518322134

76

się, nawet w telekomunikacji, do orbity geostacjonarnej. Jej zalety nie zawsze mogą zrekompensować wady, którymi są przede wszystkim: osłabienie sygnału i długi, zauważalny czas propagacji. Odległość orbity geostacjonarnej od powierzchni Ziemi jest na tyle duża, że czas przejścia fali radiowej staje się wyraźnie odczuwalny (ok. 240 ms). Skutki tego opóźnienia możemy obserwować na co dzień w programach telewizyjnych, podczas każdej rozmowy między studiem i reporterem korzystającym z satelitarnego wozu transmisyjnego albo między odległymi ośrodkami.

Praktyczne prace nad satelitami telekomunikacyjnymi rozpoczęły się w połowie lat 50. ubiegłego wieku, było to możliwe dzięki rozwojowi technik rakietowych (i mikrofalowych!) w czasie drugiej wojny światowej. W 1962 roku zrealizowano pierwszą próbną transmisję międzykontynentalną programu telewizyjnego między stacją w USA a stacjami w Wielkiej Brytanii i Francji, wykorzystując satelitęTelstar 1 (rys. 1 la), umieszczonego na orbicie średniej MEO (orbity o wysokościach kilku tysięcy kilometrów). Wprawdzie do osiągnięcia cech użytkowych jeszcze trochę brakowało: transmisja była możliwa jedynie przez około 20 minut na każde 2,5 godziny (orbita niege-ostacjonarna). Jednak, co ważne z punktu widzenia niniejszych rozważań, do transmisji wykorzystano już — a jakże — mikrofale. Sygnał z Ziemi był dosyła-ny w paśmie 6 GHz, a transponder satelitarny odsyłał ten sygnał w paśmie 4 GHz. Jak widać na zdjęciu, anteny mikrofalowe były rozmieszczone na całym obwodzie satelity.

W 1965 roku umieszczono na orbicie GEO pierwszego komercyjnego satelitę telekomunikacyjnego — Early Bird (przemianowanego potem na In-telsat—1, rys. 1 lb). W ten sposób era łączności satelitarnej stała się faktem.

Uruchomiony w 1967 r. w ZSRR system telewizji satelitarnej Orbita jest uważany za pierwszy w świecie system krajowej sieci telewizji satelitarnej. System wykorzystywał satelity serii Mołnia umieszczone na orbitach silnie eliptycznych. Zespół 3 satelitów zapewniał nieprzerwane oświetlenie północnej półkuli (należy pamiętać, że na obszarach o dużych szerokościach geograficznych występują problemy z zasięgiem satelitów geostacjonarnych). Ze względu na rodzaj orbity, stacje naziemne musiały być wyposażone w ruchome anteny, umożliwiające śledzenie toru satelity. Satelity systemu Orbita wykorzystywały częstotliwości z zakresu 4 GHz i 6 GHz. Jak widać już do pierwszych satelitarnych transmisji telewizji wykorzystywano mikrofale.

A wkrótce potem systemy satelitarne stały się istotną częścią rynku usług telekomunikacyjnych. W kolejnych latach budowano coraz większe i bardziej skomplikowane satelity, a rozwój techniki mikrofalowej i możliwość realizacji doskonalszych niskoszumnych wzmacniaczy pozwalał odbierać