plik


ÿþDynamika, cd. Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Ci|ar ciaBa a jego masa nð Poniewa| a = F/m, to im wiksza masa ciaBa, tym wikszej musimy u|y siBy, aby przyspieszenie ciaBa pozostaBo bez zmiany  masa jest wic miar bezwBadno[ci ciaBa. nð To wBa[nie dlatego konstruktorzy samochodów staraj si zmniejsza ich mas, by uzyska wiksze przyspieszenia przy tej samej mocy silnika, to dlatego otwarcie masywnych wrót wymaga wikszej siBy, ni| otwarcie zwykBych drzwi. Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Ci|ar SiB ci|ko[ci SiB ci|ko[ci wyra|amy w niutonach wyra|amy w niutonach Jaki jest ci|ar ciaBa o masie 70 kg? [N]. [N]. Mas wyra|amy w Mas wyra|amy w Ci|ar ciaBa o masie 70 kg wynosi w przybli|eniu: kilogramach kg. kilogramach kg. Dla ciaB umieszczonych Dla ciaB umieszczonych w pobli|u powierzchni w pobli|u powierzchni Ziemi ci|ar (liczbowo) Ziemi ci|ar (liczbowo) jest ok. 10 razy jest ok. 10 razy wikszy od ich mas. wikszy od ich mas. Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Ci|ar SiBa, z jak Ziemia przyciga ka|de ciaBo jest odwrotnie proporcjonalna do kwadratu odlegBo[ci ciaBa od jej [rodka. Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB SiBa normalna nð Gdy ciaBo naciska na powierzchni, ulega ona deformacji i dziaBa na ciaBo siB normaln N prostopadB do powierzchni. nð Analiza diagramu siB: II zasada dynamiki: Fwyp,y = m ay N  Fg = may N = mg + may = m(g + ay) Je[li stóB i klocek nie poruszaj si ruchem przyspieszonym wzgldem Ziemi, ay = 0 => N = m g Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Tarcie Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Tarcie Tarcie jest siB, która przeciwstawia si ruchowi obiektów. SiBa ta jest zawsze skierowana przeciwnie do prdko[ci. a). Klocek spoczywa  siBa ci|ko[ci Fg równowa|ona przez siB nacisku N. b). Kiedy dziaBamy na ciaBo siB F, pojawiajca si siBa tarcia fs skierowana w przeciwn stron, która przeciwdziaBa ruchowi. W rezultacie ciaBo pozostaje w spoczynku. SiBa tarcia ma jednak pewn warto[ graniczn, zwan siB tarcia statycznego. Warunek pozostawania ciaBa w spoczynku mo|emy wic zapisa w postaci 0<F<fs c i d). Gdy zwiksza si warto[ przykBadanej siBy, warto[ siBy fs tak|e wzrasta, a gdy osiga warto[ Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB graniczn& Tarcie e). Je|eli siBa F bdzie wiksza od fs ciaBo zacznie si porusza ruchem jednostajnie przyspieszonym, ale przyspieszenie bdzie jednak mniejsze ni| w przypadku dziaBania tylko siBy F, bowiem siBa tarcia, zwana siB tarcia kinetycznego fk bdzie przeciwdziaBa ruchowi. Zale|no[ci te mo|emy zapisa nastpujco: ma = F  fk f i wykres). Aby ciaBo poruszaBo si ruchem jednostajnym, zazwyczaj konieczne jest zmniejszenie przykBadanej siBy Tarcie statyczne > Tarcie kinetyczne Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Mechanizm tarcia nð yródBem tarcia statycznego s punktowe oddziaBywania atomowe. nð Efekty dzwikowe stowarzyszone z tarciem (np. przy ostrym hamowaniu samochodu, otwieraniu drzwi z zardzewiaBymi zawiasami) s zwizane ze skokowym charakterem ruchu [lizgowego. nð Tarciu zawdziczamy dzwiki skrzypiec. 