem�w midzy
przeprowadzenia badaD
zleceniodawc badaD a firm je
realizujc �� Bardziej obiektywne spojrzenie
na problemy badawcze banku
�� PeBna kontrola nad
przygotowaniem i realizacj
badaD
�� Mo|liwo[ obni|enia koszt�w
badaD
44
Etapy�procesu�badawczego
Definicja
Projekt
Dane
Analiza
Raport
Decyzja
Realizacja
45
15
2013-10-25
Procedura�badaD�marketingowych
ETAPY BADAC
Projektowanie badaD
�� POSTAWIENIE PROBLEMU
�� ANALIZA SYTUACJI
�� OKREZLENIE ZADANIA BADAWCZEGO
�� POSTAWIENIE HIPOTEZ
Gromadzenie danych
�� ANALIZA DANYCH WT�RNYCH
�� OKREZLENIE METODY ZBIERANIA DANYCH PIERWOTNYCH
�� DOB�R PR�BY
�� BADANIA PILOTA{OWE
�� PROCES ZBIERANIA DANYCH
Opracowanie wynik�w
�� ANALIZA I INTERPRETACJA DANYCH
�� OPRACOWANIE RAPORTU KOCCOWEGO
46
Metody�prezentacji�wynik�w�badaD
Prezentacja pisemna
�� eliminacja zbytecznych szczeg�B�w metodycznych
�� dostosowanie terminologii do sBownika odbiorcy
�� pisanie w przystpnym stylu
�� stosowanie metod graficznych
�� tabele
�� rysunki (wykresy koBowe, liniowe, sBupkowe)
�� ukBad tre[ci
47
RAPORT�KOCCOWY
(ukBad�tre[ci)
�� STRONA TYTUAOWA
�� Spis tre[ci
�� STRESZCZENIE
�� CEL BADAC
�� UJCIE TEORETYCZNE
�� yR�DAA INFORMACJI I Metodyka BADAC
�� WYNIKI
�� WNIOSKI I UOG�LNIENIA
�� LITRATURA
�� ANEKS STATYSTYCZNY
48
16
2013-10-25
Prezentacja�ustna
�� Przygotowanie sali do prezentacji
�� Unikanie czytania raportu
�� U|ywanie konspekt�w (handout)
�� U|ywanie [rodk�w wizualnych
�� Utrzymywanie uwagi sBuchaczy
49
UkBad�prezentacji�(elementy)
�� Slajd tytuBowy
�� Cele badaD (og�lny i szczeg�Bowe)
�� Metodyka
�� Wyniki
�� Wnioski
50
q� Wt�rne zr�dBa informacji
q� Badania ilo[ciowe
q� Badania jako[ciowe
q� Techniki projekcyjne
q� Eksperyment
q� Badania panelowe
17
2013-10-25
Badania�przy�biurku"�(desk research)
Informacje�wt�rne�to�takie,
�� kt�re ju| istniej, zostaBy przez kogo[ wcze[niej
zgromadzone, przetworzone i opracowane w formie
umo|liwiajcej korzystanie z nich
�� dostarczaj wiedzy o tym co si ju| wydarzyBo,
�� pozwalaj analizowa badane zjawiska w
okre[lonych przekrojach czasowych, przestrzennych
i przedmiotowo-podmiotowych
yr�dBa�informacji�wt�rnych
�� Ksi|ki i czasopisma
�� Statystyki rzdowe, bran|owe oraz
sprawozdawczo[
�� Opracowania zawierajce wyniki badaD r�|nych
instytucji
18
2013-10-25
Klasyfikacja�zr�deB�wt�rnych
�� Wewntrzne powstajce i znajdujce si w
kom�rkach organizacyjnych podmiotu
prowadzcego lub zlecajcego badania
�� Zewntrzne powstajce i znajdujce si w r�|nego
typu organizacjach
�� Wsp�lne powstajce w wyniku agregacji
istniejcych informacji wewntrznych i zewntrznych
(udziaB rynkowy)
yr�dBa�danych�zewntrznych
" Administracyjne
" http://www.nbp.pl
" Gospodarcze
" http://www.polfair.com.pl
" Naukowe
Instytucje
" http://www.ierigz.waw.pl/index.
php
" Badawcze
" http://www.pentor.pl/main.x
ml
yr�dBa�danych�zewntrznych
" Prospekty�emisyjne
" http://www.dm.pkobp.pl/index
.php/id=prosp/zone=
1/section=ogol
Przedsibiorstwa�
konkurujce�i�" http://www.gpw.pl/prospekty_
kooperujce emisyjne
" Listy�najwikszych�
przedsibiorstw
" http://rankingi.wprost.pl
19
2013-10-25
yr�dBa�danych�zewntrznych
" GUS
" http://www.stat.gov.pl/gus
" EUROSTAT
" http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal
Statystyka�
/page/portal/eurostat/home
powszechna
" http://www.fao.org/corp/statistics
" USDA
" http://www.fas.usda.gov/psdonline/
psdQuery.aspx
Istota�pomiaru�wt�rnego
�� wyb�r (spis bibliografii)
�� ocena
�� redukcja (przepisywanie, streszczenie,)
�� analiza i interpretacja
Kryteria�oceny�jako[ci�zr�deB�wt�rnych
dostpno[
�� wiedza badacza,
�� infrastruktura informacyjna rynku
dokBadno[ danych (wynika z metod przyjtych do ich
gromadzenia oraz wiarygodno[ci podmiot�w oferujcych
informacj)
aktualno[ danych (uzale|niona od rodzaju
podejmowanych decyzji decyzje operacyjne, decyzje
taktyczne, decyzje strategiczne)
odpowiednio[ i trafno[ doboru (zakres podmiotowy,
przedmiotowy, przestrzenny, czasowy)
por�wnywalno[ danych
20
2013-10-25
Ilo[ciowych
Jako[ciowych
Metoda ankietowa
Metoda wywiadu
62
Badania�ilo[ciowe
�� Ankieta
�� Metoda wywiadu
63
21
2013-10-25
Ankietowe�metody�pomiaru�po[redniego�
(ilo[ciowe)
Ankieta pocztowa
Ankieta prasowa
Ankieta internetowa
Ankieta opakowaniowa (towarowa)
Ankieta audytoryjna (konferencje, sympozja,
zjazdy, wykBady)
64
65
CASI (Computer Assisted�Self administered�Interviewing)
�� elektroniczny kwestionariusz wysyBany np. poczt
elektroniczn (przez Internet lub Intranet), kt�ry
respondent wypeBnia samodzielnie i odsyBa poczt
zwrotn
66
22
2013-10-25
67
Metoda�wywiadu
�� uproszczony kwestionariusz
�� rola ankietera
�� rodzaje wywiadu
--w domu
--na ulicy
--tradycyjny (PAPI Paper &Pen personal Interview)
--CAPI (Computer Assisted Personal Interviewing)
68
69
23
2013-10-25
70
Wywiad�telefoniczny
�� tradycyjny wywiad telefoniczny
�� skomputeryzowane wywiady telefoniczne (
CATI-Computer Aided Telephone
Interviews)
71
72
24
2013-10-25
Burza�m�zg�w
Specyficzna forma dyskusji (prowadzona zazwyczaj
przez ekspert�w) polegajca na spontanicznym
wypowiadaniu dowolnych sd�w i skojarzeD
zwizanych z problemem przedstawionym grupie; w
trakcie spotkania uczestnicy wymieniaj pogldy na
dany temat oraz zgBaszaj wBasne pomysBy i
rozwizania.
Istota badaD jako[ciowych
Rodzaje badaD jako[ciowych
Pr�ba w badaniach jako[ciowych
Organizacja badaD
Zasady analizy jako[ciowej
Kierunki zmian w badaniach jako[ciowych
74
Metody�jako[ciowe
Umo|liwiaj�poznanie:
�� motyw�w zakupu danej marki,
�� wizerunku - firmy, marki czy osoby publicznej,
�� poziomu satysfakcji z korzystania z usBug i
produkt�w,
�� stopnia lojalno[ci w stosunku do marki czy firmy,
�� przebiegu szeroko rozumianego procesu
decyzyjnego,
�� opinii o produktach i pomysBach na produkty,
75
25
2013-10-25
76
Wywiady�indywidualne
pogBbione�(IDIs In�Depth�Interviews)
�� spotkania, kt�rych celem jest zebranie informacji tylko od
jednej osoby badanej.
�� zbadanie indywidualnych motywacji i zwyczaj�w
konsumenckich
77
Diady i�Triady
Diada wywiad prowadzony jednocze[nie z dwojgiem
uczestnik�w.
�� Diady homogeniczne
�� Diady heterogeniczne charakteryzuj si konfrontacj
dw�ch przeciwnych opinii czy pogld�w.
Triada spotkanie z tr�jk uczestnik�w. Metoda Bczy
zalety diady i wywiadu fokusowego
78
26
2013-10-25
WYWIAD�GRUPOWY� Fokusy
�� Spotkanie dyskusyjne, prowadzone przez specjalnie
wyszkolonego moderatora - wedBug ramowego
scenariusza
�� S stosowane jako metoda samodzielna lub jako
narzdzie rozpoznawcze przed badaniami ilo[ciowymi
�� Projekt badawczy skBada si z zwykle z kilku lub
kilkunastu sesji grupowych, trwajcych od 1,5 do okoBo 2
godzin
�� W ka|dej z nich bierze udziaB od 8 do 10 os�b oraz
moderator
79
Zalety�i�wady�wywiadu�grupowego
ZALETY
�� efekty zwizane z grup
�� gBbsza i bardziej wszechstronna analiza przedmiotu
badaD,
�� kr�tszy czas przeprowadzenia badania,
�� mniejszy caBkowity koszt,
WADY
�� brak mo|liwo[ci generalizowania wynik�w na caB
populacj,
�� warto[ badaD jest uzale|niona od wiedzy i
do[wiadczenia moderatora,
�� swoboda przebiegu dyskusji powoduje te| trudno[ci w
kodowaniu i analizie wynik�w.
