3149489118

	ale przywołuje się je w wyobraźni, rozmawiając z nimi. W procesie tym można doświadczać pojawiających się uczuć, doznań zmysłowych i myśli, co powoduje wzrost świadomości własnego ,ja”. Mocno akcentowana jest w tym podejściu terapeutycznym kwestia odpowiedzialności. To klient jest odpowiedzialny za wybory, co do podjęcia pracy terapeutycznej, jej głębokości, czasu trwania, wypróbowywania nowych zachowań. W efekcie gestaltowskiej psychoterapii jednostka ma możliwość stać się zintegrowana wewnętrznie, autonomiczna, wolna i odpowiedzialna za swoje wybory.
Systemowe	Podejście to jest ukierunkowane na analizę oraz restrukturalizację patogennych interakcji społecznych, w tym rodzinnych, jednostki. Uwaga klinicystów objęła znaczenie więzi społecznych w rozwoju zaburzeń i ich leczenia. W centrum zainteresowania pojawiła się rodzina jako grupa społeczna, mająca decydujący wpływ na rozwój jednostki. Inspiracji w próbach zrozumienia związków międzyludzkich teoretycy psychoterapii poszukiwali w powszechnie przyjętej w owym czasie ogólnej teorii systemów, której twórcą był von Bertalanffy (1984). Zgodnie z tą teorią systemem jest układ wyższego rzędu, składający się ze zbioru oddziałujących wzajemnie na siebie elementów. Oddziaływanie to nie ma charakteru linearnego (przyczynowo-skutkowego), lecz cyrkularny (przebiegający na zasadzie sprzężenia zwrotnego dodatniego i ujemnego). Inne charakterystyczne cechy tak rozumianego systemu to dynamizm, zróżnicowanie, organizacja i zdolność do homeostazy. System ulega ciągłym przekształceniom - dynamizm (np. może wzrastać bądź starzeć się), elementy oddziaływujące na siebie tworzą podsystemy. Podsystemy z kolei składają się na struktury wyodrębniające się pod względem pełnionych w systemie funkcji i znaczeń, wpływających na regulację całego systemu. W systemie istnieją mechanizmy samoregulacyjne, które dostosowują wewnętrzne właściwości systemu do zachodzących zmian - zdolność do homeostazy (por. Orwid i Fortuna 1990, Radochoński, Sokoluk 1982). W psychopatologii systemowej jednostka traktowana jest jako element różnych systemów, np. rodziny, w obrębie których stanowi część podsystemów. Nawiązując w relacjach rodzinnych interakcje ze współmałżonkiem, tworzy podsystem „para małżeńska”. W kontaktach z dziećmi wchodzi w zakres podsystemu „rodzice”. W relacjach z własnymi rodzicami stanowi element subsystemu „dzieci” (por. Grzesiuk 1987, Radochoński 1984). Zgodnie z teorią systemów jednostka jako element subsystemów oddziałuje na inne osoby, nawiązując z nimi interakcje i podlega oddziaływaniom ze strony innych osób. Oddziaływanie to odbywa się za pośrednictwem zachowań komunikacyjnych i ma charakter cyrkularny. Jeśli chcemy zrozumieć zachowania jednostki, musimy rozpatrywać je w kontekście społecznym, czyli mając na uwadze zachowania innych ludzi. Terapia systemowa obejmuje obserwowalne, aktualnie występujące, obecne w danym momencie zachowania i ich skutki. W tych zachowaniach i w ich kontekście, w jakim występują poszukuje się źródeł patologii, a więc patologia dotyczy nie tylko konkretnej jednostki. Terapia w podejściu systemowym ma charakter dyrektywny. Stosowane są nakazy, rady, przepisy. Jest krótkoterminowa, ukierunkowana na rozwiązanie zgłaszanego przez rodzinę problemu. Celem terapii jest zmiana systemu, a nie zmiana człowieka. W zależności od podejścia i rozumienia, które z właściwości systemu są istotne i w procesie terapii modyfikowane, wyróżniamy kilka szkół psychoterapii: a.) komunikacyjną: Bateson, Beavin, Jackson, Weakland, Haley, Watzlawick, Selvini-Palazzoli. -Rodzina traktowana jest jak system otwarty, zdolny do utrzymywania homeostazy, pomija się procesy intrapsychiczne poszczególnych członków rodziny, istotne jest natomiast to, co dzieje się między członkami rodziny w procesie komunikacji.
	12

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego