5792343881

Kapitał ludzki - ujęcie teorii neoklasycznej... 37

Jako odpowiedź na wyzwania stawiane przez „nową strategię lizbońską” opracowano w Polsce program operacyjny „Kapitał ludzki³⁸. Twórcy programu stawiają sobie za cel umożliwienie pełnego wykorzystania potencjału zasobów ludzkich poprzez wzrost zatrudnienia i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw i ich pracowników, podniesienie poziomu wykształcenia społeczeństwa, zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego oraz wsparcie dla budowy struktur administracyjnych państwa. W ramach programu wsparciem mają zostać objęte następujące obszary: zatrudnienie, edukacja, integracja społeczna, rozwój potencjału adaptacyjnego pracowników i przedsiębiorstw, a także zagadnienia związane z rozwojem zasobów ludzkich na terenach wiejskich, z budową sprawnej i skutecznej administracji publicznej wszystkich szczebli oraz z promocją zdrowia zasobów pracy.

Tym co łączy przedstawione powyżej trzy przykłady, poza bardzo ogólnym charakterem, jest przekonanie autorów o skuteczności interwencjonizmu państwowego oraz inżynierii społecznej. Podstawę takiego stanowiska daje im neo-klasyczna teoria wraz ze swoją pozytywistyczną metodologią. Określenie ludzkich przymiotów jako kapitału i wykazanie ich ekonomicznego znaczenia wymaga zatem zastosowania innego paradygmatu i innych metod, bo choć intuicyjnie określenie to wydaje się poprawne, jednak brakuje mu naukowego uzasadnienia.

4. Alternatywne ujęcie kapitału ludzkiego

Koncepcji kapitału ludzkiego trudno szukać na gruncie współczesnej hetero-doksyjnej myśli ekonomicznej. Nie oznacza to jednak, że nie dostrzeżono tu znaczenia ludzkich przymiotów.

Szkołą ekonomiczną mieszczącą się poza głównym nurtem ekonomii jest szkoła austriacka. Poglądy jej przedstawicieli na temat znaczenia ludzkich przymiotów nie stanowią wyodrębnionego problemu, ale poruszane są w kontekście całej teorii. Zagadnienie ludzkich atrybutów pojawia się wraz z czynnikiem produkcji, jakim jest praca. Jej ilość i jakość zależy od wrodzonych i nabytych cech każdego człowieka. Wrodzonych atrybutów człowiek nie jest w stanie zmienić celowym działaniem, są one bowiem dziedzictwem otrzymanym po przodkach. Może on jedynie rozwijać wrodzone talenty. Jednakże ich znaczenie na rynku jest wynikiem zbiegu okoliczności, zależy bowiem od tego, czy w danej sytuacji rynkowej ten rodzaj pracy, którą potrafi wykonać jednostka, jest hojnie wynagradzany. Swoją zdolność do pracy może jednak człowiek doskonalić poprzez ucze-lines for The Employment Policies ofThe Member States (under Article 128 ofThe EC Treaty), COM (2005) 141, Finał, Brussels, 12.04.2005, s. 10.

³⁸ Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013, dokument przyjęty przez Radę Ministrów 29 listopad 2006.