Wywiad�grupowy
EFEKTY�ZWIZANE�Z�GRUP
��EFEKT SYNERGII
��EFEKT KULI ZNIEGOWEJ
��EFEKT STYMULACJI
��EFEKT BEZPIECZECSTWA
��EFEKT SPONTANICZNOZCI
81
27
2013-10-25
82
Dob�r�pr�by�w�badaniach�jako[ciowych
�� Zawsze podporzdkowany celom badania (tylko
osoby, kt�re np. pij soki)
�� Nie stosuje si ilo[ciowych dobor�w os�b (pr�ba
zbyt maBa)
83
Liczba�wywiad�w� schemat�
badania
�� Brak wyraznych reguB
�� Proste badanie- dwie a najlepiej 4 grupy umo|liwia
por�wnanie wynik�w
�� Badania jako[ciowe przecitnej wielko[ci (4-6 grup
fokusowych) przeprowadza si w dw�ch
lokalizacjach celem uniknicia bBdu wynikajcego z
miejsca pomiaru (PoznaD Warszawa)
84
28
2013-10-25
Scenariusz�wywiadu
�� Plan wywiadu przygotowany przez moderatora
�� Ustala logiczn kolejno[ pojawienia si
poszczeg�lnych problem�w
�� Nie powinien zawiera zbyt wielu pytaD
(komplikuje prac moderatora)
�� Powinien uwzgldnia czas przeznaczony na
poszczeg�lne problemy
�� Badania focusowe nie powinny by [ci[le
ustrukturalizowane
85
Zasady�analizy�jako[ciowej
�� Czsto opis tego co si zdarzyBo podczas
wywiadu a nie pr�ba poszukiwania zale|no[ci
przyczynowo-skutowych
�� Analiza sprowadza si do ustnego
podsumowania wynik�w bezpo[rednio po
badaniu (debriefing)
�� Top-lines pisemne podsumowanie gB�wnych
wynik�w przygotowane nastpnego dnia po
badaniu
�� Szczeg�Bowy raport (standard Power Point)
86
Etapy�analizy�jako[ciowej
�� Przygotowanie danych (dosBowne spisanie
przebiegu wywiadu, przegldanie kaset wideo)
�� Uporzdkowanie wynik�w (selekcja materiaBu
podporzdkowana pytaniom badawczym)
�� Przygotowanie raportu (przedstawienie fakt�w,
interpretacja, wyciganie wniosk�w)
�� Dyskusja wynik�w, wyciganie wniosk�w i
formuBowanie zaleceD
87
29
2013-10-25
Ewolucja�badaD�jako[ciowych
�� Zwikszenie czasu wywiadu (indywidualne z z 1
godziny do 2-2,5, grupowe z 1,5 do 3-4)
�� Zmniejszenie liczby os�b w grupie (wywiady
bardziej opBacalne) z 10 -12 do 7-8
�� Miejsce wywiadu: zamiast focusowni naturalne
warunki np. dom respondent�w)
�� Coraz czstsze stosowanie technik
projekcyjnych w trakcie wywiad�w
�� Zmiana sposobu prezentacji raportu (Power
Point)
88
Istota technik projekcyjnych
Zastosowanie
Rodzaje technik projekcyjnych
89
Techniki�projekcyjne� istota
�� Spos�b wy[wietlania naszych do[wiadczeD, doznaD,
odczu i wyobra|eD na inn osob lub przedmiot
90
30
2013-10-25
Zastosowanie�w�badaniach�
marketingowych
�� Spos�b odkrycia prawdy o konsumencie
91
Rodzaje�technik�projekcyjnych
�� Skojarzenia
�� UzupeBnienia
�� Konstrukcje
�� Ekspresje
92
Skojarzenia
�� Techniki, w kt�rych zastosowane bodzce (sBowa lub
obrazy) wywoBuj dowolne spostrze|enia.
�� Zazwyczaj logo, nazwa, produkt, usBuga i marka s
kojarzone z kolorem, odczuciem, pejza|em,
drzewem, filmem, epok, list zakup�w,
przedmiotem
93
31
2013-10-25
Skojarzenia� Wyobra|eniowy�profil�
u|ytkownika�
Instrukcja:
�� ChciaBabym (chciaBbym) zaproponowa zabaw wymagajc u|ycia
wyobrazni. Ka|da osoba otrzyma teraz taki sam zestaw zdj,
przedstawiajcy r�|nych ludzi. Dla kobiet twarze kobiece, dla m|czyzn s
przeznaczone twarze mskie. RozB�|my, ka|dy indywidualnie, te zdjcia przed
sob i przyjrzyjmy si im dokBadnie. Wyobrazmy sobie, jacy s ci ludzie i kim
oni s. Nastpnie wybierzmy spo[r�d nich jedn osob, kt�ra w naszym
odczuciu uwielbia ... tak osob, kt�ra zawsze i wszdzie kupuje, tak osob,
dla kt�rej ... jest ulubion (ulubionym)
�� OdB�|my teraz zdjcia pozostaBych os�b, pozostawiajc tylko fotografi tej
jednej miBo[nika ... Przyjrzyjmy si jeszcze raz naszemu bohaterowi. Kto to
jest, jak si zachowuje, jak si ubiera, czy ma rodzin, czy te| nie, jakie jest
jego wyksztaBcenie, zaw�d, czy pracuje, je[li tak, to gdzie, jak wyglda jego
typowy dzieD, jaki jest jego styl |ycia, system warto[ci i priorytety, jakie ma
zainteresowania, hobby, je|eli w og�le ma, w jaki spos�b odnosi si do innych
ludzi, a jak ludzie odnosz si do niego, gdzie mieszka, jak wyglda jego dom,
czy ma samoch�d, jakiej marki, jakie s gB�wne cechy jego osobowo[ci, jak
si czujemy w towarzystwie tej osoby?
94
Wyobra|eniowa�typowa�sytuacja�konsumpcji�
(u|ycia)�danego�produktu�(marki)
Instrukcja:
�� Wyobrazmy sobie typow sytuacj, w kt�rej nasz bohater
najcz[ciej pije (spo|ywa, u|ywa) . . .Tak sytuacj, w
kt�rej ... najlepiej mu smakuje, tak, kt�ra najbardziej
pasuje do ... Jakie to jest miejsce, gdzie to jest, jaka jest
pora roku, dnia, jakie jest otoczenie, jakie dominuj
barwy, jaki panuje nastr�j, jakie jest tempo, co si dzieje
dookoBa, czy towarzysz mu ludzie, je|eli tak, to jacy, co
robi, jak si zachowuj, w jaki spos�b odnosz si do
naszego bohatera, a jak on do nich, w jaki spos�b nasz
bohater pije (je, u|ywa) ... (spos�b serwowania,
u|ywania), co w ... jest takiego nadzwyczajnego,
wyjtkowego, |e najbardziej lubi wBa[nie to.
95
Skojarzenia� Technika�animalizacji�
Instrukcja:
�� Proponuj kolejn zabaw, w kt�rej wykorzystamy takie same
zestawy zdj r�|nych zwierzt. RozB�|my, ka|dy z osobna, te
zdjcia przed sob i przyjrzyjmy si im dokBadnie. Wyobrazmy
sobie, jakie s te zwierzta, jak si zachowuj. Spr�bujmy do
poszczeg�lnych zwierzt dopasowa poszczeg�lne marki, na
przykBad sBoD, naszym zdaniem, pasuje najlepiej do... itak dalej.
W czym to konkretne zwierz przypomina mark X, jakie s tu
podobieDstwa? Jak wyobra|amy sobie to zwierz, jego
charakterystyk, natur, spos�b zachowania, |ycie, jakie
wiedzie? Co w szczeg�lno[ci to zwierz ma wsp�lnego z mark
X? W jaki spos�b odniosBoby si do nas? Jak by[my si czuli w
jego towarzystwie?
96
32
2013-10-25
Skojarzenia� Technika�
personifikacji
Instrukcja:
�� Wyobrazmy sobie, |e potrafimy zmieni mark X w konkretn, |yw osob. X staje si
czBowiekiem. Jaka to jest osoba? Jakiej jest pBci, w jakim jest wieku, jak si ubiera, czy
preferuje jaki[ konkretny styl, jaki to styl (opakowanie), co mo|na by byBo zmieni, poprawi,
ulepszy w jej sposobie ubierania si, je|eli w og�le jest to konieczne (modyfikacje
opakowania), jakie ma wyksztaBcenie, zaw�d, czy pracuje, je|eli tak, to gdzie, jaki prowadzi
styl |ycia, co jest dla niej najwa|niejsze, jaki ma system warto[ci, czym si interesuje, jakiej
muzyki sBucha, jak wyglda jej dom, Bazienka, kuchnia, jakie jest jej ulubione danie, jak
spdza wolny czas, co robi w wakacje? Jakie prowadzi |ycie towarzyskie (popularno[),
czy ma przyjaci�B (lojalno[), je|eli tak, to ilu i jakich, w jaki spos�b si do niej odnosz, a
ona do nich, je|eli nie, to dlaczego? (Co blokuje popularno[ danej marki?). Co w takiej
sytuacji mo|na by zmieni, ulepszy (wskaz�wki dotyczce strategii marketingowej), aby
miaBa przyjaci�B? Jaka jest jej rodzina, czy jest liczna, z kogo si skBada, czy mogBaby j
powikszy, czy chciaBaby tego? (modyfikacje produktu, rozszerzenie asortymentu), jak my
si z ni czujemy, jak ona si do nas odnosi, gdzie by[my z ni spdzili wolny czas i w jaki
spos�b?
97
Skojarzenia� Technika�
personalizacji�
Instrukcja:
�� Wyobrazmy sobie, co powiedziaBaby o sobie marka
X, w jaki spos�b by si przedstawiBa, zachwalaBa
siebie na tle innych? W czym jest lepsza od innych?
Jakich lubi konsument�w, dla kogo, jej zdaniem, jest
najbardziej odpowiednia? W jaki spos�b troszczy si
o swoich nabywc�w?
98
Skojarzenia� Technika�Brand�Party
Instrukcja:
�� Wyobrazmy sobie, |e X, Y, Z zmieniaj si w
prawdziwe osoby. Wszystkie dostaj zaproszenie na
zabaw. Jak wygldaj, jak si zachowuj, o czym
m�wi, w jakim przebywaj towarzystwie, w jaki
spos�b si wzajemnie do siebie odnosz, kto jest
wodzirejem? I tak dalej.
99
33
2013-10-25
UzupeBnienia
Techniki projekcyjne stosowane w bm to dokoDczenia
zdaD, opowiadaD i rysunk�w, pytania uzupeBniajce i
pytania projekcyjne
�� Komiks (chmurki, dymki)
�� Pytania uzupeBniajce
100
Konstrukcje
�� technika wyobra|enia marek jako rodziny
�� technika wyobra|enia marek jako pracownik�w jednej firmy
Instrukcja: Na rynku dostpnych jest du|o r�|nych ... Przyjrzyjmy
si niekt�rym. Czujemy, |e cz[ jest do siebie bardziej podobna,
a inne zdecydowanie si r�|ni. Kierujc si intuicj, podzielmy je
na grupy. Wyobrazmy sobie, |e ka|da z tych o|ywa i zamienia
si w realn osob. Wszystkie tworz jedn rodzin. Kto jest w
niej ojcem, kto matk? Jakich innych czBonk�w rodziny mo|emy
sobie wyobrazi? Jakie s midzy nimi relacje?
