/. Geneza zarządzania projektami 15
Proces jest to ściśle zdefiniowany ciąg działań nastawionych na ustabilizowanie i optymalizację stanowiących podstawę technologii wytwarzania wielu identycznych lub podobnych produktów o określonych parametrach użytkowych lub świadczonych usługach. Przez technologię należy rozumieć przetwarzanie w sposób celowy i ekonomiczny z zastosowaniem nowej techniki [31, 48].
Projekt a proces - czynniki różnicujące
Właściwością projektów jest ukierunkowanie na zmiany [7, 21]. Wprowadzenie nowości, zmiana stanu obecnego jest podstawową cechą każdego projektu [39]. Projektem jest na przykład zbudowanie nowego połączenia kolejowego między miejscowością A i B, wprowadzenie nowej usługi dostarczania poczty (listy, paczki) lub zmiana organizacji pracy (część pracowników dostaje komputery do domu i przez Internet przekazuje rezultaty pracy). Projekty są najczęściej realizacją wytworów ludzkiej wyobraźni, która praktycznie adaptuje zdobycze nauki i przez przemyślane działanie tworzy nową jakość. Powtarzalne wykonywanie czynności, które są realizowane według określonej technologii, a ich rezultatem jest jasno zdefiniowany produkt, to typowe działania procesowe, jak np. produkcja kolejnego z serii motocykla, roweru, krzesła, płyty CD; wykonanie usługi, np. zdjęcie RTG, sprzedaż TV przez kasjera, przelew bankowy i tym podobne czynności, które maja charakter powtarzalny i są realizowane według opracowanych zasad (na podstawie wcześniej zrealizowanych projektów). Sytuacje rutynowe, powtarzające się z dużą częstotliwością (do czasu wprowadzenia zmiany przez projekt) w jednostce czasu oraz przez dowolnie długi okres, to procesy [20,48].
Na rynku mamy do czynienia z podmiotami gospodarczymi, których cechą szczególną jest realizacja procesów lub projektów. Prowadzenie działalności procesowej powinno być zdefiniowane i zweryfikowane w wielu konkretnych typowych realizacjach. Zespoły wykonawców dysponują opisanym ciągiem działań stanowiącym elementy w realizacji całego procesu. Zidentyfikowane są również problemy zarządzania zespołem realizującym proces i algorytmy współdziałania, komunikacji, kompetencji oraz funkcji z podziałem zakresu prac członków zespołu. Projekt kreuje specyficzne, niepowtarzalne podejście, adekwatne do osiągnięcia celu projektu, przez opracowanie procedur zarządzania i realizacji, które tworzą proces realizacji.
Czas, zarówno opracowywania procesów, jak i projektów, jest czynnikiem wymuszającym ich modyfikacje. Obserwujemy zamiany w technologii, powstają nowe urządzenia, materiały, rodzaje energii, doświadczenia i obserwacje z realizacji stosowanych procesów itp., co najczęściej skutkuje potrzebą ich wprowadzenia do funkcjonujących procesów podyktowaną względami ekonomicznymi - sprostaniu konkuren-