4742460250

AUSTRIACKA SZKOŁA EKONOMII I JEJ PRZEDSTAWICIELE 61

Już w 1902 r. opublikowano jego pierwszą pracę naukową - Rozwój relacji między chłopem a włościaninem na Galicji, 1772-1848. Kiedy Mises rozpoczynał naukę na Uniwersytecie Wiedeńskim, głównym nurtem nauczania ekonomii był tzw. historycyzm. Mises po latach w swoich książkach jednoznacznie wypowiadał się na temat szkoły historycznej, ,,[...]nie zrodziła ani jednej oryginalnej myśli. Nie zapisała w historii nauk ani jednej stronicy. Przez osiemdziesiąt lat uskuteczniała najżarliwszą propagandę na rzecz narodowego socjalizmu, posługując się przy tym istniejącymi ideami. Nie miała wyjścia - sama niczego nie tworzyła”³⁵.

Przeciwwagą dla szkoły historycznej była wtedy właśnie szkoła austriacka, szczególnie w osobie Carla Mengera. Mises w swoich Wspomnieniach... stwierdził, że stal się ekonomistą po przeczytaniu Principles of Economics Mengera w czasie świąt Bożego Narodzenia w 1903 r. Mises obronił doktorat z prawa 20 lutego 1906 r. i do 1914 r. był jednym z najbardziej wyróżniających się uczestników seminarium ekonomicznego prowadzonego przez Eugena Bóhm-Bawerka na Uniwersytecie Wiedeńskim. Od 1906 r. uczył przez 6 lat ekonomii w Wiedeńskiej Szkole Handlowej, a następnie przez 20 lat jako profesor na Uniwersytecie Wiedeńskim. Pomiędzy 1920 r. a 1934 r. Mises organizował prywatne seminarium poświęcone zagadnieniom ekonomicznym w swoim biurze Wiedeńskiej Kancelarii Handlu, gdzie sprawował funkcję szefa Departamentu Ekonomii i sekretarza generalnego. W 1934 r. został mianowany profesorem gospodarki międzynarodowej w Instytucie Studiów Międzynarodowych w Genewie. W seminarium tym uczestniczyli, poza studentami, znani ekonomiści z całego świata. Byli to m.in. późniejszy laureat Nagrody Nobla Friedrich von Hayek, Fritz Ma-chlup, Karl Menger (syn Carla Mengera) czy Lionel Robbins'⁶.

Teoria pieniądza, kredytu i cyklów koniunkturalnych

W 1912 r. Mises opublikował The Theory of Money and Credit, która wkrótce stała się w Europie kontynentalnej standardowym traktatem o teorii pieniężnej i jako taka wykładana była na wszystkich prestiżowych europejskich uniwersytetach. Zdaniem Misesa, popyt na pieniądz nie jest określany przez jego siłę nabywczą dziś, ale przez wiedzę o sile nabywczej, jaką pieniądz miał wczoraj, wyznaczonej przez aktora na podstawie jego doświadczenia. Z kolei wczorajsza siła nabywcza określona została przez popyt. Książka ta zawierała również rozważania na temat teorii cyklów koniunkturalnych. Opracowanie przez Misesa teorii cyklów

³⁵    von Mises, Wspomnienia, s. 45.

³⁶    Huerta DE Soto, Szkoła austriacka, s. 83-85.