101
Ekspresje
�� Psychodrama
�� Kierowana fantazja
102
34
2013-10-25
Psychodrama
Psychodrama polega na uto|samieniu si wybranej
osoby z mark i przedstawieniu jej poprzez
odpowiednie zachowanie, ton gBosu, mimik, gesty,
dob�r sBownictwa i tre[ wypowiedzi. Pozostali
uczestnicy grupy wyliczaj korzy[ci, definiuj wady,
oceniaj przewag produktu nad konkurencj,
opisuj towarzyszce im emocje. W szczeg�lno[ci
technika ta jest wykorzystywana do okre[lenia
procesu decyzyjnego i zachowania przy zakupie.
103
Kierowana�fantazja�
1. Kraina
�� Instrukcja: ChciaBabym teraz zaproponowa now zabaw,
wykorzystujc nasz wyobrazni. Wyobrazmy sobie, |e ruszamy w
podr�| do [wiata (krainy, na planet). Jakie s: otoczenie, atmosfera,
nastr�j, kolory, pora roku? Co tam si dzieje, jak my si tam czujemy, co
robimy i tym podobne?
1. Stara fotografia
�� Instrukcja: Wyobrazmy sobie star fotografi, na kt�rej widzimy X
sprzed lat, a tak|e jego otoczenie, rodzin, dom. Mimo upBywu czasu, co
pozostaBo niezmiennego, staBego? Pomijajc kwesti wieku, co
zdecydowanie si zmieniBo w tych obu obrazach, jakie dostrzegamy
zasadnicze r�|nice?
104
Kierowana�fantazja
Drzwi
Instrukcja:
�� Wyobrazmy sobie, |e idziemy dBugim, wskim korytarzem, w kt�rym znajduje si wiele
drzwi. Ka|de z nich prowadz do [wiata innego produktu/marki. Podchodzimy do drzwi
naciskamy na klamk i wkraczamy w [wiat ... Jakie s: otoczenie, atmosfera, nastr�j,
kolory, pora roku? Co tam si dzieje, jak my si tam czujemy, co robimy i tym podobne?
Czym r�|ni si te [wiaty midzy sob, jakie widzimy midzy nimi r�|nice, a jakie
podobieDstwa, jakie jest motto ka|dego z tych [wiat�w?
Targi
Instrukcja:
�� Wyobrazmy sobie, |e zostajemy zaproszeni na targi EXPO. Przy wej[ciu wita nas
przewodnik, kt�ry bdzie nas oprowadza po kolejnych stoiskach. Mamy mo|liwo[
zobaczenia stoiska X, Y, Z i tak dalej. Jak one wygldaj, w czym s do siebie podobne,
a czym si r�|ni? Jak wyglda ekspozycja towaru, jaki jest asortyment, jakie dominuj
kolory, jaka panuje atmosfera? W jaki spos�b zachowuje si opiekun stoiska? Jak nas
pr�buje zainteresowa swoim towarem?
105
35
2013-10-25
Zakres�stosowania�technik�projekcyjnych�w�
praktyce�marketingowej
�� Wprowadzanie nowego produktu na rynek
�� Badania motywacyjne
�� Badania taktyczne, czyli wyb�r najskuteczniej
oddziaBujcego opakowania, reklamy
106
Istota eksperymentu
Zalety i warunki eksperymentu
Trafno[ wewntrzna
Rodzaje schemat�w eksperymentalnych
Schematy quasi-eksperymentalne
Eksperymenty laboratoryjne i rynkowe
107
Eksperyment
�� Celem jest poszukiwanie i zrozumienie zwizk�w
przyczynowo-skutkowych w zachowaniach
konsument�w
Np..
�� Zwizek midzy liczb emisji reklamy a intencj
zakupu lub faktycznym zakupem
�� ..jak zmiana ceny wpBynie na sprzeda| produktu
zmienna zale|na i zmienne niezale|ne
108
36
2013-10-25
Zmienna�zale|na�i�zmienne�niezale|ne
109
Zalety�podej[cia�eksperymentalnego
�� Mo|liwo[ badania zwizk�w przyczynowo-
skutkowych oraz ich siBy
�� Unikanie zadawania pytaD wprost Dlaczego?
Co?...bazuje na deklaracjach konsument�w a nie na
ich faktycznych zachowaniach
110
Warunki�wystpienia�zwizku�
przyczynowo skutkowego
�� Zmienna niezale|na i zale|na wystpuj we wBa[ciwej
kolejno[ci (przyczyna-skutek)
�� Obserwowane efekty zmian warto[ci zmiennych
nastpuj w tym samym lub zbli|onym czasie
(obserwowany wzrost [wiadomo[ci marki po kilkunastu
miesicach od kampanii reklamowej)
�� Wyeliminowane s czynniki, kt�re mog mie wpByw na
zmian warto[ci zmiennej zale|nej, a kt�rych nie mo|na
przypisa manipulacji poziomem zmiennej niezale|nej
111
37
2013-10-25
Trafno[�wewntrzna�(kluczowe�pojcie�
badaD�eksperymentalnych)
�� O du|ej trafno[ci wewntrznej eksperymentu m�wi si
w�wczas, kiedy obserwowane zmiany w warto[ciach
zmiennej zale|nej mo|na jednoznacznie przypisa
manipulacji eksperymentalnej (zmienn niezale|n),
eliminujc tym samym inne mo|liwe wyja[nienia
obserwowanego zjawiska
�� Trafno[ zewntrzna eksperymentu- to stopieD, w jakim
wyniki badania mog by generalizowane na inne
sytuacje oraz innych ludzi.
112
Czynniki�obni|ajce�trafno[�wewntrzn�
eksperymentu
ZakB�cenia w pomiarze pocztkowym (pre-test)
wywiad na pocztku ma wpByw na wyniki koDcowe
np. & ..sprawdzenie zmiany spostrzegania marki piwa
pod wpBywem reklamy, wywiad- reklama-wywiad,
(brak zmiany??? - bo respondenci chc by
postrzegani jako osoby o sp�jnych opiniach)
113
Czynniki�obni|ajce�trafno[�wewntrzn�
eksperymentu
Historia nieoczekiwane i niekontrolowane
zdarzenia, kt�re mog mie wpByw na pomiar koDcowy
Np& . WpByw kampanii promocyjnej na sprzeda|&
Pomiar pocztkowy reklama pomiar koDcowy (po
pomiarze pocztkowym gwaBtownie zmienia si
pogoda) & W jakim stopniu wzrost sprzeda|y jest
efektem reklamy a w jakim pogody
114
38
2013-10-25
Czynniki�obni|ajce�trafno[�wewntrzn�
eksperymentu
Dojrzewanie (zmiana nastawienia respondent�w)
�� - gdy badanie trwa zbyt dBugo, biorce w nim osoby
mog traci zainteresowanie i pod koniec udziela
powierzchownych odpowiedzi
�� - gdy wystpuj trudne warunki (wysoka
temperatura, brak [wie|ego powietrza, haBas, brud,
zapachy nie zwizane z badaniem)
115
Czynniki�obni|ajce�trafno[�wewntrzn�
eksperymentu
Instrumentacja wprowadzanie w trakcie eksperymentu zmian w
narzdziu badawczym lub zmiana warunk�w przeprowadzenia
wywiad�w
Np& .
�� Zmiany w narzdziu badawczym po wykonaniu pomiaru
pocztkowego do kwestionariusza dodaje si kolejne pytania lub
zmienia ich brzmienie i kolejno[
�� Zmiany w sposobie zbierania danych pomiar pocztkowy wywiad
bezpo[redni-pomiar koDcowy wywiad telefoniczne
�� Zmiany w sposobie przeprowadzania wywiadu pomiar pocztkowy
w miejscu w kt�rym badana osoba znajduje si po raz pierwszy
pomiar koDcowy w domu
116
Czynniki�obni|ajce�trafno[�wewntrzn�
eksperymentu
Dob�r os�b do badania
�� Wym�g utworzenia dw�ch grup:
I eksperymentalna (tylko w tej grupie dokonujemy
manipulacji zmienna niezale|n)
II kontrolna
�� Por�wnanie wynik�w r�|nica w wynikach jest
efektem manipulacji
!!!! Warunek: podobny skBad obu grup
(eksperymentalnej i kontrolnej)
117
39
2013-10-25
Czynniki�obni|ajce�trafno[�wewntrzn�
eksperymentu
Utrata os�b badanych rezygnacja os�b badanych z
udziaBu w eksperymencie w trakcie jego
prowadzenia
�� Zmiana struktury pr�by!!!
118
Rodzaje�schemat�w�eksperymentalnych
�� Pomiar pocztkowy (pre-test) i koDcowy (post-test) z
grup kontroln
�� Pomiar poczatkowy w grupie kontrolnej i koDcowy w
grupie eksperymentalnej
�� Tylko pomiar koDcowy z grupa kontroln
�� Schemat Solomona
119
Pomiar�pocztkowy�(pre test)�i�koDcowy�
(post test)�z�grup�kontroln
�� sprawdzenie jak zmiana opakowania wpBynie na intencje zakupu
soku owocowego
�� Grupa 100 os�b dzielona na GE i GK
�� Badanie intencji zakupu prezentowanych marek
�� W grupie kontrolnej zastpienie opakowania badanego produktu
nowym
�� Kwestionariusz badania intencji zakupu (pomiar koDcowy)
Wyniki prawidBowe je|eli:
�� Brak istotnych r�|nic w wynikach pomiaru pocztkowego grupy GE I
GK
�� Istotna statystycznie r�|nica w pomiarze pocztkowym i koDcowym
w grupie GE
�� Brak istotnych r�|nic midzy pomiarem pocztkowym i koDcowym w
GK
120
40
2013-10-25
��
121
Pomiar�pocztkowy�w�GK�i�koDcowy�w�GE
�� Brak pomiaru pocztkowego w GE eliminuje
negatywny wpByw tego czynnika na trafno[
wewntrzn
�� ZaBo|enie podobieDstwa GK i GE
122
123
41
2013-10-25
Tylko�pomiar�koDcowy�z�grup�kontroln
�� ZaBo|enie takiego samego skBadu grup
�� Uniknicie negatywnego efektu pomiaru
pocztkowego
124
125
Schemat�Solomona
�� Kombinacja schemat�w pomiar pocztkowy i
koDcowy z grupa kontroln oraz tylko pomiar
koDcowy z grupa kontroln
�� Cztery grupy os�b
�� Dwie grupy eksperymentalne GE1 i GE2 i dwie
grupy kontrolne GK1 i GK2
�� Kosztowny, dBugotrwaBy i rzadko stosowany
126
42
2013-10-25
127
Schematy�quasi� eksperymentalne
�� Brak kontroli czynnik�w wpBywajcych na trafno[
wewntrzn
�� Jedna grupa tylko pomiar koDcowy
�� Jedna grupa pomiar pocztkowy i koDcowy
128
Jedna�grupa�tylko�pomiar�koDcowy
�� Jedna grupa
�� Pomiar koDcowy po przedstawieniu pr�bki nowego
produktu- pomiar intencji zakupu
129
43
2013-10-25
130
Jedna�grupa�pomiar�pocztkowy�i�koDcowy
�� Ocena efektu dziaBaD marketingowych poprzez
por�wnanie wyniku przed i po
�� Czsto wykorzystywany
�� Prostsze, taDsze
131
132
44
2013-10-25
133
Eksperymenty�laboratoryjne
�� Przeprowadzony w warunkach odbiegajcych od typowych sytuacji
zakupu, ogldania reklamy (najcz[ciej specjalnie przygotowane
pomieszczenia)
Zastosowanie:
�� Testy koncept�w, testy produkt�w i opakowaD badani oceniaj
kilka produkt�w
�� Testy reklam
�� Rekrutacja konsument�w z ulicy (Central Location Test-CTL)
�� Relatywnie niskie koszty i kr�tki czas
�� Mo|liwo[ kontrolowania czynnik�w wpBywajcych na trafno[
wewntrzn
�� Zr�|nicowany poziom generalizowania wynik�w (niska trafno[
zewntrzna)
134
Eksperyment�naturalny
�� Zastosowanie& kiedy wprowadzany jest na rynek
nowy produkt, zmieniane opakowanie, obni|ana
cena
�� Cele testu rynkowego ocena stopnia akceptacji
produktu przez konsumenta
�� O poziomie akceptacji wnioskujemy na podstawie
wielko[ci sprzeda|y w trakcie trwania testu
135
45
2013-10-25
Standardowy�test�rynkowy
�� Wybrany produkt jest sprzedawany na terenie wybranych
sklep�w na terenie okre[lonego obszaru geograficznego
(test market)
�� Badanie przebiega w warunkach naturalnych
�� Za dystrybucj i monitorowanie odpowiada dziaB
sprzeda|y producenta
�� Analiza wynik�w polega na por�wnaniu wynik�w
sprzeda|y przed rozpoczciem testu i po jego
zakoDczeniu (np. przed wprowadzeniem nowego
wariantu smakowego i po) lub na por�wnaniu wielko[ci
sprzeda|y pomidzy sklepami eksperymentalnymi
(prowadzona promocja) i kontrolnej
�� Problem wyboru obszar�w
136
Pojcie badaD panelowych
Telemetria
BGD
Badania trackingowe
138
46
2013-10-25
Panel
staBa grupa respondent�w (gospodarstw
domowych, punkt�w sprzeda|y, producent�w),
kt�rzy zgadzaj si dostarcza dane w pewnym
czasie
139
Efekt�panelowy
�� powstaje wtedy gdy czBonkowie panelu wchodz w
rol badajcego i po pewnym czasie wygBaszaj nie
wBasne pogldy, ale takie co, jak sdz, badajcy
chcieliby usBysze. Nastpuje projekcja opinii, brak
warto[ci poznawczej oraz sugerowanie si
poprzednimi odpowiedziami respondent�w.
