8748915912

n3

DROBNE WIADOMOŚCI ARCHEOLOGICZNE.

trzeba wypchać słomą, również spód powinien być wysłany odpowiednio gruba warstwę słomy, i zawartość skrzyni powinna być przed zamknięciem przykryta takaż sama warstwę słomy.

Delikatne przedmioty nie powinny być nigdy umieszczane w katach, gdyż tam najłatwiej ulegają uszkodzeniu, ale właśnie powinny być pomieszczone w samym środku, w pewnem oddaleniu od ścian skrzyni.

Wszelkie przedmioty z drzewa, wydobyte z wody, błota lub torfu, a nawet róg i kości, jeśli nie zostały uprzednio umiejętnie spreparowane, wzmocnione i zabezpieczone od popękania i kruszenia się — należy przesyłać w stanie wilgotnym. A więc opakowane wofcrym mchem, albo w słoikach z wodą. Takich posyłek niemożna mieścić razem z przedmiotami glinianemi, bo ostatnie skutkiem wilgoci mogłyby rozmięknąć i łatwo uledz zgnieceniu.

Spis przedmiotów zapakowanych powinien być sporządzony w dwóch egzemplarzach. Jeden umieszcza się w skrzyni, a drugi przesyła w liście.

Jeżeli przesyłka składa się z kilku skrzyń, trzeba wszystkie ponumerować i odpowiednio ułożyć spis numerów tych skrzyń.

(Wędrowiec, 1891, Nr. 20).

Kilka cyfr porównawczych, dotyczących gub. Grodzieńskiej, Wileńskiej, Kijowskiej, departamentu francuzkiego de 1'Aube, Prus Zachodnich I pow. Stopnickiego. Dotąd na całym obszarze gub. grodzieńskiej odkryto stacyj przedhistorycznych czterdzieści parę *). Przecięciowo tedy

^J) Gubernia grodzieńska obejmuje 34u00 wiorst kwadratowych. Średnie jej wzniesienie nio przenosi 500—6uO stdp nad pow. morza Bałtyckiego Na wschodzie tylko, w pow. Słonimskim, dochodzi do 1000 stdp. Przez środek ciągnie się pła.skow/.gdrze, wododział baltyeko-czamomorski. Niema tu gór. Południowa część przypada jedna stacya na 800 wiorst kwadratowych powierzchni.

W gub. Wileńskiej ‘) odkryto 2G stacyj na obszarze 37000 wiorst kw. Jedna stacya przypada na 1400 wiorst kwadr.

Są to liczby uderzająco małe, w stosunku do niektórych dość dobrze poznanych okolic Królestwa Polskiego.

Gub. Grodzieńska porównana ze zbadanym przezemnie obszarem stopnickiin (1400 wiorst kw.i 71 stacyj, wykazanych na str. 52 i 53), gdzie jedna stacya przypada na 19 wiorst kwadr, okazuje się 40 razy uboższą w te zabytki, czyli bez porównania mniej lub przez czas krótszy zaludnioną w przedhistorycznym okresie. Gub. Wileńska okazaje się 70 razy uboższa w te zabytki.

Nie jest to jednak tak anormalne ubóstwo, jakby się z zestawienia powyższych cyfr wydawać mogło.

Niedawno Dr. Lissauer zebrał krytycznie wszystkie dane archeologiczne, dotyczące obszaru Prus Zachodnich ²) bardzo dobrze zbadanych pod względem archeologicznym. Okazało się, że na przestrzeni 27000 kilometrów kwadr, znajduje się zaledwie 27 stacyj krzemiennych, czyli że także jedna stacya przypada na 1000 kilom, kwadr. Jest to cyfra uderzająco zgodna z rezultatami dotychczasowych poszukiwań gub. grodzieńskiej.

Jeśli te dane porównamy z danemi, zebranemi w bardzo bogatej w przedhistoryczne zabytki okolicy Francyi, w de-

jest płaską równiną, zniżającą się w kierunku Polesia. Całą prawie powierzchnię zalegają utwory trzeciorzędowe i młodsze. Nad Niemnem, (w prużańskiem, woł-kowyskicm, słonimskiem), nad Bugiem, nad Leśnianką, nad Mucbawcem i nad Jasiołdą leży wielka ilość ruchomych, lotnych piasków. IUota torfiaste, rudawino-we zajmują około 1500 wiorst kwadr., a wody wogólo, t. j. rzeki, jeziora i błota blizko 50o0 wiorst kwadr.

^l) Arcbeołngiczesk.ija karta Wil. gub. Pokrowskij. Wilno 1803.

I)ie prilliist: Ponkmliler d. Prov. Wostprnussen Loipzig 1887.

8