1841899805

PRASA I WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI 57

dziennikarzy sfera chroniona przepisami z artykułu 159 kodeksu karnego ⁶) itp.)⁷).

Praktyczne możliwości działania dziennikarza-sprawozdawcy podczas rozpraw sądowych czy w innych stadiach wymiaru sprawiedliwości określa normatywnie kodeks postępowania karnego, a w razie potrzeby również i postępowania cywilnego. Przepisy tu zawarte, jak również zasady zawarte w innym akcie normatywnym (,.Regulaminie czynności sądów wojewódzkich i powiatowych w sprawach cywilnych i karnych" ^s) nadają ogólny kształt tzw. policji sesyjnej^!l), w ramaoh której zmieścić się musi sprawozdawca prasowy ze swą pracą na sądowej sali. Również normatywne rozstrzygnięcia, dotyczące prasy i dziennikarzy odnaleźć można w kodeksie postępowania administracyjnego (skargi, wnioski, skuteczność krytyki prasowej itp.), w przepisach o kontroli prasy, w dziennikarskim kodeksie obyczajowym, czy też w poszczególnych normach prawa autorskiego (plagiat, prawa przedruku) oraz prawa cywilnego materialnego (np. ochrona dóbr osobistych w związku z ewent. naruszeniem ich przez publikację prasową — na tle art. 11 przepisów ogólnych prawa cywilnego ¹⁰), odpowiedzialność cywilna wydawnictwa i dziennikarza za wyrządzoną wskutek notatki prasowej szkodę, krzywdę moralną itp.).

Również analizie — na użytek współpracy prasy z wymiarem sprawiedliwości — poddawane być winny wskazówki i wnioski, wypływające z judykatury, bezpośrednio czy pośrednio wiążącej się z działalnością prasy i zawodem dziennikarskim. W szczególności — powojenne orzecznictwo, narosłe wokół wspomnianych poprzednio przestępstw przez wypowiedź, wyjaśniające zwłaszcza problem tak interesujący dziennikarza: karalne zniesławienie — niekaralna krytyka itp.

Nie bez znaczenia będzie tu także przytoczenie i rozważenie stanowisk doktrynalnych w poszczególnych kwestiach, odnoszących się do prasy i wymiaru sprawiedliwości. Stanowiska te swym autorytetem naukowym w sposób twórczy bądź analizują i interpretują obowiązujące

^fi) Art. 150 k. k.:

§ 1. Kto przed rozprawą główną rozpowszechnia publicznie wiadomości z dochodzenia lub śledztwa bez zezwolenia władzy prowadzącej dochodzenie lub śledztwo podlega karze aresztu do miesięcy 6 lub grzywny.

§ 2. Kio rozpowszechnia wiadomości z tajnej rozprawy sądowej podlega karze aresztu do miesięcy 6 lub grzywny.

⁷) Na temat tzw. przestępstw przez wypowiedź por.: Jerzy Pa rzyński: Prasa i dziennikarze w projekcie kodeksu karnego (Zeszyty Prasoznawcze. nr 3 1963).

^s) Rozporządzenie Min. Sprawiedliwości z 8. IX. 1953 r. ..Regulamin czynności sądów wojewódzkich i powiatowych w sprawach cywilnych i karnych. (Dz. U.

Nr 44/1953).

^,ł) W szczególności rozdział II księgi VII kodeksu postępowania karnego — art. art. 264—284 „Ogólny porządek rozprawy głównej'’, a zwłaszcza art. 268, dający przewodniczącemu składu sądzącego prawo do kierowania tzw. policją sesyjną i nadzoru nad tym wszystkim, co się dzieje na sali sądowej w czasie rozprawy. (..Przewodniczący wydaje wszelkie zarządzenia, niezbędne dla utrzymania w sali sądowej spokoju i porządku”).

^,0) Art. 11 przepisów ogólnych prawa cywilnego:

„Ten, czyje dobro osobiste zostało naruszone bezprawnymi działaniami, może żądać ochrony prawnej, a w szczególności zaniechania tych działań. Dotyczy to zwłaszcza naruszenia czci, używania cudzego nazwiska lub pseudonimu, albo korzystania z cudzego wizerunku”.