140
Telemetria
http://www.agbnielsen.pl/2006 11 12,1061.html#top10prog
Raport
141
47
2013-10-25
Omnibus�PBS
badanie�ilo[ciowe�prowadzone�metod�
wywiadu�bezpo[redniego,�realizowane�
cyklicznie� co�dwa�tygodnie� na�
og�lnopolskiej�reprezentatywnej�grupie�
1060�Polak�w�w�wieku�15�i�wicej�lat.
142
Omnibus�PBS
http://www.pbsdga.pl/x.php?x=74/Omnibus PBS.html
Omnibus�PBS�realizowany�jest�w�technice�
CAPI (Computer Assisted Personal�
Interview)� tj.�przy�wykorzystaniu�ok.�
200�multimedialnych�komputer�w�
przeno[nych�(laptop�w)� w�oparciu�o�
autorskie�oprogramowanie�CAPI�PBS.
��Harmonogram realizacji�w�PBS
143
BGD
podstawowe�zr�dBo�informacji�o:
�� warunkach�bytu�ludno[ci,�tj.�poziomie�i�
strukturze�dochodu�rozporzdzalnego,�
�� wydatkach�
�� spo|yciu�
�� wyposa|eniu�gospodarstw�domowych�w�
przedmioty�trwaBego�u|ytkowania
144
48
2013-10-25
Metodyka�badaD�BGD
�� Badaniem�objte�s�wszystkie�grupy�
gospodarstw�domowych,�z�wyjtkiem�
zamieszkujcych�obiekty�zbiorowego�
zakwaterowania�oraz�gospodarstw�
cudzoziemc�w.�
�� Jednostk�badania�jest�gospodarstwo�
domowe�jedno lub�wieloosobowe.�
�� Wyniki�badania�oparte�s�na�o[wiadczeniach�
os�b�biorcych�udziaB�w�badaniu�bud|et�w�
gospodarstw�domowych
145
Metodyka�badaD�BGD
1. http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xc
hg/gus
2. BGD 2006
146
Badania�trackingowe
�� Monitorowanie�zmian�w�postawach�i�zachowaniach
konsument�w�w�dBu|szym�czasie
�� Prowadzone�w�transzach�cyklicznie�rozmieszczonych�w�
badanym�okresie�(rocznie)
�� Transza� peBne�samodzielne�badanie�obejmujce�caB�badan�
zbiorowo[
�� Pr�ba�do�ka|dej�transzy�dobierana�osobno
�� Wymagaj�du|ej�pr�by� wysokie�koszty
�� Badania�syndykatowe�monitorujce�poziom�korzystania�z�
medi�w,�analizy�kondycji�marek,�skuteczno[ci�komunikacji�
marketingowej
147
49
2013-10-25
Kwestionariusz�w�badaniach�trackingowych
�� Pytania dotyczce spontanicznej i wspomaganej
znajomo[ci marek
�� Pytania dotyczce u|ytkowania marek i intencji zakupu
�� Pytania dotyczce komunikacji reklamowej
�� Pytania o znajomo[ reklam danej marki i marek
konkurent�w
�� Pytania okoliczno[ciowe dotyczce wa|nych wydarzeD w
danym segmencie rynku (wprowadzenie nowych
produkt�w, programy lojalno[ciowe, promocje)
148
Schemat�badaD�trackingowych
�� Schemat�punktowy� badania�podzielone�na�
transze�oddzielone�przerwami
(4�transze�x4�tygodnie�x�312�wywiad�w�na�
tydzieD)
Okresy�badania:�Zima,�wiosna,�lato,�jesieD
�� Wnioskowanie�o�zmianach�w�zachowaniach
konsument�w�pomidzy�kolejnymi�transzami
�� Badanie�nie�uwzgldnia�okres�w�midzy�
transzami� nie�identyfikuje�np.�dziaBaD�
marketingowych�zrealizowanych�midzy�
transzami
149
150
50
2013-10-25
Schemat�badaD�trackingowych
�� Schemat�cigBy�
(50�tygodni�x�50�os�b�w�pojedynczej�transzy do�
100)
�� R�wnomierne�rozdzielenie�caBej�pr�by�badania�
trackingowego na�wszystkie�tygodnie�w�
badanym�okresie
151
Technika�gromadzenia�danych
�� Wywiady�osobiste�z�kwestionariuszem�
papierowym� pocztki
�� CATI
�� Samodzielnie�wypeBniana�ankieta�
elektroniczna�(obni|enie�koszt�w)
152
153
51
2013-10-25
Perspektywy�badan�trackingowych
�� Podstawowe zr�dBo wiedzy o zmianach w
[wiadomo[ci konsument�w i ich emocjonalnym
stosunku do medi�w, produkt�w i marek
�� Poszukiwanie mo|liwo[ci obni|enia koszt�w
gromadzenia danych
154
155
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
52
2013-10-25
Cechy�czBowieka,�kt�re�mog�by�
przedmiotem�pomiaru
�� Cechy ilo[ciowe
�� Cechy jako[ciowe
157
Cechy�ilo[ciowe
Cechy fizyczne
Cechy fizjologiczne Cechy ekonomiczne
Waga
Warto[ konsumpcji
Fale m�zgowe
Wiek
Dochody
Ruch gaBek ocznych
Wymiary
Wydatki
wra|liwo[ sk�ry
Wielko[ konsumpcji
Oszczdno[ci
Nat|enie gBosu
Wzrost
Potrzeby fizyczne
158
Cechy�jako[ciowe
Cechy psychiczne Inne cechy
�� Potrzeby psychiczne �� WyksztaBcenie
�� Motywy �� Umiejtno[ci
�� Postawy �� Wiedza
�� Opinie �� Zaw�d
�� Preferencje �� Status spoBeczny
�� wyobra|enia
159
53
2013-10-25
Rodzaje�instrument�w�pomiarowych
��Naturalne
��Sztuczne�konwencjonalne
��Sztuczne�mechaniczne
160
Badania�kwestionariuszowe
Kwestionariusz� zbi�r�pytaD�zapisanych�w�okre[lony�
spos�b�na�kartkach�papieru�lub�w�innej�formie�w�celu�
wywoBania�|danych�odpowiedzi
Kwestionariusz� wszelki�uprzednio�przygotowany,�
podporzdkowany�celom�badania�zbi�r�pytaD
Budowanie�kwestionariusza�jest�jednym�z�
najtrudniejszych�etap�w�procesu�badawczego
Budowanie�kwestionariusza�jest�sztuk�a�nie�
nauk!!!!!!
161
Etapy�budowy�kwestionariusza
�� Okre[lenie�celu�i�problemu�badawczego
�� SformuBowanie�wstpnej�listy�pytaD
�� Wstpne�skalowanie�odpowiedzi
�� Wstpne�sprawdzenie�kwestionariusza
�� Konstrukcja�kwestionariusza�pr�bnego
�� Pomiar�pr�bny
�� Opracowanie�ostatecznej�wersji�
kwestionariusza
162
54
2013-10-25
Zasady�budowania�
kwestionariusza
Kwestionariusz�ankietowy
Kwestionariusz�wywiadu
163
Struktura�kwestionariusza
��wstp
��cz[�gB�wna
��podstawowe�dane�o�respondentach
164
165
55
2013-10-25
Wstp
�� przedstawienie siebie i swojej firmy
�� wyja[nienie dlaczego dana osoba powinna udzieli
odpowiedzi
�� nawizanie kontaktu z respondentem
166
Zasady�projektowania�kwestionariusza
�� wBa[ciwa�kolejno[�pytaD�
�� pytanie�powinno�dotyczy�tylko�jednej�sprawy
�� pytania�powinny�dotyczy�fakt�w,�kt�re�respondenci�
mog�sobie�Batwo�przypomnie
�� pytania�powinny�by�jasne�i�zrozumiaBe�dla�ka|dego�
uczestnika�badaD
�� nale|y�unika�pytaD�sugerujcych,�naprowadzajcych�
respondenta
�� unika�pytaD�kBopotliwych�dla�respondenta
�� ukBad�i�prezentacja�kwestionariusza�powinny�uBatwia�
udzielenie�odpowiedzi
167
Skalowanie�odpowiedzi
Pytania
�� otwarte�zamknite
�� Odpowiedz�niewyskalowana�Odpowiedz�wyskalowana
Pytania�otwarte
�� zaleta zachcaj�do�odpowiadania�zgodnie�z�wol�
respondenta
�� wada niech�respondent�w�do�udzielania�dBugich�
odpowiedzi
Pytania�zamknite
�� niewielki�bBd�pomiaru,�je[li�dobrze�wyskalowane
168
56
2013-10-25
Pytania�otwarte
�� W�pytaniach�otwartych�respondent�nie�dostaje�do�wyboru�
gotowych�mo|liwo[ci�odpowiedzi.
