6830719860

J. Kochanowski, Treny (I-VTI)

Tren I

-Podmiot liryczny ukazany jest jako ojciec bezradny, cierpiący. Za pomocą hiperboli pokazuje ogrom swojego cierpienia. Podmiot ujawnia się przede wszystkim w roli ojca, ale również ojca-poety i ojca-filozofa. Te trzy role podmiotu, świadczące o trzech tematach Trenów (problematyka osobista, filozoficzna i literacka) ujawniają się już tutaj.

-Utwór rozpoczyna się od klasycznych aluzji do tradycji liryków żałobnych. Podmiot liryczny w tych czterech pierwszych wersach wzywa wszystkie łzy, lamenty, skargi, frasunki, by pomogły mu w sposób godny wyrazić uczucia po stracie swej córki. Opisując swą rozpacz Kochanowski odwołuje się do twórców żyjących w starożytnej Grecji: (wyjaśnienie dla osób, które nie kojarzą ich)

-Heraklita z Efezu - był uznawany za filozofa pesymistę, nieustannie mówił o przemijaniu -poety Symonidesa - twórca wielu trenów i epigramatów (najbardziej znany to ten stworzony na cześć Spartan poległych pod Termopilami)

-Bezradność rodziców patrzących na śmierć swych dzieci niemogących zapobiec tragedii została ukazana poprzez przywołanie metaforycznego obrazu smoka pustoszącego gniazdo słowicze mimo rozpaczliwych krzyków słowiczej matki (Kochanowski już nie jako ojciec, ale jako poeta ujmuje świat w sposób najwłaściwszy dla niego-> porównanie homeryckie)

-W drugiej części utworu, zaczynającej się słowami „Próżno płakać", podmiot liryczny występuje jako myśliciel, filozof. W tym cytacie mieści się wszelkie pocieszanie, których to doświadczenie dotknęło, by już nie płakać, gdyż jest za późno. Odwołanie do motywu yanitas.

-"Nie wiem, co lżej: czy w smutku jawnie żałować,

Czyli się z przyrodzeniem gwałtem mocować?".

Podmiot liryczny nie wie jaką postawę ma przyjąć wobec nieszczęścia. Czy pogrążyć się w bólu, jak zwykły człowiek, czy może usiłować, niczym filozof i mędrzec, odpowiedzieć sobie na pytanie o sens i cel śmierci niewinnego dziecka. Dylemat ten nie zostaje rozwiązany w tym trenie, jednak ich cały cykl jest jego rozstrzygnięciem

Tren II

-Tren jest podporządkowany zasadzie exordium. czyli przedstawieniu przyczyny smutku. Podmiot liryczny utożsamiany z Janem Kochanowskim opisuje swój stan emocjonalny po utracie córki. -Kochanowski boleje nad tym, że przyszło mu w swojej poezji opisywać martwą córeczkę, stwierdza, że lepiej mu było zająć się pisaniem prostych pieśni, które można by było śpiewać przy kołysce. Autor skarży się na „srogość" Persefony. Persefona w cyklu zostanie przywołana jeszcze nie raz, jako uosobienie śmierci, jako niesprawiedliwy i nieczuły los. Uwaga: Pmzerpina = Proserpina = Korę = Persefona

-Przedwczesna śmierć sprawiła, że Urszulce nie dane było nacieszyć się światem- „A bodaj ani była świata oglądała!". Można w tych słowach dopatrywać się zapowiedzi kryzysu religijnego. Na razie zrozpaczony ojciec zaczyna wątpić w doskonałość świata stworzonego przed Boga.

Trem III

Kochanowski występuje przede wszystkim jako ojciec. Śmierć córki sprawiła, że nie potrafi odnaleźć się w świecie. Przepełnia go smutek, żal, tym większy że w Urszulce widział swą godną spadkobierczynię. Czuje, że na tym świecie nie ma już dla niego miejsca. Myśli o śmierci, wierząc, że tylko ta sprawi, że będą znowu razem, a ona- jak dawniej- zarzuci mu na szyję swe rączki.

Tren IV

-W Trenie IV podmiot liryczny występuje przede wszystkim w roli cierpiącego ojca.

-Wiersz rozpoczyna apostrofa do śmierci „Zgwałciłaś, niepobożna Śmierci, oczy moje,