3-wymiarowy obraz (z mikroskopu siB atomowych) wypolerowanej (lustrzanej) powierzchni ze stali (wymiar obrazu w kierunku X i Y: 3 µm, Z: 40 nm czyli 3.o10-3mm × 3.o 10-3mm × 4.o 10-5mm ) Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB WBa[ciwo[ci siBy tarcia nð Je[li ciaBo si nie porusza, to siBa tarcia statycznego fs oraz skBadowa siBy F równolegBa do powierzchni, równowa| si. SiBy maj jednakow warto[, a fs jest przeciwnie skierowana do skBadowej równolegBej siBy F. nð Maksymalna warto[ siBy fs  oznaczmy j fs,max, dana jest wzorem: fs,max= µsN, gdzie µs jest wspóBczynnikiem tarcia statycznego, N  to warto[ siBy normalnej (dziaBajcej ze strony powierzchni). nð Je[li ciaBo [lizga si po powierzchni, warto[ tarcia maleje do warto[ci: fk = µkN, gdzie µk jest wspóBczynnikiem tarcia kinetycznego. µk i µs s bezwymiarowe, zale| od wBa[ciwo[ci ciaBa. µk i µs s bezwymiarowe, zale| od wBa[ciwo[ci ciaBa. Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB SIAY TARCIA Øð SiBa tarcia Ò! dziaBa zawsze w kierunku przeciwnym do kierunku ruchu. SiBa tarcia Ò! jest proporcjonalna do siBy nacisku: Ftarcia " N Øð Øð SiBa tarcia Ò! zale|no[ od materiaBu obu powierzchni odzwierciedla si w wielko[ci wspóBczynnika tarcia µ Øð Tarcie statyczne: fs d" µsN, µs Ô! wspóBczynnik tarcia statycznego. Jak wyznaczy µs? W momencie kiedy ciaBo wBa[nie zaczyna rusza z miejsca pod wpBywem zewntrznej siBy (nie ma jeszcze przyspieszenia wic siBy si równowa|), wtedy fs = µsN Øð Tarcie kinetyczne: fk = µkN µs Ô! wspóBczynnik tarcia kinetycznego Jak wyznaczy µk? To równanie jest speBnione kiedy ciaBo przyspiesza  siBa wypadkowa jest ró|na od zera, lub porusza si ze staB prdko[ci - siBy si równowa|. Zwykle µk < µs Nauka o tarciu Ò! Trybologia Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Tarcie nð Jak bez u|ycia narzdzi wyciagn wbity cz[ciowo w desk gwozdz? W wyciganym gwozdziu siBy tarcia przeciwdziaBaj jego wycigniciu. Je[li zagniemy gwózdz, zagita cz[ umo|liwi obracanie  w obracanym gwozdziu siBy tarcia skierowane s wzdBu| kierunku ruchu czyli obwodowo, a wic przyczynek od kierunku wzdBu| gwozdzia bdzie niewielki. Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB PrzykBad: Tarcie CiaBo o masie m na równi pochyBej o kcie pochylenia ¸. WspóBczynnik tarcia wynosi µº = µ. Suma rzutów siB na kierunek II FD - f = ma f Suma rzutów siB na kierunek ¥" równa jest 0: N - mg =0 a FD = Q sin ¸ = mg sin ¸ N FD=Q sin¸ f = µN = µmg cos ¸ a = g(sin ¸ - µ cos ¸) ¸ ¸ Q cos¸ Q Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Tarcie Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB PrzykBad: Ruch ze staBym przyspieszeniem nð Wypadkowa siBa dziaBajca na obiekt jest niezerowa: "F = m a i i Tylko dla skBadowej y a T - m1g = m1a ñø T T òø óøT - m2g = m2(-a) m2 - m1 a = g Q1 m1 + m2 y a m1m2 Q2 T = 2 g m1 + m2 x Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Praca, energia i zasady zachowania Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Plan nð Energia, praca i moc nð Zasady zachowania nð UkBady punktów materialnych nð Zderzenia nð BryBa sztywna Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Energia nð Energia kinetyczna nð Energia potencjalna nð Zasada zachowania energii mechanicznej Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Energia kinetyczna nð Jest to energia zwizana ze stanem ruchu ciaBa. nð Energia kinetyczna ciaBa o masie m i prdko[ci v: 1 Ek = mv2 2 nð Jednostk energii jest d|ul (J). 