Jakie�jest�Pana/Pani�zdanie�na�temat�globalnego�ocieplenia�
klimatu? �
lub�"Prosz�powiedzie,�jakie�zna�Pan(i)�marki�produktu�X?"
�� odpowiedzi�na�pytania�otwarte�s�zwykle�bardzo�zr�|nicowane.�
�� Oznacza�to,�|e�pogrupowanie�(zakodowanie)�tych�odpowiedzi�
mo|e�zaj�du|o�czasu.
�� zalet�pytaD�otwartych�jest�to,�|e�daj�one�bogatsze�informacje,�
co�czsto�bywa�u|yteczne.
169
Pytania�zamknite
�� respondent�mo|e�wybra�odpowiedz�spo[r�d�
ograniczonej�liczby�podanych�mo|liwo[ci.�
�� opracowywanie�odpowiedzi�na�pytania�
zamknite�jest�Batwiejsze,�poniewa|�znaczna�
cz[�mo|liwych�odpowiedzi�jest�znana�z�
wyprzedzeniem.�
�� pozwala�to�zaoszczdzi�czas�i�nakBad�pracy.�
170
Pytania�jednoodpowiedziowe
"Czy�w�cigu�ostatniego�miesica�kupiB(a)�Pan(i)�
produkty�marki�X?"�
�� Tak�
�� Nie�
�� Trudno�powiedzie
Respondent�mo|e�wskaza�tylko�jedn�spo[r�d�
podanych�odpowiedzi.
Tak�postawione�pytanie�pozwala�na�uzyskanie�og�lnej�
informacji�na�temat�(na�przykBad)�zainteresowania�
dan�kategori�produkt�w�lub�danym�segmentem�
rynku.
171
57
2013-10-25
Pytania�wieloodpowiedziowe
�� "Prosz�powiedzie,�kt�re�z�poni|ej�przedstawionych�
marek�Pan(i)�zna,�przynajmniej�ze�sByszenia?"
�� 1.�marka�A�
�� 2.�marka�B�
�� 3.�marka�C�
�� 4.�marka�D�
�� 5.�marka�E
Respondent�mo|e�wskaza�dowoln�liczb�odpowiedzi�
wszystkie,�marki,�jakie�zna.�
Takie�pytanie�pozwoli�dostrzec�szersze�spektrum�zachowaD,�
zar�wno�konsument�w,�jak�i�spoBeczeDstwa.�
Mo|liwe�jest�por�wnywanie�upodobaD�respondent�w.�
172
Pytania�wieloitemowe
�� "Jak�czsto�korzysta�Pan(i)�z�nastpujcych�produkt�w?"
zawsze czasami nigdy
�� 1.�marka�A
�� 2.�marka�B�
�� 3.�marka�C�
�� 4.�marka�D�
Respondent�udziela�odpowiedzi�na�kilka�(kilkana[cie)�pytaD�
u|ywajc�tej�samej�skali�(oddzielnie�jest�pytany�o�ka|dy�
element,�czyli�tutaj�mark).�
Odpowiedzi�na�pytanie�wieloitemowe zamknite�pozwalaj�na�
por�wnywanie�zjawisk�spoBecznych�i�rynkowych�wedBug�takiej�
samej�skali.�
Mo|liwe�dziki�nim�jest�por�wnywanie�proces�w�rynkowych�
dotyczcych,�na�przykBad�danego�segmentu�rynku.
173
ZBote�zasady�przy�tworzeniu�pytaD�TNS�
OBOP
Dostosowanie�jzyka�do�typu�respondent�w
�� Nie�nale|y�np.�u|ywa�naukowej�lub�
paranaukowej terminologii�w�badaniu�skierowanym�do�
uczni�w.�
Wyja[nienie�trudnych�poj�
�� Trudne�pojcia�nale|y�wyja[nia�we�wprowadzeniu�do�pytania.�
Dziki�temu�unikniemy�r�|nych�interpretacji�tych�poj.�
Zwr�cenie�uwagi�na�kolejno[�pytaD�
�� Niekt�re�pytania�jak,�np. o�wysoko[�dochod�w,�czy�o�sprawy�
osobiste,�albo�kwestie�dra|liwe,�najlepiej�umieszcza�na�koDcu�
kwestionariusza.�
�� Kwestionariusz�powinien�posiada�logiczn�struktur.
174
58
2013-10-25
ZBote�zasady�przy�tworzeniu�pytaD
Unikanie�pytaD�sugerujcych
�� Nale|y�sprawdzi,�czy�nie�naprowadzamy�
respondenta�na�jak[�okre[lon�odpowiedz.�Nale|y�
unika�pytaD�w�rodzaju� Rozumiem,�|e�Pana/Pani�
r�wnie|�martwi�globalne�ocieplenie�klimatu& ? �
Konkretno[
�� Nie�nale|y�zadawa�pytaD�w�rodzaju:� Czy�
kiedykolwiek�jechaB/a�Pan/Pani�autobusem? .�Lepiej�
spyta:� Kiedy�ostatnim�razem�jechaB/a�
Pan/Pani autobusem? �
175
ZBote�zasady�przy�tworzeniu�pytaD
Unikanie� dw�ch�pytaD�w�jednym
Unikanie�nieokre[lonych�jednostek�czasu
�� Nale|y�unika�pytaD�zawierajcych�okre[lenia�
takie�jak� czasami ,� regularnie �czy� czsto .�
Lepiej�stosowa�konkretne�okre[lenia�np.�
codziennie ,� raz�w�tygodniu �i�pyta:� ile�razy�
w�tygodniu? �itp.�
176
ZBote�zasady�przy�tworzeniu�pytaD
Unikanie�podw�jnej�negacji
�� Nie�zadawajmy�pytaD�takich�jak,�np.�to:� Czy�
nie�zgadza�si�Pan/Pani�ze�stwierdzeniem,�|e�
globalne�ocieplenie�klimatu�nie�stanowi�
zagro|enia�dla�Polski?�
Unikanie�sB�w�emocjonalnie�nacechowanych
�� Nale|y�unika�pytaD�w�rodzaju� Czy�sdzi�
Pan/Pani,�|e�nale|y�marnowa�wicej�
pienidzy�na�rozwizanie�problem�w�
ekologicznych? �SBowo� marnowa �ma�
Badunek�emocjonalny.�
177
59
2013-10-25
ZBote�zasady�przy�tworzeniu�pytaD
Grupowanie�pytaD�wg�typu�lub�tematyki
�� Warto�pogrupowa�razem�wszystkie�pytania�
dotyczce�tego�samego�tematu.�
Unikanie�pytania�o�procenty�lub�prawdopodobieDstwo
�� Wielu�respondent�w�ma�trudno[ci�z�podaniem�
warto[ci�procentowych�lub�prawdopodobieDstwa.�
Je[li�pytamy�o�oszacowanie�czego[�w�procentach,�
kt�rych�wielko[ci�powinny�sumowa�si�do�100%,�
czsto�uzyskujemy�sum�ni|sz�lub�wy|sz�od�100%.
178
ZBote�zasady�przy�tworzeniu�pytaD
Wykorzystywanie�narzdzi� w miar�potrzeby
�� Pokazanie�materiaB�w�pomocniczych�do�kategorii�odpowiedzi�
lub�kart�odpowiedzi�zwykle�sprawia,�|e�wywiad�staje�si�
przyjemniejszy,�a�jednocze[nie�rozwizanie�to�oszczdza�czas.�
Innym�rozwizaniem�mo|e�by�odtworzenie�reklamy�radiowej�
lub�telewizyjnej�z�pliku�elektronicznego.�
Dobre�przygotowanie�i�poinstruowanie�ankieter�w
�� Nale|y�zadba�o�to,�aby�ankieterzy�wiedzieli,�w�jaki�spos�b�
zadawa�respondentom�okre[lone�pytania.�Powinni�oni�tak|e�
wiedzie,�|e�wszystkie�pytania�nale|y�odczytywa�dokBadnie.�
Klarowno[�instrukcji�
�� Nale|y�zadba�o�wyrazne�zaznaczenie�instrukcji�dla�ankietera,�
odno[nik�w�oraz�sposobu�posBugiwania�si�materiaBami�
pomocniczymi.�Elementy�te�nie�mog pozosta�niezauwa|one.�
179
ZBote�zasady�przy�tworzeniu�pytaD
Podkre[lenie�poufno[ci�i�anonimowo[ci
�� Zazwyczaj�respondenci�udzielaj�szczerych�i�rzetelnych�
odpowiedzi�tylko�wtedy,�gdy�wyraznie�zaznaczy�si,�|e�ich�
odpowiedzi�bd�poufne.�
��
Mo|liwo[�przeprowadzenia�badania�pilota|owego
�� Warto�przeprowadzi�badanie�pilota|owe,�aby�sprawdzi,�czy�
pytania�zostaBy�odpowiednio�sformuBowane�z�punktu�widzenia�
ankieter�w,�i�czy�s�zrozumiaBe�dla�respondent�w
180
60
2013-10-25
Skale�pomiarowe Skala�
nominalna
Cel�pomiaru�
�� identyfikacja�kategorii�bez�konieczno[ci�
dokonywania�gradacji
�� mierzone�cechy�konsument�w:�pBe,�zaw�d,�miejsce�
zamieszkania,�
Pytania�rozstrzygajce
Czy�zamierzacie�PaDstwo�zakupi�telefon�kom�rkowy?�
Tak Nie�
181
Skala�porzdkowa
�� Cechy
�� Umo|liwiaj�uporzdkowanie�mierzonych�cech
Skala�Likerta (jednakowa�liczba�ocen�pozytywnych�i�
negatywnych)
�� bardzo�nie�lubi
�� raczej�nie�lubi
�� jest�mi�to�obojtne
�� raczej�lubi
�� bardzo�lubi
182
Skale�pomiarowe�
Skala�porzdkowa� Skala�rang
W�skali�1� 5�oceD�walory�smakowe�poszczeg�lnych�
marek�piwa
�� Marka
�� Lech
�� {ywiec
�� Okocim
�� Warka
�� Tyskie
183
61
2013-10-25
Skale�pomiarowe�
Skala�przedziaBowa
�� Skale�temperatur�Celsjusza,�Farenheita
Skala�przedziaBowa�w�formie�pytania�
dopeBniajacego
�� 1.�Prosz�okre[li�doln�granic�temperatury�
