1841899803

PRASA I WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI 55

karzy-publicystów prawnych przez Ośrodek Dziennikarstwa przy SDP w Warszawie, w szerokiej dyskusji na temat sprawozdawczości sądowej, która toczyła się na łamach Prawa i Życia w drugiej połowie 1963 r., i wreszcie w powołaniu do życia, również w r. 1963, Klubu Publicystów Prawnych przy SDP. Fakty te wskazują na narastanie uwagi wokół różnych zagadnień prasowo-prawnych, a przede wszystkim wokół roli prasy, jako jednego z ważnych czynników organizowania świadomości prawnej w społeczeństwie.

Zarówno w otwartych dyskusjach, jak i w publikacjach zwracano uwagę ^:5), że spośród wszystkich środków, przy użyciu których prasa kształtuje społeczną świadomość prawną — sprawozdawczość sądowa jest środkiem najsilniej tu bodaj oddziaływującym. Sprawozdawcze publikacje prasowe o wymierzaniu sprawiedliwości, o przestępstwach, procesach i wyrokach, ukazujące się w różnych formach dziennikarskich, od krótkich informacji po artykuły publicystyczne, mają ustaloną tradycję i poczytność ')• Nic wiec dziwnego, że właśnie sprawozdawczości sądowej przypisuje się u nas tak duże znaczenie społeczne. Dziennikarz, pisujący relacje o wymiarze sprawiedliwości, rozsnuwający na tej kanwie własną publicystykę, staje się częstokroć dla wielu czytelników pierwszym nauczycielem prawa.

Doceniając tę rolę kształtowania przez prasę orientacji prawnych w społeczeństwie, nakłada się równocześnie na dziennikarzy obowiązek wysokiej odpowiedzialności społecznej za drukowane słowo. O ile bowiem prawidłowa informacja prasowa, celna i wnikliwa publicystyka związana z wymiarem sprawiedliwości sprzyja rozszerzaniu horyzontów i krzewieniu kultury prawnej w społeczeństwie — o tyle błędy i nierzeczowość wywoływać muszą wśród czytelników szkodliwą dezorientację.

W tym stanie rzeczy, cala ta szeroka dziedzina pracy dziennikarskiej znajduje się ped specjalnie wyostrzoną obserwacją świata prawniczego, zwłaszcza prawników, praktykujących w wymiarze sprawiedliwości. Tym bardziej, że prasa i aparat wymierzania sprawiedliwości złączone są jednym wspólnym celem: budowania i umacniania kultury prawnej. Tak prasie jak i wymiarowi sprawiedliwości przyświeca w naszym ustroju ten sam kierunek polityczno-społecznych zadań: piętnowanie zła i wskazywanie środków zaradczych, profilaktyka i prewencja ogólna, realizowanie zasady jawności postępowania sądowego, popularyzacja prawa, a poprzez podnoszenie społecznej świadomości prawnej — umacnianie praworządności i porządku prawnego w państwie.

Cele i zadania są wspólne, choć oczywiście drogi wiodące do ich realizacji zupełnie odmienne. Tym niemniej nasuwać się tu musi — jako konsekwencja uświadomienia sobie owej wspólności — pytanie pierwsze i za.-sińskiego: Zagadnienia prawne przedsiębiorstwa prasowego oraz Jerzego Parzy oskiego: Prawnik w redakcji dziennika — opublikowane wspólnie w wydawnictwie pt. „Prawo i prasa”, edycji Ośrodka Badań Prasoznawczych, Kraków 196.'!.

³) Por.: Prawo i Życie — dyskusja p. n. „Froces w prasie”, nry 15 do 20 z 1963 r. oraz Mieczysław Siewierski op. cit.

') Jako dowód służyć mogą chociażby wysokie nakłady różnych „Pitavali”, zbiorów reportaży i felietonów sądowych, pamiętników sędziów i adwokatów — itp — Ankiety przeprowadzane czasem przez niektóre redakcje wśród czytelników wskazują na wysoką poczytność właśnie publikacji prawno-popularyzatorskich i materiałów sądowych. Por.: Jerzy Milewski: Prawo—sąd—prasa (Prawo i Życie, nr 17/1963).