1002889132

Automatyczna skrzynia przekładniowa o klasycznej konstrukcji składa się z:

-    przekładni hydrokinetycznej (hydraulicznego przetwornika momentu),

-    mechanicznej przekładni zębatej typu planetarnego,

-    hydraulicznego lub elektronicznego urządzenia sterującego.

Hydrauliczne przetworniki momentu w automatycznych skrzyniach biegów nie różnią się zasadą działania ani konstrukcją od przedstawionych uprzednio przetworników współpracujących ze skrzyniami konwencjonalnymi, obsługiwanymi ręcznie (manualnymi).

Jednak specyfika przekładni planetarnych sprawia, że nie ma potrzeby uzupełniania współpracujących z nimi przetworników dodatkowymi sprzęgłami ciernymi do rozłączania napędu w czasie przełączania biegów. Sprzęgła cierne do sprzęgania wirników hydraulicznych po wyrównaniu ich prędkości obrotowych w automatycznych skrzyniach przekładniowych też nie są na ogół stosowane, ponieważ w znacznym stopniu komplikują całą konstrukcję, a uzyskane tą drogą oszczędności paliwa są stosunkowo niewielkie.

Przekładnia planetarna zawdzięcza swą nazwę charakterystycznemu układowi kół zębatych, przypominającemu schemat obiegu planet. Wokół centralnego koła zębatego (zwanego słonecznym) krąży kilka kół zębatych (zwanych satelitami). Osie satelitów łożyskowane są w obrotowym jarzmie, którego oś obrotu pokrywa się z osią koła słonecznego. Orbitą obiegu satelitów jest duże koło zębate o uzębieniu wewnętrznym.

1) jarzmo pierścień o uzębieniu 2) satelitów wewnętrznym

Rys. 21. Pojedynczy zestaw planetarny, składający się z kola słonecznego, pierścienia o uzębieniu wewnętrznym, satelitów i jarzma satelitów. Część napędzana jest oznaczana gruba linia, zahamowana - szarym kolorem. Położenia: 1) bieg luzem, 2) duże przełożenie, 3) średnie przełożenie, 4) bieg bezpośredni, 5) wsteczny bieg [1, s. 177].

Wszystkie te koła zębate są stale zazębione ze sobą. Otrzymywanie różnych przełożeń polega na sprzęganiu poszczególnych zespołów ze sobą lub z obudową przekładni.

Pojedynczy zestaw planetarny daje cztery możliwości przenoszenia napędu:

- bieg jałowy: silnik napędza wówczas tylko koło słoneczne; pozostałe elementy zachowują pełną swobodę ruchu, więc cały zestaw funkcjonuje jak łożysko toczne. Napęd nie jest przekazywany na koła,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

18