przy�kt�rej�produkt�powinien�zachowywa�
swoje�wBa[ciwo[ci�....................C
184
Skala�ilorazowa
Skala�ilorazowa
�� (naturalny�punkt�zerowy�i�jednostka�miary)
Skala�ilorazowa�w�formie�pytania�
dopeBniajcego
�� W�jakim�wieku�otrzymaB\a�Pani\Pan�prawo�
jazdy�............�lat
�� Prosz�okre[li�najwy|sz,�mo|liw�do�
zaakceptowania�cen�towaru�........................zB
185
Mierniki�analizy�zbiorowo[ci�wedBug�typu�
danych
Dane�nominalne
�� wskaznik�struktury�procentowej,�
�� Dominanta
Dane�porzdkowe
�� wskaznik�struktury�procentowej,�
�� dominanta,�
�� Mediana
Dane�przedziaBowe�i�ilorazowe
�� wskaznik�struktury�procentowej,�
�� dominanta,�
�� mediana,�
�� [rednia�
�� odchylenie�standardowe
186
62
2013-10-25
187
Zasig�badania�ankietowego
1. Badania peBne (wyczerpujce)
2. Badania cz[ciowe (niewyczerpujce, niepeBne)
Czynniki decydujce o wyborze:
�� Liczebno[ zbiorowo[ci (czasochBonno[,
pracochBonno[ i kosztochBonno[)
188
Rodzaje�populacji
�� Populacja�maBa� badania�peBne
�� Zbiorowo[�du|a� badania�fragmentaryczne
�� Populacje�na�temat�kt�rych�mamy�rozlegB�wiedz
�� Populacje�nieznane
189
63
2013-10-25
Rodzaje�populacji
Populacje�skoDczone (o�ustalonym�skBadzie�
jednostek)
�� zbiorowo[�miast�w�Polsce
�� pracownik�w�zakBadu�produkcyjnego�X
�� zbiorowo[�przedsibiorstw�okre[lonej�bran|y
�� zbiorowo[�mieszkaDc�w�miasta�x
190
Rodzaje�populacji
Populacje�nieskoDczone
�� zbiorowo[�nabywc�w�produktu
�� zbiorowo[�przeje|d|ajcych�przez�miasto
�� zbiorowo[�produkt�w�wytwarzanych�w�
zakBadzie�x
191
Badanie�cz[ciowe
�� badania zbiorowo[ci incydentalnych,
�� badania quasi-reprezentacyjne,
�� badania reprezentacyjne
192
64
2013-10-25
Pr�ba�badawcza
Korzy[ci�doboru�pr�by
�� Oszczdno[�pienidzy
�� Oszczdno[�czasu
�� Zwikszenie�dokBadno[ci�i�wiarygodno[ci�
wynik�w
�� przy�badaniach�peBnych� konieczno[�
zatrudnienia�wielu�os�b� wraz�ze�wzrostem�
liczby�os�b�ro[nie�ryzyko�popeBnienia�bBd�w
�� Zmniejszenie�koszt�w�zwizanych�z�
konieczno[ci�wypr�bowania�produktu
193
Etapy�procesu�doboru�pr�by
1. Zdefiniowanie�badanej�zbiorowo[ci�
(populacji)
2. Ustalenie�wykazu�(operatu)�badanej�
populacji
3. Ustalenie�liczebno[ci�pr�by
4. Wyb�r�metody�doboru�pr�by
5. Pobranie�pr�by
194
Populacja�badana
Populacja�badana� jest�to�zbiorowo[,�o�kt�rej�
badacz�chce�uzyska�okre[lone�dane.
SkBadniki�badanej�populacji
�� podmiot�(element)�populacji�
�� jednostka�pr�by
�� przedmiot�populacji/�zakres�przestrzenny
�� czas,�w�kt�rym�jednostki�pr�by�bd�poddane�
pomiarom.
PrzykBady�definiowania
�� I.�Badanie�dla�supermarketu
�� podmiot� gBowa�gospodarstwa�domowego
�� jednostka�pr�by� gospodarstwo�domowe
�� przedmiot�populacji� Katowice
�� czas� czerwiec�2006
195
65
2013-10-25
Wykaz�(operat)�badanej�populacji
Wykaz�(operat)�badanej�populacji� zbi�r�
jednostek�tej�populacji�odwzorowany�na�
okre[lonej�li[cie,�z�kt�rej�dobiera�si�pr�b.
�� ksiga�adresowa
�� ksi|ka�telefoniczna
�� lista�wyborc�w
�� bran|owy�katalog�firm
�� lista�klient�w
196
Zasady�sporzdzania�wykazu�badanej�
populacji
�� odpowiednio[ uaktualniona
�� kompletno[
�� wyBczno[ ka|da jednostka wystpuje w
wykazie tylko 1 raz
�� dokBadno[ nie mog by jednostki
nieistniejce lub nie nale|ce do badanej
populacji
�� dogodno[ ponumerowany i dostpny w
jednym miejscu
197
Ustalenie�liczebno[ci�pr�by
�� jak liczna ma by pr�ba, aby na jej podstawie mo|na byBo
wycign wnioski o badanej lub generalnej populacji.
�� wzrost liczebno[ci pr�by polepsza precyzj estymatora - ale
wy|sze koszty.
�� Przed obliczeniem niezbdnej liczebno[ci pr�by nale|y
odpowiedzie:
�� jak dokBadna ma by estymacja, czyli jaki dopuszczalny bBd
mo|na przyj;
�� jaki poziom ufno[ci nale|y przyj, aby nie przekroczy
przyjtego bBdu szacunku danego parametru;
�� jakie jest odchylenie standardowe lub jakie s proporcje
badanej populacji.
�� Je[li badanie ma by dokBadne bBd szacunku powinien si
mie[ci w granicach �2%.
198
66
2013-10-25
Wyb�r�metody�doboru�pr�by
Metoda�doboru�pr�by� jest�to�spos�b,�w�
jaki�jednostki�populacji�badanej�s�
dobierane�z�tej�populacji
199
Rodzaje�pr�b�(schematy�doboru�pr�by)
�� Losowe (random) na wyb�r konkretnej jednostki
badacz i ankieter nie maja wpBywu dob�r
obiektywny- mo|na posBugiwa si metodami
statystycznymi
�� Nielosowe (non-random)- wystpuje wpByw badacza
200
Metody doboru
pr�by
Dob�r nielosowy
Dob�r losowy
(celowy)
Dob�r losowy Dob�r Dob�r
Dob�r Dob�r Dob�r metod
Nieograniczony jednostek proporcjonalny
warstwowy wielostopniowy eliminacji
(prosty) typowych (kwotowy)
Dob�r za
Losowanie Dob�r
pomoc
proste systematyczny
liczb losowych
201
67
2013-10-25
Dob�r�wielostopniowy�i�warstwowanie�pr�by
Pr�ba og�lnopolska
I stopieD losowanie miast i gmin
II stopieD losowanie wsi w ramach gmin
III stopieD losowanie jednostek
Warstwowanie - podziaB badanej zbiorowo[ci na podklasy
w spos�b wyczerpujcy i wzajemnie rozBczny. W
ramach ka|dej warstwy dobiera si pr�b. Pozwala
zachowa w pr�bie udziaB poszczeg�lnych warstw w
zbiorowo[ci
202
Dob�r�losowy
��losowy�to�taki,�gdzie�los�decyduje�o�tym,�
kt�ra�jednostka�zostanie�dobrana
��losowanie�proste (bez�zwracania),�w�
wyniku�kt�rego�otrzymuje�si�prost�
pr�b�losow.�Obecnie�losowanie�
przeprowadza�si�za�pomoc�
komputerowych�program�w�losujcych.
203
Dob�r�losowy� Losowanie�systematyczne
Etapy
�� Wyznaczenie�interwaBu�losowania�wedBug�wzoru�k=N/n
�� Odczytanie�z�tablicy�liczb�losowych�pierwszego�numeru,�r.�
wskazujcego�pierwsz�jednostk�wchodzc�do�pr�by�
posBugiwanie�si�tablic�liczb�losowych
�� Wybranie�do�pr�by�jednostek
�� r,�r+k,�r+2k,�....r+(n 1)k
PrzykBad:�losowanie�n=17�przedsibiorstw�z�51 elementowego�
wykazu.�Trzeba�podzieli�wykaz�na�17�r�wnych�interwaB�w:�
k=51:17�=�3
�� Najpierw�losowo�numer,�a�potem�nastpny�co�k.�
�� Metod�t�stosuje�si�do�doboru�du|ych�pr�b�z�du|ych�
wykaz�w.�Nie�jest�ona�w�peBni�losowa,�bo�tylko�dob�r�
pierwszej�jednostki�jest�losowy.
204
68
2013-10-25
Dob�r�nielosowy
1.�Metoda�doboru�jednostek�typowych�
typowe,�uwa|ane�za�przecitne.�
�� Stosowana�we�wstpnych�etapach�badaD,�bo�
szybko[�i�maBe�koszty.�
�� Jednak�jest�zr�dBem�wikszych�bBd�w�ni|�
losowanie�proste.�
205
Metoda�doboru�kwotowego
�� szeroko�stosowana�w�badaniach�marketingowych.�
�� opiera�si�na�zaBo|eniu,�|e�pr�ba�jest�reprezentatywna�dla�
wszystkich�element�w�badanej�populacji�je|eli�struktura�pr�by�
jest�pod�wzgldem�cech�istotnych�taka�sama�jak�struktura�
badanej�zbiorowo[ci.
