6866981293

Franciszek Mroczko 13

dzy mną a ziemią. Innym produktem, któremu poświęcono wiele uwagi i czasu jest Arka Przymierza, zawierająca kamienne tablice boskiego prawa. Specyfikacje odnośnie tego świętego rekwizytu są znacznie bardziej szczegółowe od Arki Noego.

To tylko nieliczne przykłady idei jakości zawarte w Biblii, bo są też inne, choćby np. o świątyniach Salomona, ich wspaniałości utrzymywanych przez setki lat; o wizji Izraelczyków ich Ziemi Obiecanej; o Mojżeszu, jego naukach i dziesięciu przykazaniach. Nuka jaka płynie ze starożytnego Izraela, to nieustanna poprawa wszystkich jakościowych aspektów żyda, nawet za cenę zaplanowania wszystkiego od nowa¹.

Specyficzny model zarządzania jakośdą wykształcił się w starożytnych Chinach, bo nad jej całością czuwało państwo. Scentralizowany system społeczno-gospodarczy powodował skupienie rzemiosła głównie w ręku państwa. Instytucje państwowe podejmowały decyzje w zakresie produkq'i na potrzeby cesarza, wojska, administracji i handlu zagranicznego. Szczególną rolę pełnił aparat urzędniczy w zakresie kontroli produktów i procesów ich wytwarzania, a scentralizowany system zapewniał powtarzalną jakość. Priorytetowa pozycja warsztatów państwowych, na czele których stali urzędnicy, przejawiała się pierwszeństwem w dostępie do najlepszych surowców, materiałów i technik produkcyjnych, co dyskryminowało rzemiosło prywatne i miało istotne przełożenie na jakość wyrobów. Skutecznym narzędziem realizaqi polityki jakośdowej były wydane za czasów dynastii Zhou (XI-VIII w. p.n.e.) Kroniki etykiety. Zawierały one opis systemu kontroli rozbudowanego na jednostki skupiające departamenty odpowiadające dzisiejszym etapom produkcyjnym, jak również stanowiły prawa zabraniające sprzedaży towarów złych jakościowo. Wnosiły także dekrety wydane za panowania dynastii Qin (przed 221 p.n.e.), które nakładały kary za nie stosowanie się do standardów kształtów i miar oraz niską jakość wyrobów. Nakazywały udzielania gwaranq'i oraz umieszczania nazwiska wytwórcy na wyrobach. Ta ostatnia zasada najhardziej była widoczna w okresie Państw Walczących, gdzie nie tylko nazwisko rzemieślnika widniało na towarze, lecz też urzędników, robotników i niewolników. Kwalifikaqe rzemieślników nie były bez znaczenia, bo wcielano do zakładów państwowych tych najzdolniejszych, o czym mówi księga Sześciu praw dynastii Tang, np. Rzemieślnicy, którzy mają być przydzieleni do różnych prefektur muszą być rześcy i krzepcy, jak i również technicznie zręczni. Duże skupiska warsztatów tej samej branży oraz poko-

1

Szeroki wybór cytatów dotyczących jakości ze Starego Testamentu wraz z ciekawym komentarzem przedstawia R. Karaszewski, TQM teoria i praktyka, TNOiK Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności Dom Organizatora, Toruń 2001, s. 73 - 75.