2808185202

IV. Podmioty prawa międzynarodowego.

1.    Pojęcie podmiotowości w prawie międzynarodowym.

Pojecie podmiotowości. Podmiotami prawa międzynarodowego są państwa posiadające międzynarodową zdolność do

czynności prawnych, tzn. utrzymywania stosunków dyplomatycznych i konsularnych, uczestniczenia w organizacjach międzynarodowych, zwierania umów itd. Podmioty suwerenne - państwa - mają pierwotny charakter, zakres ich zdolności do czynności prawnych jest pełny. Podmioty niesuwerenne (organizacje międzynarodowe, Stolica Apostolska) mają charakter wtórny, pochodny i ograniczony. Ich podmiotowość jest rezultatem nadania lub uznania. Sama zdolność prawna, aczkolwiek warunkująca zdolność do czynności prawnych, nie wystarcza do nabycia podmiotowości.

Art 3 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 1969r.: "Fakt, że niniejszej konwencji nie stosuje się ani do porozumień międzynarodowych miedzy państwami a innymi podmiotami prawa międzynarodowego lub pomiędzy takimi innymi podmiotami prawa międzynarodowego, ani do porozumień międzynarodowych zawieranych w innej formie jak pisemna, nie wpływa na:

a)    moc prawną takich porozumień;

b)    zastosowanie do nich którejkolwiek z norm sformułowanych w niniejszej konwencji, którym podlegałyby one na podstawie prawa międzynarodowego niezależnie od tej konwencji;

c)    zastosowanie konwencji do wzajemnych stosunków między państwami opartych na porozumieniach międzynarodowych, których stronami są również inne podmioty prawa międzynarodowego".

2.    Państwa jaka podmiot prawa międzynarodowego.

Trzy elementy państwa: ludność, terytorium i władza najwyższa.

Atrybuty podmiotowości państwa:

1)    iustractatum- prawo do zawierania umów międzynarodowych, pośrednio także prawo uczestnictwa w organizacjach międzynarodowych (w pełnym zakresie państwa).

2) iuslegationis- prawo do utrzymywania stosunków dyplomatycznych, prawo przyjmowania przedstawicieli dyplomatycznych (legacja bierna), prawo do wysyłania przedstawicieli dyplomatycznych (legacja czynna).

3) iusstandi- prawo występowania z roszczeniami międzynarodowymi oraz obowiązek ponoszenia odpowiedzialności międzynarodowej.

Zdolność do utrzymywania stosunków. Nowe państwo powstaje wówczas, kiedy pewna wspólnota uzyskuje -ze znaczeniem prawdopodobieństwem stałości - zorganizowany rząd, określone terytorium i taki stopień niezależności od jakiegokolwiek innego państwa, który jej umożliwia prowadzenie własnych stosunków zagranicznych.

Wymóg posiadania efektywnego rządu. Najważniejszą rolę odgrywa wymóg posiadania efektywnego, ustabilizowanego rządu, co ma zasadnicze znaczenie dla istnienia nowego państwa, korzystania przezeń z przysługujących mu praw oraz wykonywania obowiązków zgodnie z prawem międzynarodowym. Władza musi być wykonywana w stosunku do ludności zamieszkującej jakieś terytorium.

Suwerenność. Oznacza przede wszystkim niezależność konstytucyjną (dany podmiot nie ma ograniczeń wynikających z ustawy zasadniczej, nie jest podporządkowany jakimś normom czy ograniczeniom konstytucyjnym, nie jest częścią jakiejś federacji) - wewnętrzną i zewnętrzną oraz zdolność do decydowania o zakresie własnych kompetencji.

Atrybuty suwerenności:

1)    wyłączna kompetencja jurysdykcyjna odnośnie własnego terytorium i obywatela,

2)    wykonywanie kompetencji w zakresie polityki zagranicznej,

3)    swoboda do uznania państw i rządów,

4)    nawiązywanie stosunków dyplomatycznych,

5)    decydowanie o sojuszach wojskowych, o członkostwie w międzynarodowych organizacjach politycznych,

6)    prowadzenie samodzielnej polityki finansowej, budżetowej i fiskalnej.

Z suwerenności wynikają: prawo do istnienia, czci, zwierzchnictwa terytorialnego i personalnego, suwerennej równości, uczestnictwa w obrocie międzynarodowym, do bycia członkiem organizacji międzynarodowych, prawo do ochrony własnych kompetencji.

Zasada suwerennej równości państw:

- równość państw, ale pod względem prawnym,