�� Badan�populacj�dzieli�si�na�grupy�(warstwy)�wedBug�takich�
cech kryteri�w�jak:�wiek,�pBe,�wielko[�rodziny,�doch�d,�
rodzaj�grupy�spoBecznej�lub�dziaBalno[ci.�
�� Po�wyborze�warstw�okre[la�si�skBad�pr�by.�
�� w�tym�celu�nale|y�ustali�udziaB�procentowy�wybranych�
warstw�w�populacji�badanej.�
�� Nastpnie�oblicza�si�skBad�pr�by�proporcjonalnie�do�udziaBu�
poszczeg�lnych�warstw�w�populacji.�
�� Te�skBadowe�liczby�jednostek�nazywa�si�kwotami�
206
Dob�r�nielosowy
Metoda�doboru�poprzez�eliminacj�
wyeliminowanie�jednostek�nietypowych�lub�
odgrywajcych�w�zbiorowo[ci�marginalna�rol
207
69
2013-10-25
Dob�r�nielosowy
�� Dob�r�przypadkowy�(wygodny)� pr�b�tworzy�
si�jedynie�na�podstawie�deklarowanej�
akceptacji�uczestnictwa�w�badaniu
�� zastosowanie�w�badaniach�zagadnieD�
powszechnych�
�� nie�jest�istotne�r�|nicowanie�si�pogld�w
�� np.�badanie�ulicznych�przekaz�w�reklamowych
208
Pr�ba�celowa
�� Uchwycenie zr�|nicowania wewntrz zbiorowo[ci,
wystpujcych kontrast�w, skrajnych pogld�w i
zachowaD
�� Nie upowa|nia do uog�lnienia wynik�w na caB
zbiorowo[
�� Wykorzystywana w badaniach jako[ciowych i
pilota|owych
�� R�|ne mechanizmy doboru jednostek (np. jak przy
pr�bach udziaBowych)
209
70
2013-10-25
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
Segmentacja� wybrane�definicje
Segmentacja rynku polega na
wyodrbnieniu w miar jednorodnych grup
konsument�w przy wykorzystaniu r�|nych
kryteri�w oraz na okre[leniu dla ka|dej z
tych grup koncepcji dziaBaD
marketingowych
212
Przyczyny�dokonywania�
segmentacji
�� Precyzyjne�okre[lenie�zr�|nicowania�potrzeb�
poszczeg�lnych�grup�klient�w�oraz�motyw�w�kt�rymi�
si�kieruj,
�� Dostosowanie�oferowanych�usBug�do�potrzeb�
nabywc�w
�� Szybkie�reagowanie�na�zmiany�zachodzce�na�rynku
�� Efektywne�ulokowanie�[rodk�w�w�procesie�realizacji�
strategii�marketingowej
213
71
2013-10-25
Przyczyny�dokonywania�
segmentacji
�� Dob�r�medi�w�najbardziej�efektywnych�w�kampanii�
promocyjnej
�� Polepszenie�efekt�w�w�walce�konkurencyjnej
�� Skierowanie�uwagi�na�wybrane�grupy�klient�w
�� Opracowanie�i�realizowanie�strategii�reakcji�klient�w
214
Cechy�dobrze�wyodrbnionego�segmentu
Wielko[
W przypadku wyodrbnienia zbyt maBej liczby
klient�w wtpliwe jest aby uzyskane z tego tytuBu
korzy[ci zrekompensowaBy poniesione koszty
215
Cechy�dobrze�wyodrbnionego�segmentu
Mierzalno[
Wielko[ i cechy segmentu powinny by mierzalne,
poza tym powinny dostarcza niezbdnych
informacji o klientach (wiek, dochody, wyksztaBcenie
itd.)
216
72
2013-10-25
Cechy�dobrze�wyodrbnionego�segmentu
OpBacalno[
Segment musi pokry przynajmniej koszty strategii
marketingowej; warunek ten jest [ci[le zwizany z
kwesti odpowiedniej wielko[ci grupy klient�w.
217
Cechy�dobrze�wyodrbnionego�segmentu
Dostpno[
Segment klient�w powinien by dostpny co
umo|liwia efektywne wykorzystanie instrument�w
marketingowych.
218
Cechy�dobrze�wyodrbnionego�segmentu
Homogeniczno[
Segment powinien obejmowa grupy odznaczajce
si podobnymi cechami i potrzebami np. MBodzie|
studiujca.
219
73
2013-10-25
Etapy�podziaBu�rynku�na�segmenty
1. Okre[lenie (zdefiniowanie) rynku istotnego z
punktu widzenia funkcjonowania banku, np.
klienci indywidualni czynni zawodowo.
2. Dob�r kryteri�w segmentacji
3. Ocena atrakcyjno[ci poszczeg�lnych
segment�w rynku i wyb�r tych do kt�rych
bdzie adresowana oferta banku.
220
Kryteria�segmentacji
Kryteria
segmentacji
Demogra- SpoBeczno- Psychogra-
Geograficzne Behawioralne
ficzne ekonomiczne ficzne
221
Kryteria�demograficzne
�� Wiek
�� Klasa spoBeczna
�� Cykl |ycia
222
74
2013-10-25
Oczekiwania�klient�w�wobec�banku�i�jego�usBug�w�
zale|no[ci�od�fazy�|ycia�i�statusu�rodzinnego
Ludzie mBodzi Niezale|ni, oczekuj od banku tanich,
wygodnych form obsBugi, najcz[ciej o
charakterze po|yczkowym, karty
kredytowe.
MBode maB|eDstwa Wsp�lne konta bankowe, interesuj si
kredytami bankowymi, oszczdzaniem a
tak|e usBugami ubezpieczeniowymi
Rodziny Faza najdBu|sza i najmniej jednorodna.
Szybka i tania obsBuga rozliczeD
pieni|nych i kredytowych.
Osoby w wieku Oszczdzanie i porady finansowe.
emerytalnym Atrakcyjny segment to emeryci, kt�rzy
opr�cz emerytur maj inne zr�dBa
dochod�w.
223
Kryterium�spoBeczno ekonomiczne
�� Doch�d
�� WyksztaBcenie
�� Zaw�d
�� Tradycja
�� Pochodzenie spoBeczne i narodowo[ciowe
�� Religia, formy wypoczynku itp.
224
Kryteria�behawioralne
Kryteria te odnosz si do cech osobowo[ci
klient�w:
�� Wzorce�konsumpcji:�przywizanie�do�banku,�
intensywno[�korzystania�z�jego�usBug,
�� Korzy[ci�z�danej�usBugi�oraz�postrzeganie�ich�przez�
klienta,�a�tak|e�reakcje�na�[rodki�marketingowe.
�� Warunki�zwizane�z�korzystaniem�z�usBug�
bankowych�np.�Oczekiwania�wobec�[wiadczenia�
usBug,�preferowany�rodzaj�banku.
225
75
2013-10-25
Kryteria�psychograficzne
Odnosz�si�do�stylu�|ycia,�postaw,�warto[ci,�
hierarchii�potrzeb,�np.:
�� Osoby�aktywne�i�ambitne
�� Osoby�o�tradycyjnym�podej[ciu
�� Osoby�preferujce�przede�wszystkim�
bezpieczeDstwo.
226
Typowe�zmienne�segmentacyjne�i�przykBady
227
Kryteria segmentacji klient�w instytucjonalnych:
�� Wielko[ przedsibiorstwa,
�� Forma prawna,
�� Bran|a gospodarki,
�� Obszar funkcjonowania,
�� Poziom zasob�w,
�� Struktura organizacyjna i cechy os�b
podejmujcych decyzje finansowe,
�� Okres funkcjonowania firmy
�� Postawy i oczekiwania wobec banku.
dr in|. A. Wicka - segmentacja 228
76
2013-10-25
Segmentacja
Metoda ex ante
Kryteria podziaBu rynku ustala si z g�ry. Po
czym identyfikuje si segmenty docelowe;
gB�wnym zr�dBem informacji o rynku jest baza
danych, kt�r dysponuje bank; na tej
podstawie okre[la si potencjaln wielko[
rynku i charakteryzuje klient�w (wedBug
kryterium geograficznego, demograficznego ,
behawioralnego)
Pluta Olearnik M.
229
Segmentacja
Metoda ex-post
PodziaB klient�w na segmenty przeprowadza si
przy pomocy badaD rynkowych; metoda ta peBni
rol pomocnicz wobec opisanej powy|ej.
Pluta Olearnik M.
230
Metody�segmentacji
1. Tabelaryzacja korelacyjna-
polega na prezentacji zale|no[ci pomidzy
dwoma charakterystykami (zmiennymi) w formie
dw�ch zestawieD. Mo|e dotyczy np. Liczby
posiadanych kart pBatniczych w zale|no[ci od
dochod�w.
231
77
2013-10-25
Metody�segmentacji
2. Statystyczna analiza wielowymiarowa
pozwala przeprowadzi analiz wielu wymiar�w
jednocze[nie. Bank uzyskuje dziki temu
informacje na temat wielu cech
charakteryzujcych dan zbiorowo[.
232
Analiza�skupieD
Celem analizy skupieD (cluster analysis) jest
�� wyodrbnienie ze zbioru danych obiekt�w, kt�re byByby
podobne do siebie, i Bczenie ich w grupy. W wyniku
dziaBania tej analizy z jednego niejednorodnego zbioru
danych otrzymujemy grup kilku jednorodnych zbior�w.
Obiekty znajdujce si w tym samym zbiorze uznawane
s za podobne do siebie , obiekty z r�|nych zbior�w
traktowane s jako niepodobne .
233
234
78
2013-10-25
Wskazniki�potencjalnej�
efektywno[ci�[rodk�w�reklamy
��Wskaznik�penetracji
��Wskaznik�jednostkowych�koszt�w�
penetracji
��Koszt�dotarcia�do�tysica�odbiorc�w�
reklamy
235
Wskaznik�penetracji
GRP= R * F
R- zasig oddziaBywania jako liczba podmiot�w
odbierajcych przekaz reklamowy lub udziaB tych
podmiot�w w caBej zbiorowo[ci odbiorc�w w
okre[lonym czasie,
F - liczba ekspozycji (nadawania) przekazu w
okre[lonym czasie
236
Wskaznik�penetracji� przykBad
�� Przekaz reklamowy spostrzegBo 70%,
�� Przecitna osoba widziaBa reklam w danym okresie
3 razy
�� GRP wynosi 70*3=210
�� Wskaznik ten jest najcz[ciej wy|szy w odniesieniu
do telewizji ni| do radia
237
79
2013-10-25
Wskaznik�jednostkowych�koszt�w�
ekspozycji
K je= KR / GRP
K je - koszty jednostkowe ekspozycji
KR - koszty akcji reklamowej
GRP - wskaznik ekspozycji/penetracji
238
Wskaznik�jednostkowych�koszt�w�
ekspozycji
�� Najcz[ciej wykorzystywany do liczenia
efektywno[ci medi�w telewizyjnych i radiowych
(przywizywanie szczeg�lnej uwagi do czstotliwo[ci
ekspozycji).
239
Wskaznik�jednostkowych�koszt�w�
ekspozycji
DzieD emisji Liczba DBugo[ ZaBo|one Koszty Jednostkowy
ekspozycji spotu GRP caBkowite Koszt
w miesicu reklamowego (zB) ekspozycji
(sek.) (zB)
pitek 4 30 20 68000 3400
pitek 6 60 45 247500 5500
sobota 4 30 15 48000 3200
sobota 6 60 35 147000 4200
razem 20 115 510500
240
80
2013-10-25
Wnioski
�� Dla firmy bardziej opBacalne s spoty 30 sekundowe
ni| 60 sekundowe jednostkowe koszty ekspozycji
s ni|sze.
�� Korzystniejsze s reklamy w soboty ni| w pitki.
241
Koszt�dotarcia�do�tysica�
odbiorc�w
*1000
K
R
=�
K D
N
KD - koszt dotarcia do tysica odbiorc�w
KR - koszt przekazu reklamowego w danym [rodku
przekazu
N- nakBad (zasig dotarcia [rodka reklamy do
odbiorc�w)
242
Metoda� koszt�na�1000 przykBad
�� Koszt�umieszczenia�ogBoszenia�w�miesiczniku�A�wynosi�
2000�zB. nakBad�1,5�mln.
