mgr inż. Jan Czech Zarządzanie kryzysowe
Wybrane problemy gminnego zarządzania kryzysowego w czasie powodzi i usuwania jej skutków
ogłoszenia. Przepisy wykonawcze53 do ww. dekretu, aczkolwiek zrozumiałe, są jednak archaiczne do obecnego ustroju państwa. Zgodnie z nimi obowiązek świadczeń może zostać wprowadzony wyłącznie do celów zwalczania klęsk żywiołowych a wprowadzenie tych świadczeń w jakichkolwiek innych okolicznościach jest niedopuszczalne. Powołanie może nastąpić w formie zarządzenia ogłaszanego w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości lub w formie wezwania skierowanego do określonej osoby. W zarządzeniu (wezwaniu) należy podać:
1) podstawę prawną powołania;
2) określenie rodzaju świadczeń;
3) miejsce, dzień i godzinę osobistego stawiennictwa (dostarczenia, udostępnienia przedmiotu świadczeń itp.);
4) przypuszczalny czas trwania świadczeń;
5) skutki prawne niedopełnienia obowiązku świadczeń.
Wezwanie może być doręczone na piśmie lub ustnie, w sytuacjach grożących niebezpieczeństwem. Takie zarządzenia i wezwania podlegają natychmiastowej wykonalności, a w razie niewykonania stosuje się przepisy o egzekucji administracyjnej54.
Ważną regulacją d.ś.z.k.ż. jest zapewnienie prawa do odszkodowania za utratę zdrowia lub życia oraz za straty w mieniu, które nastąpiły w czasie zorganizowanej akcji społecznej.
Pojęcie „zorganizowanej akcji społecznej” w rozumieniu przepisów d.ś.z.k.ż. może budzić duże wątpliwości.
Czy taką akcją jest praca, np. przy wzmacnianiu bądź naprawie urządzeń przeciwpowodziowych, wykonywana przez mieszkańców, na wezwanie publiczne wójta (burmistrza, prezydenta miasta)?
Czy taką akcją będzie działanie (praca) zorganizowanych grup lub jednostek, tylko za milczącym lub faktycznym przyzwoleniem wójta (burmistrza, prezydenta miasta), bez uprzedniego wezwania lub zarządzenia?
Odpowiedź na powyższe pytania nie jest prosta, także ze względu na brak orzecznictwa.
Doświadczenia wielu klęsk żywiołowych ostatnich lat, szczególnie powodzi z lat: 1997, 2001 i 2010, pokazują, że bez masowego udziału społeczności lokalnych, nie udałoby się uratować określonych obszarów przed zalaniem, przeprowadzić sprawnie ewakuacji ludzi i mienia, udzielić pomocy poszkodowanym na obszarach dotkniętych klęską żywiołową
53 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 lipca 1953 r. w sprawie wykonania art. 5 dekretu o świadczeniach
w celu zwalczania klęsk żywiołowych (Dz. U. Nr 37, poz. 158)
54 Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r. poz. 1015)
Strona 19 z 61