3685665735

WYKŁADY PLENARNE I ZAPROSZONE

SP-WZ1

MACROMOLECULAR CRYSTALLOGRAPHY IN THE YEAR OF CRYSTALLOGRAPHY

Mariusz Jaskólski

Zakład Krystalografii U AM, Centrum Badań Biokrystalograficznych IChB PAN, Poznań

2014 has been declared by the UN the International Year of Crystallography. Bom as a modem discipline with the discovery of X-ray diffraction by Laue (1912), crystallography became a structural science in the UK and its application to structural biology was pioneered by Perutz. The slow progress at first, was accelerated in 1990s owing to the introduction of synchrotron radiation (SR) and recombinant methods for protein production. Created in 1971, the PDB Stores today over 100000 macromolecular structures. While the experimental part can be very fast now, the computational bottleneck still exists. There are three major methods for crystal structure determination: Isomorphous Replacement, Molecular

Replacement and Anomalous Diffraction. The quality of electron density maps and of the finał models critically depends on resolution. At ultrahigh resolution (-0.5 A), multipolar refinement becomes possible. Crystallography has been attacking ever bigger problems, including viruses, ribosomes and modulated structures. High-brilliance SR allows nanosecond Laue experiments to map Chemical processes in crystals. However, the emerging X-ray free electron lasers (XFEL) will offer astronomical possibilities, including serial femtosecond nanocrystallography and imaging of single molecules.

SP-WZ2

RĘKOPIŚMIENNE SKARBY JASNEJ GÓRY

Grzegorz Majkowski

Instytut Filologii Polskiej: Akademia im. J. Długosza: 42-200 Częstochowa: al. Armii Krajowej 36a

Jasna Góra od pierwszych dziesięcioleci XV wieku była nie tylko miejscem kultu obrazu Matki Bożej, ale także ośrodkiem kultury piśmiennej. W klasztorze jasnogórskim kopiowano książki rękopiśmienne łacińskie i lacińsko-polskie. Jasnogórskie rękopis) zawierają polskie glosy, wierszowane modlitwy, preambuły, kolofony, kazania. Wśród zabytków rękopiśmiennych spotykamy na przykład rękopis jasnogórski Bogurodzicy (koniec XV, zaginiony), zamieszczony w kodeksie

Manuscriptus Liber, pieśni maryjne: Gwiazdo morza głębokiego oraz Maryja, czysta dziewice z rękopisu Sermones Dominicales (1450 r.), rękopisy Mikołaja z Wilkowiecka (np. Expositio Decalogi, 1566 r.). Wiek XVII to schyłek książki rękopiśmiennej związany z rozwojem drukarstwa w I. poi. XVI w. w Polsce i uruchomieniem ok. 1693 r. drukarni na Jasnej Górze.

SP-WZ3

CHEMIA MUZYCZNA, MUZYKA CHEMICZNA Z ELEMENTAMI PLASTYKI

Janusz Rachoń

Katedra Chemii Organicznej: Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej: 80-233 Gdańsk; ul. Narutowicza 11/12

W szkołach staroży tnego Rzymu i w średniowiecznej Europie wykładano tzw. sztuki wyzwolone artes liberales, które dzieliły się na dwa stopnie: trivium — obejmujące gramatykę, retorykę, dialektykę, i quadrivium — obejmujące arytmetykę, geometrię, muzykę i astronomię. W czasach odrodzenia plastycy osiągnęli to, że ich sztuka została uznana za wyzwoloną. Dopiero pod koniec XVII w. wytworzyła się świadomość, że w sztuce ważna jest nie tyle wiedza, ile talent i smak, a więc sztuka jest czymś różnym od nauki. Science w krajach anglosaskich i frankofońskich to tylko nauki matematyczne i przyrodnicze o szeroko rozumianej rzeczywistości. Z nurtu hermetycznego, ściśle związanego z kultami religijnymi, zwłaszcza egipskimi wywodzi się sztuka alchemii, zamknięta dla profanów¹, mająca charakter sztuki i nauki tajemnej staje się w' średniowiecznej europie podstawową wiedzą przyrodniczą. Na bazie odkryć i doświadczeń alchemii powstaje jedna z najmłodszych dyscyplin nauk przyrodniczych chemia.

Czy chemia dzisiaj ma coś wspólnego ze sztuką, szczególnie plastyką i muzyką? Czy chemik może być artystą?

57