Wszystkie elementy kapitału intelektualnego powstają dzięki wiedzy. Wiedza pochodzi natomiast od ludzi i odpowiednio użyta przynosi korzyści, którymi można zarządzać12.
Kapitał ludzki zawsze będzie się wyróżniał spośród pozostałych kapitałów swoim jakościowym charakterem, niemożnością zmiany właściciela oraz trudnościami w jego zmierzeniu. Zwłaszcza ta ostatnia cecha nastręcza najwięcej trudności przy wycenie organizacji. O ile kapitał finansowy jest czynnikiem materialnym, który łatwo policzyć, o tyle kapitał intelektualny wydaje się być niepoliczalny13. Powszechnie wiadomo, że należy inwestować w rozwijanie potencjału pracowników, ale trudno określić opłacalność tych inwestycji, jeśli nie można zmierzyć ich skutków. W ramach uproszczenia przyjmijmy, że kapitał intelektualny, jako czynnik niefinansowy, stanowi lukę pomiędzy wartością rynkową i księgową organizacjil4.
Kapitał ludzki możemy podzielić tak jak uczynił to G. Becker na:
- kapitał ludzki ogólny, czyli obejmujący wiedzę powszechną, np. umiejętność pisania;
- kapitał specyficzny, pozyskiwany dzięki umiejętnościom specyficznych dla branży.
Pozyskiwanie kapitału specyficznego na otwartym rynku pracy jest właściwie niemożliwe, trzeba pracować w konkretnej organizacji i nabywać wiedzę specyficzną przez praktyczne wykonywanie swoich obowiązków. Umiejętności specyficzne, jak już wspomniano na początku są rzadkie i cenne, mogą więc stanowić źródło przewagi konkurencyjnej15. Proces nabywania takiej wiedzy jest często długi, właśnie dlatego, że wiąże się z indywidualnymi umiejętnościami i praktyką zawodową.
Budowanie wartości organizacji zawsze powinno zaczynać się od efektywnej kreacji kapitału ludzkiego. Dla każdej organizacji podstawą powinno być określenie swojego kapitału ludzkiego. Tylko wtedy możliwe stanie się prawidłowe nim zarządzanie16. Należy, zatem powiązać dwie strategie: ZZL z zarządzaniem kapitałem ludzkim. Istnieje potrzeba zwrócenia uwagi na jednolitość celów zarządzania kapitałem
l2Tamże, s. 16.
13 Zob. więcej na ten temat: M. Kicińska Metody pomiaru kapitału intelektualnego, (w:) S. Kasiewicz, W. Rogowska, M. Kicińska, Kapitał intelektualny. Oficyna Wydawnicza, Kraków 2006, s. od 115.
14 H. Król, Kapitał ludzki w organizacji, (w:) H. Król, K. Ludwiczyński (red.), Zarządzanie ..., op. cit., s. 94.
15 M. Majowska, Problemy badania wpływu kapitału ludzkiego na zachowania przedsiębiorcze, (w:) M. Juchnowicz (red.) Kapitał ludzki a kształtowanie przedsiębiorczości, Poltext, Warszawa 2004, s. 38-39.
16 P. Bochniarz, K. Kaługa, Budowanie i pomiar kapitału ludzkiego w firmie, Poltext, Warszawa 2005, s. 63-64.