maistre o papiezu020101

201

winnego: „Ten kto kryje swe grzechy, zgubi się: ale ten, kto je wyznaje i od nich ucieka, otrzyma miłosierdzie 1).

Wszyscy prawodawcy świata uznali te prawdy i zużytecznili je na korzyść ludzkości.

Na czele tych prawodawców stoi Mojżesz. W prawach swoich przepisuje on spowiedź wyraźną, a nawet publiczną 2).

Starożytny indyjski prawodawca powiedział: „Im bardziej człowiek popełniający grzech, wyznaje go szczerze i dobrowolnie tern bardzićj się od niego uwalnia, jako wąż, który się leni ze swojćj starćj skóry 3).“

Też same wyobrażenia panowały we wszech stronach i po wszystkie czasy: znaleziono spowiedź u wszystkich ludów, które przyjęły tajemnice eleuzyjskie. Znaleziono je w Peru, u Brahma-nów, u Turków, w Tybecie i Japonii 4).

W tym względzie, jak we wszystkich innych cóż zrobił Chrze-ścianizm?... Objawił człowieka człowiekowi, ogarnął jego skłonności, jego przekonania wiekuiste i powszechne: ukazał te starodawne podstawy, oczyścił je ze wszelkiego kału, ze wszelkićj ob-cćj mieszaniny, uczcił je piętnem boskości, i na tych to przyrodzonych zasadach, utrwalił nadprzyrodzoną teoryą pokuty i sakramentalnej spowiedzi.

Co tu mówię o pokucie, mógłbym powiedzieć także o wszystkich innych dogmatach katolickiego Chrześcianizmu: ale dość nam na jednym przykładzie, i spodziewam się, że przez ten rodzaj wstępu, czytelnik dozwoli się doprowadzić do tego, co obecnie zajmować nas będzie.

Jestto zdanie spólne ludziom wszystkich wieków, że w powściągliwości jest coś niebiańskiego, co podnosi człowieka i czyni go miłym Bogu: że przeto z koniecznego następstwa każdy urząd kapłański, każdy akt religijny, każdy święty obrządek, mało albo wcale się nie zgadza z małżeństwem.

Niemasz prawodawstwa na świecie, któreby w tym względzie nie ograniczało kapłanów, i któreby nawet innych ludzi wolnych nie obciążało w chwilach modlitwy, ofiar, uroczystych obchodów, jakićmś tego rodzaju umartwieniem, mnićj lub więcej surowćm.

T) Prov, XXVIII 13.

2, Lewit. V 5, 15 i 18 VI, G. Num. V 6-7.

3)    Dodaje zaraz potćm: Jeżeli grzesznik chce uzyskać zupełne odpuszczenie swojego grzechu, niech nadewszystko unika powtórnego upadku!!! (Prawa Menu, syna Brahmy) w dziełach kawalera W. Jones in 4vo Tom. III Rozd. XI No 64 i 233.

4)    Carli Lettere americane Tom I Lett. XIX- Ertrait des Voyages d’Es-ftremoff, w dzienniku północnym. S Petersburg, w maju 1807 Nr 18 str. 335. Feller. Catóch. philosoph. Tom III No 501 i t, d.

26