1 d|ul = 1 J = 1 kg m2/s2 Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Praca nð Praca jest jedn z form energii. nð Pod wpBywem dziaBania siBy zwykle zachodzi przemieszczenie ciaBa. Mówimy wówczas, |e siBa wykonuje prac. nð Praca wykonywana jest nð Je|eli siBa ma staB warto[, to ciaBo jedynie przez skBadow siBy przemieszcza si po torze równolegB do kierunku prostoliniowym. ruchu. SkBadowa prostopadBa nð Je|eli na ciaBo dziaBa wiele siB, to |adnej pracy nie wykonuje. caBkowita praca nad ciaBem bdzie Pamitajmy o tym przy sum prac wykonanych przez przesuwaniu ci|kich poszczególne siBy. przedmiotów! Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Praca nð Poniewa| tylko skBadowa siBy || do kierunku ruchu s wykonuje prac: Ft = F cos± to prac mo|na wyrazi wzorem: W = F s cos± lub korzystajc z definicji iloczynu skalarnego: W = F Å" s nð Wymiarem pracy jest [W] = J = NÅ"m = kg Å" m2/s2. Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Praca W = F s cos± nð Zale|nie od warto[ci kta midzy kierunkiem dziaBania siBy F a kierunkiem przesunicia ciaBa s, praca mo|e mie znak dodatni, ujemny lub by równa zeru: qð praca dodatnia  przemieszczenie zgodne z kierunkiem siBy, qð praca ujemna  przemieszczenie przeciwne do kierunku siBy, qð praca równa zero  gdy kt midzy F i s jest równy À/2, a wic siBa nie ma skBadowej w kierunku przemieszczenia. Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Praca nð Na pudeBko [lizgajce si bez tarcia w praw stron dziaBa siBa F  jaka praca zostanie wykonana, gdy siBa ta bdzie miaBa pokazane na rysunku kierunki? Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Praca w ruchu po torze krzywoliniowym nð Aby obliczy prac, dzielimy drog na wiele maBych odcinków ”si (i = 1, 2, & n). nð Na ka|dym z odcinków dziaBajc siB Fi mo|na uwa|a za staB. nð Praca ”Wi, wykonana na pojedynczym odcinku, wynosi: nð Praca caBkowita: "Wi H" Fi Å" "si n n W H" ""W = "F Å" "si i i i=1 i=1 Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Praca nð Granic tej sumy nazywamy caBk krzywoliniow z siBy F po danej drodze: s2 n W = lim "F Å" "si = F Å" ds i +" n’!" i=1 s1 Mo|na zapisa ten wzór tylko dla skBadowej Ft stycznej do toru ciaBa: s2 W = Ftds +" s1 Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Praca nð Zgodnie z geometryczn interpretacj caBki oznaczonej, praca na drodze (s2-s1) odpowiada polu powierzchni pod krzyw Ft(s), ograniczonym pionowymi prostymi o odcitych s1 i s2. Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Praca nð Je[li przedstawimy F = Fxi + Fyj + Fzk, a ds = dxi +dyj +dzk. Wówczas: x2 y2 z2 W = Fxdx + Fydy + Fzdz +" +" +" x1 y1 z1 Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Praca jako zmiana energii kinetycznej d v d s dW = Ft d s = ma d s = m d s = md v = mv d v dt dt s2 v2 1 1 2 2 W = Ft d s = mv d v = mv2 - mv1 = Ek ,2 - Ek ,1 = "Ek +" +" 2 2 s1 v1 Praca wykonana nad ciaBem jest równa zmianie energii kinetycznej tego ciaBa. Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB PrzykBady Korzystajc z poznanego wzoru dla ruchu z przyspieszeniem oraz II zasady dynamiki Newtona: Zmiana energii kinetycznej ukBadu = caBkowitej pracy wykonanej nad ukBadem (sBuszne dla pracy dodatniej i ujemnej). Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB PrzykBady Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB PrzykBady  praca wykonana przez siB ci|ko[ci nð SiBa ci|ko[ci wykonuje dodatni prac przy spadku ciaBa (zwiksza jego energi kinetyczn). nð SiBa ci|ko[ci wykonuje ujemn prac przy wznoszeniu ciaBa (zmniejsza energi kinetyczn). nð SiBa ci|ko[ci nie wykonuje pracy, gdy ciaBo przemieszcza si w kierunku prostopadBym do niej. Wg = mgd cos180o = mgd(-1) = -mgd Wg = mgd cos00 = mgd(+1) = +mgd Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB PrzykBady  praca siB spr|ysto[ci nð SiBa, z jak dziaBa spr|yna jest proporcjonalna do przemieszczenia jej swobodnego koDca. nð SiBa spr|ysto[ci: F = -kd (prawo Hooka), k  staBa spr|ysto[ci; miara sztywno[ci spr|yny (wymiar: N/m), d  przemieszczenie. xend x2 x2 1 2 2 Ws = Fdx = ( xdx =(- k)(x2 - x1 ) +" +"-kx)dx = - k +" 2 xpocz x1 x1 nð Je[li x1 = 0, a x2 = x, praca siBy spr|ysto[ci: 1 Ws = - kx2 2 Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Moc nð W fizyce, tak jak w |yciu, wa|ny jest czas, w jakim zostaBa wykonana praca. nð Zrednia moc PZr jest równa stosunkowi pracy do czasu, w którym zostaBa ona wykonana: W PZr = t nð Jednostk mocy jest wat (W), a wymiar mocy to W = J/s (1 KM = 735.5 W). Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Moc nð Je[li praca zmienia si czasie => moc chwilowa: dW P = dt Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Moc - przykBady = 95 KM Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Moc - przykBad nð WspóBczynnik tarcia opon samochodowych o nawierzchni jezdni wynosi ok. 0.5, masa samochodu 1000 kg. Jak moc powinien mie silnik? Jakie  przyspieszenie ma ten samochód? fs= µmg => w przeliczeniu  na par kóB : fs/2 = µmg/2 bez po[lizgu: F = ma = µmg/2 => a = g/4 Czas osignicia 90 km/godz. od chwili startu: t = v/a =10.2 s F = µmg/2 = 0.25*1000*9,8 = 2450 N Moc: P a" dE/dt Gdy ciaBo porusza si z prdko[ci v pod wpBywem siBy F: "E = F "s => dE= Fds dE/dt = F ds/dt => P = F v (F i v wspóBliniowe) Pmax = F*90 km/godz= 61250W H" 83KM Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Energia potencjalna nð Energia potencjalna jest stowarzyszona z ciaBami obdarzonymi mas i zwizana z ich poBo|eniem, np. masa w polu grawitacyjnym, nacignita spr|yna, Badunek elektryczny w polu elektrostatycznym. Jest to energia  zmagazynowana w ciele (które mo|e by nieruchome) do potencjalnego wykorzystania, tzn. do wykonania pracy w przyszBo[ci. Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB SiBy zachowawcze i niezachowawcze nð SiBy zachowawcze s takimi funkcjami F(s), |e prac mo|na wyrazi przez ró|nic wielko[ci Ep(s) na pocztku i na koDcu drogi: B B W = F = Ep, A - Ep,B = -(Ep,B - Ep, A) = - dEp +"ds +" A A Je|eli droga zamknita : W = F = 0 +"ds Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB SiBy zachowawcze i niezachowawcze Je[li praca nie zale|y od wyboru drogi midzy dwoma punktami, a jedynie od tych punktów, to siB, która prac wykonaBa, nazywamy zachowawcz. Je[li praca zale|y od drogi midzy punktami, siBa jest niezachowawcza. Je[li ciaBo, na które dziaBa jedna siBa lub wicej siB powraca do poBo|enia pocztkowego i ma tak sam energi kinetyczn jak na pocztku, to siBa jest zachowawcza; je[li jego energia kinetyczna jest inna ni| na pocztku, to zdolno[ tego ciaBa do wykonania pracy nie zostaBa zachowana  w takim przypadku przynajmniej jedna z dziaBajcych na ciaBo siB musi by niezachowawcza. Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB PrzykBad: praca siBy zachowawczej CiaBo o masie m = 2 kg przemieszcza si po torze pod wpBywem siBy ci|ko[ci Fg. Obliczy prac na drodze (a, b). nð Wiemy, |e praca siBy zachowawczej nie zale|y od drogi midzy tymi punktami: Wab,1 = Wab,2 Do obliczenia pracy Wg wykonanej przez Fg nie mo|na zastosowa wzoru Wg = mgdcos±, poniewa| kt ± midzy kierunkami przemieszczenia d i siBy Fg zmienia si w sposób, którego nie znamy. nð Fg jest siB zachowawcz, wic mo|emy przemieszczenie przedstawi jako zBo|enie odcinka poziomego i pionowego : Wx = mgdcos90o = 0 Wy = mgdcos0o = 15.7 J Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Wyznaczanie energii potencjalnej nð Grawitacyjna energia potencjalna: punkt materialny przemieszcza si od punktu ypocz do punktu ykonc, siBa Fg wykonuje nad nim prac. y2 y2 "Ep = - ( dy = mg"y +"-mg)dy = mg +" y1 y1 nð Je[li y1 = 0, a y2 = h => Ep = mgh Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Grawitacyjna energia potencjalna Ep = mgh nð Grawitacyjna energia potencjalna zale|y od poBo|enia ciaBa w pionie, liczonego wzgldem punktu odniesienia. Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Zasada zachowania energii mechanicznej B W = F ds = Ep,A - Ep,B = -(Ep,B - Ep,A) = -"Ep +" A vB B 1 1 2 2 W = F d s = mv d v = mvB - mvA = Ek ,B - Ek , A = "Ek +" +" 2 2 A vA Emech = Ek + Ep ”Ek = W ”Ep = -W Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Zasada zachowania energii mechanicznej Ek2  Ek1 = -(Ep2  Ep1) gdzie 1, 2 odnosz si do ró|nych chwil. Ek2 + Ep2 = Ek1 + Ep1 Gdy ukBad jest izolowany, a na jego skBadniki dziaBaj tylko siBy zachowawcze, suma energii kinetycznej i potencjalnej dla dowolnego stanu ukBadu jest równa sumie energii dla ka|dego innego stanu. Energia caBkowita ukBadu izolowanego  energia mechaniczna  nie mo|e ulega zmianie. Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Zasada zachowania energii mechanicznej  przykBad nð W czasie drgaD wahadBa energia ukBadu wahadBo-ziemia zamienia si okresowo z Ek na Ep i odwrotnie, ale suma Ek + Ep = const. nð Dane: Ep,max = 20 J nð Szukane: Ek,min = ? nð W najni|szym punkcie toru Ep = 0 nð W najwy|szym punkcie toru Ek = 0 nð Ek,min + 0 = 0 + 20 J Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Zasada zachowania energii mechanicznej  przykBad nð Woda u góry wodospadu ma grawitacyjn energi potencjaln, która w czasie spadania zmienia si w energi kinetyczn. Masa M wody traci energi potencjaln Mg"h, a zyskuje energi kinetyczn ½*M(v22-v12). nð Zgodnie z zasad zachowania energii mechanicznej: ½*M(v22-v12) = Mg"h Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Zasada zachowania energii mechanicznej nð CaBkowita energia mechaniczna odosobnionego (izolowanego) ukBadu ciaB, oddziaBujcych ze sob siBami zachowawczymi, pozostaje staBa. ALE nð W przypadku siB niezachowawczych, takich jak tarcie lub opór o[rodka, caBkowita energia mechaniczna ciaBa bdz ukBadu ciaB maleje w czasie. Zachodzi wówczas przemiana energii mechanicznej w inn posta energii  w energi ciepln. Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Zasada zachowania energii caBkowitej Zmiana caBkowitej energii ukBadu jest równa energii dostarczonej do ukBadu lub od niego odebranej. W = "E = "Emech + "Eterm + "Ewewn Energia caBkowita ukBadu izolowanego nie mo|e si zmieni. "Emech + "Eterm + "Ewewn = 0 Co mo|emy to zapisa: Emech,2 = Emech,1 - "Eterm - "Ewewn Ta posta pozwala nam analizowa wpByw siB niezachwawczych Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB UkBady punktów materialnych Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB UkBady punktów materialnych  [rodek masy nð Zrodek masy ciaBa lub ukBadu ciaB to punkt, który porusza si tak, jakby skupiona w nim byBa caBa masa ukBadu, a siBy zewntrzne byBy przyBo|one w tym punkcie. nð Zrodek masy ukBadu punktów materialnych zale|y tylko od mas tych punktów i od wzajemnego ich rozmieszczenia (nie zale|y od wyboru ukBadu odniesienia). Definicja poBo|enia [rodka masy: m1x1 + m2x2 xZM = PoBo|enie w zapisie wektorowym: m1 + m2 n 1 xZM = ri = xii + yij + zik "m xi mtot i=1 i rSM = xSM i + ySM j+ zSMk n 1 yZM = "m yi n 1 mtot i=1 i rSM = "m ri mtot i-1 i n 1 zZM = "m zi mtot i=1 i mtot  caBkowita masa ukBadu Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB PoBo|enie [rodka masy  ciaBa rozcigBe nð Dla ciaB o staBej gsto[ci sumowanie zastpujemy caBkowaniem: dm mtot Á = = dv V 1 1 xZM = xdm xZM = xdV +" +" mtot V 1 1 yZM = yZM = +"ydm +"ydV mtot V 1 1 zZM = zdm zZM = zdV +" +" mtot V Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Zrodek masy nð Znalez [rodek masy ukBadu trzech czstek o masach: m1 = 1kg, m2 = 2kg i m3 = 3kg, umieszczonych w rogach równobocznego trójkta o boku 1m. nð Poniewa| wynik nie zale|y od wyboru ukBadu odniesienia to mo|emy przyj ukBad tak jak na rysunku. x[rm = (m1x1 + m2x2 + m3x3)/M = (1kg·0m + 2kg·1m + 3kg·0.5m)/6kg = 7/12m 3 3 y[rm = (m1y1 + m2y2 + m3y3)/M = (1kg·0m + 2kg·0m+3kg· m)/6kg = m 2 4 Uwaga: poBo|enie [rodka masy nie pokrywa si z geometrycznym [rodkiem. Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB II zasada dynamiki dla ukBadu punktów materialnych n nð ZespóB n punktów materialnych  analizujemy 1 rSM = tylko ruch [rodka masy: "m ri mtot i-1 i mtotrZM = m1r1 + m2r2 + ...+mnrn Ró|niczkujemy po czasie : Pd ukBadu punktów materialnych jest równy iloczynowi caBkowitej mtot vZM = m1v1 + m2v2 + ...+mnvn masy ukBadu mtot i VZM mtotaZM = m1a1 + m2a2 + ...+mnan Fwyp = mtotaZM mtotaZM = F1 + F2 + ...+ F3 Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB Pd ukBadu punktów materialnych  zasada zachowania pdu nð Je[li na ukBad nie dziaBaj siBy zewntrzne lub ich wypadkowa jest równa zeru, to caBkowity pd ukBadu nie ulega zmianie: p = const dp Fwyp = mtotaZM = = 0 dt nð Je[li wypadkowa siB zewntrznych dziaBajcych na ukBad zamknity ma wzdBu| pewnej osi skBadow równ zeru, to skBadowa pdu ukBadu wzdBu| tej osi jest staBa. Doc. dr hab. n. fiz. Maria SokóB

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wyklad 06
Wykład 06 Filtracja
2010 11 06 WIL Wyklad 06
wyklad 06
logika wyklad 06
KPC Wykład (6) 06 11 2012
06 mechanika budowli wykład 06 metoda ciezarow sprezystych
wyklad 06
Wykład 2 (06 03 2009) ruchy kamery, plan, punkty widzenia kamery
Wykład 06
Wyklad 06
Wyklad 06 Pomiary
wykład 06 macierze
Analiza Finansowa Wykład 06 16 12 09

więcej podobnych podstron