Geneza pedagogiki
Pedagogika (z grec. "prowadzenie chłopca) jako nauka powstała w XIX wieku, za sprawą J. F. Herbarta (nazywany jest on ojcem pedagogiki); jako pierwszy, zdobył on stopień naukowy profesora z zakresu tej dziedziny. Herbart oderwał pedagogikę od filozofii, ustanawiając ją autonomiczną dziedziną, którą oparł na dwóch naukach: etyce filozoficznej i psychologii; etyka wyznaczać miała cele wychowania, natomiast psychologia - środki dla realizacji tych celów Pedagogika, będąc nauką o rozwoju dziecka, musiała zawierać niezbędny element nauki, czyli kształcenie, dlatego też nauka ta powiększyła swój obszar o andragogikę, zajmującą się wychowaniem i kształceniem człowieka dorosłego
Funkcje pedagogiki
• pragnostyczna - na podstawie poznanych prawidłowości przebiegu zjawisk, określa przyszłe zmiany i rozwój obiektywnej rzeczywistości
• diagnostyczna - określa, opisuje dany stan rzeczy
• instrumentalno - techniczna - dotyczy konkretnych działań
• humanistyczna - umożliwia zaspokajanie potrzeb człowieka związanych z poznawaniem obiektywnej rzeczywistości.
Subdyscypliny pedagogiki
• pedagogika ogólna - zajmuje się charakterystyką pedagogiki jako nauki; analizuje podstawowe pojęcia pedagogiczne oraz historyczne uwarunkowania, bada poszczególne czynniki wychowania oraz zajmuje się problematyką edukacji permanentnej
• dydaktyka - jest teorią kształcenia, zajmującą się istotą oraz przebiegiem procesów nauczania; analizuje również cele, treści, formy organizacji oraz zasady i metody nauczania; dzieli się na dydaktykę ogólną i dydaktyki szczegółowe (te odnoszą się do poszczególnych przedmiotów nauczania ogólnokształcącego jak i zawodowego
na poszczególnych etapach kształcenia
• teoria wychowania - jej celem jest wyjaśnianie zadań, treści, form organizacji oraz zasad i metod wychowania moralnego; wiele miejsca poświęca ona teorii wychowania w rodzinie, w obszarze zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych oraz pracy wychowawczej w dziecięcych i młodzieżowych organizacjach
• historia wychowania - to nauka o metodach i formach, organizacji procesu wychowania, ustrojach i systemach oświatowych w ich kontekście historycznym; jest nauką o systemach oświatowych oraz o genezie i historii myśli pedagogicznej
Metody stosowane w badaniach pedagogicznych
EKSPERYMENT - to metoda naukowego poznania określonego wycinku rzeczywistości, polegająca na wywołaniu, lub tylko zmianie przebiegu procesów przez wprowadzenie do nich jakiegoś czynnika i obserwowaniu zaszłych zamian