5792343890

Kapitał ludzki - ujęcie teorii neoklasycznej...

G. S. Becker wprowadził pojęcie inwestowania w kapitał ludzki jako alokacji zasobów, która wpływa na przyszłe realne dochody. Zauważył, że czynności takie, jak np.: kurs szkolenia komputerowego, wydatki na opiekę medyczną czy też uczciwość i punktualność, przyczyniają się do wzrostu rzeczywistych dochodów. Stąd wydatki na edukację, szkolenia, opiekę zdrowotną potraktował jako inwestycje w kapitał ludzki. Wydatki te różnie wpływają na zarobki i konsumpcję. Wszystkie jednak, obok psychiczno-fizycznego rozwoju człowieka, przyczyniają się do wzrostu jego rzeczywistego dochodu. Za pomocą teorii kapitału ludzkiego G. S. Becker starał się wytłumaczyć zjawiska społeczne, takie jak: zmniejszający się wraz z wiekiem wzrost zarobków, częste zmiany pracy przez ludzi młodych oraz ich wzmożone uczestnictwo w szkoleniach, a także ujemną korelację między stopą bezrobocia a poziomem umiejętności. Podkreślał też szczególną rolę rodziny w procesie inwestowania w kapitał ludzki, a także skoncentrował się na inwestowaniu w kapitał ludzki poprzez szkolenia w pracy¹⁰.

Z kolei B. Weisbrod, podobnie jak G.S. Becker i J. Mincer, definiował kapitał ludzki jako edukację w postaci nauki w szkole i szkoleń w pracy oraz jako zdrowie^{1 2}. Zaznaczał jednak, że nie można ograniczać wpływu inwestycji w kapitał ludzki jedynie do zarobków. Inwestycje w kapitał ludzki wpływają także na długość życia, a ich beneficjentami są nie tylko podmioty inwestujące, ale także ich dzieci i sąsiedzi. Podobnie o kapitale ludzkim pisał M. Grossman, który potraktował między innymi inwestowanie w wyżywienie i zdrowie jako inwestycję w kapitał ludzki. Zdrowe odżywianie oraz większe nakłady na ochronę zdrowia zwiększają jego zdaniem możliwości produkcyjne człowieka. Podejście to rozwinął on w modelu popytu na dobro zwane dobrym zdrowiem. Zdrowie jako zasób kapitałowy wytwarza efekt zwany zdrowym czasem, który może być powiększany lub odnawiany przez odpowiednie nakłady¹².

Przedstawione powyżej przykłady teoretycznych ujęć kapitału ludzkiego koncentrowały się głównie na nim, jako na czynniku dystrybucji dochodów, a jednostkowe inwestycje w kapitał ludzki traktowały jako sposób maksymalizacji wartości bieżących dochodów lub indywidualnego „wzrostu ekonomicznego”¹³.

1

¹⁰    G.S. Becker, lnvestment in Humań Capital..., s. 9-49; oraz G.S. Becker, Humań Capital and the Rise and Fali ofFamilies, „Journal of Labor Economics” 1986, vol. 4, nr 3, Part 2, s. 1-39; oraz K. Cichy, K. Malaga, op. cit., s. 22-23.

2

   B. Weisbrod, Education and Investment in Humań Capital, „The Journal of Political Economy” 1962, vol. 70, nr 5, Part 2: Investment in Humań Beings, s. 106-123.

¹²    M. Grossman, On the Concept of Health Capital and the Demand for Health, „The Journal of Political Economy” 1972, vol. 80, nr 2, s. 223-255; oraz Kapitał ludzki w gospodarce, red. D. Kopycińska, PTE, Szczecin 2003, s. 34.

¹³    J. Grodzicki, Rola kapitału ludzkiego w rozwoju gospodarki globalnej. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003, s. 51.