�� Koszt�umieszczenia�ogBoszenia�w�miesiczniku�B wynosi�
1800�zB.� nakBad�1,8�mln
�� Koszt�na�1000�A=1,33�zB.
�� Koszt�na�1000�B�=�1,0�zB.
243
81
2013-10-25
Testowanie�akcji�reklamowej
Metody�testowania:
��jury�konsument�w
��test�portfelowy
��test�teatralny
244
Jury�konsument�w
�� ok. 100 os�b adresat�w przekazu reklamowego,
�� wywiady indywidualne lub grupowe po zapoznaniu z
przekazem reklamowym
�� respondenci oceniaj przekaz na punktowej skali
ocen.
245
Test�portfelowy
�� ok.�100�os�b�adresat�w�przekazu�
reklamowego,
�� por�wnywanie�przekaz�w�rzeczywistych�z�
przekazami�roboczymi�(utworzonymi�tylko�dla�
por�wnania).
246
82
2013-10-25
Testy�teatralne
��do�oceny�reklamy�telewizyjnej�i�kinowej,
��200 600�osobowa�grupa,
��po�prezentacji�filmu�reklamowego�
respondenci�wypeBniaj�kwestionariusz�
go�oceniajcy.
247
Co�to�jest�satysfakcja�klienta?
�� W�wyniku�zakupu�i�korzystania�z�produktu/usBugi�
Klient�zaspokaja�lub�nie�zaspokaja�swoje�
oczekiwania.�Mog tu�wystpi trzy�rodzaje�
zale|no[ci:
�� oczekiwania�byBy�wiksze�ni| dostarczone�przez�
zakupiony�produkt� Klient�niezadowolony
�� oczekiwania�byBy�mniejsze�ni| dostarczone�
przez zakupiony�produkt� Klient�bardzo�
zadowolony
�� oczekiwania�pokrywaj si�z�dostarczonymi�
przez�zakupiony�produkt� Klient�zadowolony
�� OCZEKIWANIA�to�zbi�r/kombinacja�pewnych�cech�
istotnych�z�punktu�widzenia�KLIENTA
249
83
2013-10-25
Klient� 3� Z
�� Znaleziony
�� Zadowolony
�� Zatrzymany
250
Istota�satysfakcji
Satysfakcja to reakcja emocjonalna na procesy
por�wnawcze realizowane przez klienta, polegajce
na zestawieniu swoich do[wiadczeD i doznaD po
konsumpcji produktu lub usBugi z oczekiwaniami,
indywidualnymi normami lub okre[lonym wzorcem
oceny.
251
Program�badania�i�pomiaru�satysfakcji
1. Identyfikacja obiekt�w badania (grupy klient�w).
2. Okre[lenie podstawowych kryteri�w oceny
satysfakcji.
3. Wyb�r metod pomiaru.
4. Prowadzenie pomiar�w za pomoc wybranych
metod.
5. Analiza por�wnawcza na tle konkurencji.
6. Interpretacja i ocena wynik�w
252
84
2013-10-25
Sposoby�analizy�satysfakcji�klienta
�� Badanie poziomu zadowolenia klienta:
�� analiza poziomu sprzeda|y
�� analiza utraty klient�w
�� analiza reklamacji
�� Indeks satysfakcji klienta
(ang. CSI Customer Satisfaction Index)
253
Indeks�Satysfakcji�Klienta(1)
�� Metoda�ta�pozwala�na�analiz poziomu�zadowolenia�Klienta�pod�
wzgldem�ka|dej�cechy�istotnej�z�punktu�widzenia�satysfakcji�
Klienta�jak�i�caBo[ci�produktu/usBugi.�
�� Badanie�CSI�daje�odpowiedz na�pytania:
�� jakie�s oczekiwania�Klienta�co�do�produktu/usBugi?
�� kt�re�z�tych�oczekiwaD maj najwiksz warto[ dla�Klienta?
�� w�jakim�stopniu�nasz�produkt�speBnia�te�oczekiwania?
�� w�jakim�stopniu�konkurencja�speBnia�te�oczekiwania?
�� w�kt�re�elementy�nale|y�inwestowa i�rozwija,�a�kt�re�s
przeinwestowane?
254
Indeks�Satysfakcji�Klienta(2)
�� Etap I wt�rna eksploracja:
�� analiza informacji dostpnych wewntrz firmy,
warsztaty z pracownikami firmy(dziaBy sprzeda|y,
marketingu, produkcji), wywiady indywidualne
pogBbione z Klientami firmy ewentualnie ekspertami
�� cel: zdefiniowanie cech, kt�re maj by oceniane,
wyeliminowanie niepotrzebnych element�w badania
(wiele informacji posiada sama firma)
�� zdefiniowanie czynnik�w generujcych zadowolenie
Klienta lub niezadowolenie, jakimi kryteriami si
kieruj nabywcy
255
85
2013-10-25
Indeks�Satysfakcji�Klienta(3)
�� Etap II budowa kwestionariusza:
�� umieszczenia w nim odpowiednich pytaD dotyczcych
czynnik�w satysfakcji Klient�w, dajcych si
zwymiarowa za pomoc skali Likerta (od 1 do 5)
�� respondenci dodatkowo nadaj powy|szym czynnikom
wagi (trzeba szczeg�lnie zwraca uwag na skal, w
jakiej przedstawiane s wagi), co w rezultacie powoduje,
i| otrzymana ocena konkretnego czynnika jest miar
wa|on
256
Indeks�Satysfakcji�Klienta(4)
�� Etap�III� prezentacja�i�analiza�wynik�w:
�� miara�[rednia�z�powy|szych�wa|onych�ocen�wszystkich�
czynnik�w�daje�w�rezultacie�wa|ony�og�lny CSI
�� procedura�wyliczania�wa|onych�ocen�ka|dego�czynnika�
odbywa�si dla�ka|dego�respondenta� wszyscy�respondenci�
nadaj oceny�wa|one�wszystkim�czynnikom
�� tak�skonstruowany�indeks�przedstawiany�jest�r�wnie|�w�
powizaniu�z�przychodami�firmy�(funkcja)
�� miara�Indeksu Satysfakcji�Klienta�wykonywana�jest�dla�firmy�
jak�r�wnie| dla�ka|dej�firmy�konkurencyjnej,�co�umo|liwia�
dokonanie�pozycjonowania�firmy�pod�wzgldem�ich�
atrakcyjno[ci�dla�Klient�w�
257
CSI�(5)� wady
�� Przyjte zaBo|enia teoretyczne tworzenia indeksu:
wielowariantow ocen produktu przez klienta przy u|yciu
n r�|nych parametr�w oraz uwzgldnianie znaczenia
ka|dego z parametr�w przez przyporzdkowanie mu
odpowiedniego wsp�Bczynnika znaczenia (wagi),
�� Wy|szy indeks zadowolenia klienta mo|e lecz nie musi
oznacza wy|szych przychod�w ze sprzeda|y i tego
produktu,
�� Stosowanie wsp�Bczynnika CSI wymaga systematycznego
prowadzenia badaD rynkowych
�� Zapewnienie por�wnywalno[ci parametr�w i ich wag
dr in|. A. Wicka 258
86
2013-10-25
PrzykBad�obliczania�wagi�poszczeg�lnych�cech�usBugi
Cecha usBugi Ocena wa|no[ci Waga (%)
recepcja 4,2 14,09
pok�j 5,0 16,78
sprztanie 4,3 14,43
restauracja 4,5 15,10
UsBugi dodatkowe 3,5 11,75
Atmosfera hotelu 4,0 13,42
Parking 4,3 14,43
29,8 100
259
Ocena�wa|ona�satysfakcji
Cecha usBugi Ocena satysfakcji Waga (%) Ocena
wa|ona
recepcja 4,0 14,09 0,56
pok�j 4,5 16,78 0,76
sprztanie 4,0 14,43 0,58
restauracja 4,1 15,10 0,62
UsBugi dodatkowe 3,8 11,75 0,45
Atmosfera hotelu 4,0 13,42 0,54
Parking 3,5 14,43 0,51
100 4,02
260
Badanie�typu�tajemniczy�klient�(mystery
shopping)
�� Prowadzcy�badanie�udaje�klienta�i�sam�gromadzi�
do[wiadczenia�i�przekonuje�si�o�jako[ci�oferty,�a�
zwBaszcza�o�poziomie�obsBugi.�
�� Jest�to�rodzaj�eksperymentu�kontrolowanego.�Cechy�na�
kt�re�zwraca�si�uwag:�umiejtno[�nawizywania�
kontaktu�z�klientem,�sprawno[�obsBugi,�kultura�osobista�i�
wygld�personelu,�umiejtno[�prowadzenia�rozmowy�z�
klientem.
261
87
2013-10-25
Tajemniczy�klient � wyniki�badaD
262
Metoda�SERVQAL
�� TW�RCY: Parasuraman A., Berry L. i Zeithaml V.A.
�� ZaBo|enie�metody:�jako[�usBug�mierzy�si�r�|nic�
pomidzy�usBug�oczekiwan�a�otrzyman.
�� W�oryginalnej�wersji�autorzy�u|yli�10�kryteri�w,�kt�re�
zostaBy�zredukowane�do�5.
dr in|. A. Wicka 263
Luki�w�obsBudze
Luka Luka w Luka Luka w Luka w
proceduralna percepcji
promocyjna rozumieniu zachowaniu
potrzeb
LUKA W JAKOZCI OBSAUGI
264
88
2013-10-25
5�ocenianych�wymiar�w
1. Materialno[ obsBugi (wygld, wyposa|enie)
2. Niezawodno[ (solidno[, rzetelno[)
3. Zdolno[ reakcji na potrzeby klienta, czy zaistniaBe
sytuacje
4. Pewno[ i fachowo[ (kwalifikacje, uprzejmo[)
5. Empatia (wyczucie potrzeb klienta, po[wicenie
uwagi)
265
5�ocenianych�wymiar�w
�� Oceny tej dokonuje si w 7 stopniowej skali Likerta.
�� Pytanie dotyczy oceny oczekiwaD wobec usBugi,
�� Pytanie dotyczy oceny usBugi otrzymanej
�� Trzecia cz[ badania dotyczy ustalenia stopnia
wa|no[ci poszczeg�lnych element�w i polega na
przydziale 100 punkt�w 5 wymiarom jako[ci usBug.
266
2013-10-25 JarosBaw GoBbiewski PM_2013
89
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
mat?13 mat?13mat 13 k8mat 13 k10Yasnac MX3 Mat [PP] CU03 13Yasnac MX3 Mat [MM] C553 13mat 13 k9mat 13 k11mat 13 k2mat 13 k3przeszlosc to dzis 13 rozklad mat kl ii 2mat 13 k5mat 13 k4UAS 13 zaoer4p2 5 13Mat 6 Grawitacja dolnyMAT BUD 6więcej podobnych podstron