3570947898

NR 15 (24)

BIBLIOTEKA

2011 PL ISSN 0551-6579

„[...] każdy bowiem człowiek umysłowo nieupośledzony, skoro się raz nauczy chronić od jadowitośd żądła i jakotako z pszczołami zapozna, musi je pokochać"¹.

ROMAN TOMASZEWSKI

Nie tylko Dzierżoń: wprowadzenie do bibliografii piśmiennictwa pszczelniczego na Śląsku²

Streszczenie. Zadaniem artykułu jest ukazanie dorobku piśmiennictwa pszczelniczego na Śląsku. Pretekstem do poruszenia tego tematu jest przypadająca w 2011 roku dwusetna rocznica urodzin wybitnego pszczelarza Jana Dzierżona. Osoba i dokonania najsłynniejszego chyba w świecie Ślązaka do tego stopnia zdominowały historię pszczelarstwa tego regionu, że właściwie bardzo niewiele mówi się o dorobku innych działających aktywnie śląskich pszczelarzach praktykach i publicystach. Tymczasem dorobek ten jest imponujący. W części pierwszej artykułu przypomniano Nickela Jacoba ze Szprotawy, autora pierwszej wydanej na Śląsku książki pszczelarskiej, uznanego jednocześnie za ojca niemieckiej bibliografii pszczelarskiej. Wśród pionierów niemieckiej literatury fachowej dotyczącej pszczół znajduje się też Johann Coler ze Złotoryi. W XVIII wieku swą działalność praktyczną i publicystyczną w znacznej mierze związali ze Śląskiem Łużyczanin Adam Gottlieb Schi-rach i Niemiec Johann Riem. W dziełach innych autorów z zakresu gospodarstwa wiejskiego pojawiają się również fragmenty poświęcone pszczelarstwu. Dorobek

1

   K. Krasicki, Dzierżoń (Jan ksiądz), w: Encyklopedia rolnictwa, t. 2, Warszawa 1874, s. 249. Kazimierz Krasicki, doktor, znany w środowisku polskich pszczelarzy XIX wieku praktyk i publicysta, redaktor wydawanego w Gnieźnie w latach 1881-1883 „Pszczelarza".

2

   W artykule będą występowały dwa terminy traktowane często niesłusznie jako synonimy: pszczelarstwo i pszczelnictwo. W literaturze fachowej termin pszczelarstwo rozumiany jest jako działalność praktyczna w zakresie chowu i hodowli pszczół. Pszczelnictwo jest pojęciem szerszym, obejmującym całokształt tematyki związanej z pszczołami: ich biologię, choroby i szkodniki, bazę pożytkową, produkty pszczele i ich wykorzystanie, prace hodowlane, a także historię pszczelarstwa.