mgr inż. Jan Czech Zarządzanie kryzysowe
Wybrane problemy gminnego zarządzania kryzysowego w czasie powodzi i usuwania jej skutków
i w ośrodkach ewakuacji a także usuwać skutków tych klęsk. Udział społeczeństwa w przeciwdziałaniu zagrożeniom i w usuwaniu ich skutków jest nie do przecenienia.
Z pomocą poszkodowanym przychodzą osoby spoza terenu gminy dotkniętej klęską, czasami są to zorganizowane grupy mające określony plan działania a czasami jest to spontaniczna akcja grup lub pojedynczych osób. Wójt danej gminy nie jest właściwym organem do nałożenia na nich obowiązku świadczeń na rzecz walki z klęską żywiołową lub katastrofą. Również wójt gminy gdzie zamieszkują, nie może nałożyć na te osoby takiego obowiązku, ponieważ nie jest organem właściwym miejscowo. W związku z tym nasuwa się jeden możliwy wniosek, że osoby takie podejmują działania na własne ryzyko - ryzyko utraty zdrowia lub życia, a nawet ryzyko odpowiedzialności cywilnej. Przepisy d.ś.z.k.ż. nie regulują tej kwestii, podobnie też u.z.k.
W czasie stanu klęski żywiołowej, kiedy ze względu na większy (przekraczający granice gminy, powiatu lub województwa) zasięg wystąpienia zjawiska, organem właściwym do kierowania akcją będzie starosta, wojewoda lub minister do spraw administracji publicznej55, wtedy ten organ mógłby kierować swoje zarządzenie lub wezwanie do osób spoza obszaru danej gminy. Nie wynika to jednak wprost z d.ś.z.k.ż.
Problemy powyżej zasygnalizowane powinien ustawodawca rozwiązać wprowadzając odpowiednie zapisy do u.z.k., uchylając jednocześnie d.ś.z.k.ż.
W pewnym stopniu sprawy te można rozwiązać korzystając z przepisów o wolontariacie56. Sfera zadań publicznych, które mogą być realizowane przez organizacje pozarządowe, obejmuje wiele zadań, które w związku z wystąpieniem klęski żywiołowej mogą być realizowane, w tym wprost w zakresie ratownictwa i ochrony ludności oraz pomocy ofiarom katastrof i klęsk żywiołowych.
Wolontariusze mogą wykonywać świadczenia na rzecz organizacji pozarządowych lub wprost na rzecz organów administracji publicznej. Świadczenia wolontariuszy są wykonywane w zakresie, w sposób i w czasie określonych w porozumieniu z korzystającym. Jeżeli świadczenie wolontariusza wykonywane jest przez okres dłuższy niż 30 dni, porozumienie powinno być sporządzone na piśmie. Porozumienie powinno zawierać postanowienie o możliwości jego rozwiązania. Korzystający ma obowiązek informowania wolontariusza o ryzyku dla zdrowia i bezpieczeństwa związanym z wykonywanym świadczeniem oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniem. Ponadto wolontariuszom mogą
55 Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz. U. Nr 62, poz. 558 z późn. zm.), art. 8
56 Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 34,
poz. 1536 z późn. zm.)
Strona 20 z 61