maistre o papiezu002301

23

łościwsze ucho wtenczas, gdy wiekszć zgromadzenie wiernych modły swe do niego wznosić będzie.

- Inne teksty, inneby nasuwały trudności do tłomaczenia, ale broń mię Boże rzucać także powątpiewanie o nieomylności powszechnego soboru, mówię tylko, że otrzymał ten wysoki przywilej od naczelnika, któremu go przyobiecano. Wiemy dobrze, że bramy piekielne nie przemogą kościoła, dla czego ?___oto dla Opoki (Pe-

tral na której zbudowany. Odejin te podstawę, a jakże byłoby nieomylnem, co nie istnieje? Ażeby być czemś, sadze że pierwej być potrzeba.¹    |    «

Nie zapominajmy nigdy, że żadna obietnica nie została uczynioną kościołowi odłączonemu od sw^rego naczelnika. Sam rozum łatwo odgadnie przyczynę: bo gdy kościół tak jak każde inne moralne ciało, nie może istnieć bez jedności, obietnice mogły być tylko na mocy tej jedności uczynionemi, a ona znika z usunięciem Papieża.    i. j , ,    ¹    .. >j    > i .    ,_l}

i

l

Rozdział III.

»V .« .¹ i ¹1 . ‘I -V . i'    - • - I' -' » I r du .• ),¹;»    ■ .. pt $./

WŁADZA SOBORÓW I JEJ OZNACZENIE.

*    :    '    i    >

Jak to powiedzieliśmy dopiero: sobory powszechne są i mogą być tylko parlamentem, albo sejmem chrzesciaństwa zebranego pod powagą papieża i pod jego kierunkiem.

Wszędy gdzie jest władza, (a w systemacie katolickim władza jest rzeczą niezaprzeczoną) nie ipoźe być bez niej narodowych i prawowitych zgromadzeń. Jak tylko władza wyrzecze Veto zgromadzenie się rozwięzuje i moc jego prawodawcza jest zawieszoną, opór zaś stawiony, jest rewolucyą.    •    i

Ten pewnik tak prosty, tak niezaprzeczony, i którego nic zachwiać nie zdoła, wykrywa w całej nagości niesłychaną śmieszność tylekroć rozbieranego pytania? czy papież wyższym jest od soboru, czy też sobór wyższym od papieża? Bo jest to to samo, co pytać się innemi wyrazami, czy papież wyższy od papieża, czy leż sobór wyższy od soboru?    i

Ja całą siłą wierzę z Leibnitzem, że Bóg zachował aż dotąd sobory prawdziwie powszechne, wolne od wszelkiego błędu przeciwnego nauce Zbawiciela ¹). Wierzę nadto, że je zachowa na wieki.

1

Leibnitz Nouv. essais sur rentend. humain str. 461 i nast. Pensćes tom II str. 45. NB, wyraz prawdziwie jest tu dla oznaczenia soboru Trydenckiego w sławnej jego korespondencyi z Bossuetem,