plik


ÿþFunkcja nerek: Nerka Biochemiczne wskazniki zaburzeD funkcji nerek Wydalnicza - usuwanie koDcowych produktów przemian (mocznik, kreatynina, kw. moczowy, kw. siarkowy, kw. fosforowy), ksenobiotyków i ich metabolitów & & . ZakBad Terapii Monitorowanej i Farmakogenetyki Katedry Analityki Klinicznej Regulacyjna  utrzymanie homeostazy MirosBawa SzczepaDska -Konkel wodno- elektrolitowej i kwasowo-zasadowej Endokrynna  produkcja i wydzielanie hormonów: renina, 1,25(OH)2D3, erytropoetyna Hemodynamika a funkcja nerek Nerka w przekroju Nerka w przekroju Sercowy wyrzut krwi 20% PrzepByw krwi przez nerki; RBF  1200 ml/min PrzepByw osocza przez nerki; RPF  600ml/min 20% Filtracja kBbuszkowa; GFR ~ 120 ml/min 1% Diureza; 3 4 3 V ~ 1 ml/min 4 Ci[nienie ttnicze krwi (BP) Regulacja przepBywu krwi przez nerki a nerkowa hemodynamika (RPF i GFR) (RBF) 3,0 0,6 GFR Ci[nienie krwi ttnicy nerkowej RBF = ------------------------------------------------ 2,0 0,4 Opór naczyD wewntrznerkowych RPF Opór naczyD kontroluj: Hormony (angiotensyna II, wazopresyna, przedsionkowy czynnik 1,0 0,2 natriuretyczny) Nerwy nerkowe (pozazwojowe zakoDczenia adrenergiczne) Wewntrznerkowe czynniki kontrolujce (NO, Endotelina, 0 40 Prostaglandyny, ATP, Ang II, Ado) 80 120 160 200 240 Czynniki farmakologiczne BP (mmHg) 6 6 -1 -1 -1 -1 GFR ( ml ·g min ) RPF ( ml ·g min ) NEFRON Mikrokr|enie w nerkach jednostka funkcjonalna nerki KBbuszek nerkowy Produkcja/wydalanie moczu - unikatowy system jest wypadkow: Cz[ naczyniowy przechodzcy korowa w system kanalikowy 1) filtracji kBbuszkowej nerki 2) wchBaniania zwrotnego 3) wydzielania - sekrecji Cz[ rdzeniowa nerki 8 8 KABUSZEK NERKOWY KBbuszek nerkowy w preparacie histologicznym i aparat przykBbkowy Anatomiczna wspóBzale|no[ TD midzy kanalikiem dystalnym MD a kBbuszkiem * TO *** * Komórki przykBbkowe MD  macula densa TD  ttniczka doprowadzajca TO  ttniczka odprowadzajca [wiatBo naczyD kapilarnych Kanalik proksymalny 9 10 9 10 Filtracja kBbuszkowa (GFR)  parametry fizyczne warunkujce tempo filtracji Filtr kBbuszkowy  struktura, przewodno[ GFR = EFP x Kf Zaburzenia filtracji: EFP = efektywne ci[nienie Bariera filtracyjna: Osocze EFP filtracyjne Nadci[nienie (‘!Pc) 1.ZródbBonek - 2% EFP = Pc - (Àc + Pt) À À À Hipoalbuminemia(“!Àc) À À À 2.BBona Kf =wspóBczynnik filtracyjny podstawowa - 50% Sklerowacenie bBony opisuje: 3.NabBonek - 48% filtracyjnej (“!Kf) powierzchni filtracyjn (podocyty) przewodno[ hydrauliczn Przescz kBbuszkowy woda, elektrolity, drobnoczsteczkowe metabolity koDcowe produkty przemian 11 11 Osoczowe wskazniki niewydolno[ci nerek Filtracja kBbuszkowa (GFR) ) - pomiar w badaniach klirensowych St|enie w osoczu/surowicy: Kreatynina > 1,5 mg/dl (gdy GFR < 40 ml/min) Mocznik > 50 mg/dl (gdy GFR < 10 ml/min) Gdy dla danej substancji x EFP Klirens kreatyniny, Kw. moczowy > 10 mg/dl (gdy GFR < 10 ml/min) Badunek filtracyjny Klirens inuliny lub klirens zwizków Cystatyna C > 1,4 mg/L (gdy GFR < 60 ml/min) = Badunek wydalany znakowanych: ²-proteina [GFR Ï% Px = V Ï% Ux] Trytem 3H to Cystatyna C w osoczu  bardziej czuBy i specyficzny Technetem 99mTc GFR = Ux Ï% V / Px test diagnostyczny ni| kreatynina w osoczu Chromem 51Cr Jodem 125J 13 14 13 14 Cystatyna C Cystatyna C i kreatynina - Osoczowy wskaznik filtracji kBbuszkowej - st|enie w osoczu ludzi zdrowych Cystatyna C (metoda immunoturbidymetryczna) BiaBko - 122 AA - 13 kDa doro[li (19-49lat) 0,53-0,92 mg/l Inhibitor proteazy cysteinowej doro[li (>50 lat) 0,58-1,02 mg/l dzieci (1-17lat) 0,50-1,27 mg/l Synteza cystatyny C: - w komórkach jdrzastych ze staB prdko[ci Kreatynina (metoda oparta na reakcji Jaffe go) doro[li St|enie w osoczu dzieci (n = 309): 0,51 ÷ 0,98 mg/L - kobiety 0,7-1,25 mg/dl Metody analizy ilo[ciowej: - m|czyzni 0,9-1,45 mg/dl dzieci RIA, EIA, fluoroscencyjne - do 2 lat 0,2 0,5 mg/dl Obecnie: - od 2-9 lat 0,3- 0,9 mg/dl zautomatyzowane metody - od 10-18 lat 0,6 1,2 mg/dl turbidymetryczne i nefelometryczne [Badanie i Diagnoza 2002, 8(11)] z u|yciem lateksu i specyficznych przeciwciaB 15 16 15 16 BiaBko w moczu BiaBko w moczu BiaBko w moczu  pochodzenia kBbuszkowego  pochodzenia kBbuszkowego -pochodzenia kanalikowego EFP Alb ± ²2MG Przesczanie: Przesczanie: Uszkodzenie filtru BTP ograniczone ograniczone Patologia Fizjologia przepuszczalno[ dla biaBek albumina ~0,36 g/dob albumina ~0,36 g/dob o m.cz. e" 60 kDa swobodne swobodne -BiaBkomocz pochodzenia Endocytoza biaBka o m.cz.< 60 kD biaBka o m.cz.< 60 kD Zaburzenie kBbkowego Np.: ²2-mikroglobulina Np.: ²2-mikroglobulina biaBek transportu biaBek biaBko wi|ce retinol (RBP) biaBko wi|ce retinol (RBP) - Mikroalbuminuria ²-proteina (BTP) ²-proteina (BTP) 30  300 mg/dob Umiarkowana proteinuria cystatyna C cystatyna C Proteinuria Mikroalbuminuria lizozym i inne lizozym i inne > 500 mg/dob Wydalanie: < 30mg/dob Wydalanie: < 30mg/dob 17 18 17 18 Nerkowa gospodarka sodu i wody Laboratoryjne wskazniki zaburzonej funkcji kanalików proksymalnych H2O Na ----------------------------------------------- W wyniku obni|enia kanalikowego transportu maksymalnego (Tm): Dobowy Umiarkowana proteinuria Badunek filtracyjny 150 L 21 moli Aminoaciduria uogólniona  w zatruciach miedzi, kadmem Badunek wydalany 1,5 L 0,2 mol ------------------------------------------------ - wybiórcza , np.: cystynuria wchBanianie zwrotne: ~99% ~99% (Aminoaciduria pozanerkowa , np.: fenyloketonuria) Glikozuria  gdy st|enie GLU we krwi < 10 mmol/L Regulacja: ADH Aldosteron Dwuwglanuria  kwasica kanalikowa II rzdu angiotensyna II ANF, noradrenalina W wyniku uszkodzenia integralno[ci komórek kanalików: Enzymuria  LDH, GGTP, N-acetyloglukozoaminidaza (NAG) 19 20 19 20 Kanalikowy transport jonów sodu i wody Na+/K+-ATPaza  pompa sodowa Na caBej dBugo[ci nefronu, z wyjtkiem ramienia Na caBej dBugo[ci nefronu, z wyjtkiem ramienia zstpujcego ptli - dla sodu zstpujcego ptli - dla sodu 3 Na+ i wstpujcego - dla wody i wstpujcego - dla wody Mechanizm wchBaniania zwrotnego: + + + + + + + + + + " [Na+] 130 mM Aktywny transport sodu  przy udziale pompy sodowej, Aktywny transport sodu  ² ² ± ± oraz po[rednio aktywny transport wymienny z H+ " V 60  90 mV - - - - - - - - - - - - - i ko-transport z anionami, GLU. BBona Transport bierny wody  warunkowany gradientem Transport bierny wody  warunkowany gradientem komórkowa osmotycznym i kontrolowany przez ADH 2 K+ osmotycznym i kontrolowany przez ADH Wntrze ATP ADP komórki 21 21 Reabsorpcja sodu w nerkach a zu|ycie tlenu Wydalanie osmolitów z moczem 3 Na+/ 2 K+ ATP = ADP + Pi Przecitne dobowe wydalanie: Aktywny transport sodu : 600 mmoli (~15 g) w 1-2 litrach wody ~ 18 moli Na+ / dob w tym: 18 moli Na+ / 6 moli ATP Mocznik ~250, 6 moli ATP /~ 1 mol O2 Na+ ~100, K+ ~ 50 , H" 22,4 L tlenu A- ~200 Niedokrwienie i niedotlenienie nerki Wydalanie osmolitów w objto[ci wody ok. 0,5 L zaburzenie kanalikowego transportu  mocz maksymalnie zagszczony (c.wB. 1030 g/L) gBównie w rdzeniu nerki 23 24 24 Ocena funkcji nerek u ludzi zdrowych w wieku 24 -25 lat Zagszczanie moczu Kobiety M|czyzni w dystalnych odcinkach nefronu (n = 46) (n=36) Objto[ dobowa moczu (ml) 1000 ÷ 1612 1224 ÷ 2400 Warunki: Filtracja kBbuszkowa (GFR) Odpowiedni Badunek NaCl dopBywajcy do ptli Kreatynina w sur. (µmol/l) 80 ÷ 110 95 ÷ 140 µ µ µ Mocznik w sur. (mmol/l) 2,2 ÷ 6,1 3,1 ÷ 7,5 Sprawny system transportu aktywnego w ptli Klirens kreatyniny (ml/min) 68 ÷ 115 89 ÷ 138 Transport mocznika do rdzenia wewntrznego nerki Wydalanie moczu Diureza; V (ml/min) 0,70 ÷ 1,12 0,85 ÷ 1,67 Wydzielanie ADH FEv (%) 0,9 ÷ 1 1 ÷ 1,2 Wydalanie osmolitów (mmol/min) 0,58 ÷ 0,96 0,75 ÷ 1,14 Wra|liwo[ nefronów na ADH Klirens osmotyczny (ml/min) 2,0 ÷ 3,2 2,5 ÷ 3,8 FEosm (%) 3 3 Odpowiedni przepByw krwi w cz[ci rdzeniowej nerki Zagszczanie moczu Ci|ar wB. moczu (g/l) 1015 ÷ 1022 1018 ÷1025 Zaburzenie jednego z powy|szych = upo[ledzenie WspóBczynnik zagszczania moczu (Uosm/Posm) 2 ÷ 3 2,5 ÷ 3,5 zagszczania moczu, (np. furosemid) Klirens wolnej wody; C = V - Cosm (ml/min) (-)1,3 ÷ (-)3.2 (-)1.9 ÷ (-)3,4 H20 25 26 25 26 Nerki uczestnicz w utrzymaniu równowagi Reabsorpcja HCO3- w nerce kwasowo-zasadowej ustroju CO O 2 2 Filtracja kBbuszkowa Krew Komórka kanalika Tkanki proksymalnego - HCO3 CO 2 H+ - O 2 HCO3 H+ osocze pBuca H2CO3 - H++ HCO 3 CA x Hb H CO 2 3 H2CO3 H+ erytrocyty CO + H O 2 2 H2O Nerki Reabsorpcja wodorowglanu w kanalikach CO2 CO2 H2O Produkcja wodorowglanu i transport do krwi Wydalanie jonów wodorowych i anionów kwasów nieorganicznych i organicznych 28 27 27 Wydalanie H+ z moczem i produkcja wodorowglanu Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej pochodzenia nerkowego Wtroba Filtracja kBbuszkowa Komórka kanalika dystalnego glutamina " Kwasica mocznicowa NH3 HPO4-2 glutaminian " Kwasica kanalikowa NH3 Krew - dystalna (I rzdu) ± ketoglutaran - proksymalna (II rzdu) - - " Alkaloza metaboliczna - HCO3 HCO3 + H+ H+ - hipereraldosteronizm H2CO3 - inhibitory anhydrazy wglanowej AC CO2 + H2O NH4+ H2PO4- Mocz 29 30 Kluczowe zagadnienia: Laboratoryjne wskazniki zaburzonej funkcji dystalnej cz[ci nefronu 1. Badanie ogólne moczu w ocenie funkcji nerek 2. Badania klirensowe w ocenie funkcji nerek 3. Laboratoryjne wskazniki niewydolno[ci nerek z uwzgldnieniem czuBo[ci i specyficzno[ci diagnostycznej " Ci|ar wBa[ciwy moczu w badaniu ogólnym (pierwsza 4. BiaBko w moczu, przyczyny i sposób ich ró|nicowania poranna porcja) < 1015 g/L 5. Aminoaciduria pochodzenia nerkowego i pozanerkowego oraz 6. Glikozuria pochodzenia nerkowego i pozanerkowego " Ujemny test zagszczania moczu 7. Laboratoryjne wskazniki zaburzenia funkcji bli|szej cz[ci nefronu " Ujemny test rozcieDczania moczu 8. Czynniki warunkujce prawidBowe zagszczanie moczu " Ujemny test zakwaszania moczu 9. Czynniki warunkujce prawidBowe zakwaszanie moczu 10. Laboratoryjne wskazniki zaburzonej funkcji dalszej cz[ci nefronu 31 32

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ZABURZENIA FUNKCJI UKADU POKARMOWEGO I WTROBY cz I
Tomasz Lazowski Okolooperacyjne zaburzenia funkcji ukladu oddechowego
Zestaw ćwiczeń usprawniających zaburzone funkcje
zaburzenia funkcji
Znaczenie zaburzeń funkcji poznawczych
Ocena funkcji nerek
Zaburzenia funkcjonowania układu immunologicznego
Choroby skóry związane z zaburzeniami funkcjonowania układu odpornościowego
C w6 zmienne dynamiczne wskazniki funkcji
Ocena wpływu lecytyny na parametry morfologiczne i biochemiczne krwi psów z zaburzonym profilem lipi
W10 wskazniki na tablice wielowymiarowe i funkcje
Zaburzenia pamięci operacyjnej, funkcji wykonawczych i objawy depresji u osób z patologiczną otyłośc
Koncepcje osobowości rozwój, funkcjonowanie, źródła zaburzeń
Zaburzenia pamięci operacyjnej i funkcji poznawczych u chorych na schizofrenie(1)

więcej podobnych podstron